ถ้าเกิดเรื่องอะไรขึ้น ให้โทษตัวเองก่อนเสมอ

          ก่อนที่จะโทษว่าความผิดนี้เป็นของใคร ให้โทษตัวเองก่อนเสมอ หมายความว่า ความผิดพลาด ความเสียหายที่เกิดขึ้น เรามีส่วนเกี่ยวข้องรึเปล่า หากเรามีส่วนต้องรับผิดชอบเรื่องที่เกิดขึ้น ก็ต้องกันช่วยกันแก้ปัญหา

          ในโลกแห่งการเรียน เป็นโลกในอุดมคติ ใครทำผิดก็ต้องยอมรับผิด ยอมรับคำตำหนิถ้อยคำรุนแรงและการลงโทษที่จะตามมา พอมาถึงโลกแห่งการทำงาน เราจึงไม่อยากให้ตัวเองถูกลงโทษ แม้ว่าความผิดก็จะเกิดจากเราก็ตาม

          จริงๆแล้วการทำงานล้วนผิดพลาดกันได้ คุณพ่อผมสอนว่าคนที่ไม่เคยผิดพลาดเลยคือคนที่ไม่เคยทำงาน หากความผิดพลาดนั้นไม่ได้เสียหายรุนแรงมาก หากอภัยให้กันได้ก็ควรจะให้อภัย ไม่มีใครอยากทำงานผิดพลาดกันทั้งนั้น ไม่มีใครอยากตำหนิด้วยถ้อยคำรุนแรง เว้นแต่คนๆนั้นจะละเลยไม่ใส่ใจทำงานจริงๆ

             อย่างไรก็ตามความผิดพลาดยังคงเกิดขึ้นได้เสมอ การทำงานบางครั้งจึงเป็นไปด้วยความยาก และกดดันอยู่เสมอ ความเสียหายบางอย่างมันก็อยู่นอกเหนือความคาดหมายจึงทำให้ไม่ทันได้ป้องกันความเสี่ยงไว้

             นอกเหนือจากเรื่องการทำงาน เรามาดูความผิดพลาดในเรื่องอื่นๆกันบ้าง

            เรื่องความรักความสัมพันธ์ที่ผิดพลาด เราเลือกคู่ครองผิดพลาด เพราะยังไม่รู้จักความรักดีพอ มันอาจเป็นเพียงแค่ความหลง หรือไม่ก็เพราะเราเหงา รู้สึกว้าเหว่ หรือกลัวจะหาคู่แท้ไม่ได้ นานวันเข้าก็ตัดสินใจว่าคู่แท้ที่รักจริงคงไม่มี และคว้าเอาใครมาสักคนที่ไม่ได้จริงจังด้วยมาร่วมชีวิต หากเลยเถิดมีลูกด้วยกัน ก็ยากจะแก้ไข หากเลิกรากันไป ลูกก็จะปมในใจเป็นตราบาปที่ครอบครัวล้มเหลว เพราะพ่อก็มีคนรักใหม่ แม่ก็มีคนรักใหม่ ยากจะยอมรับความจริงที่เกิดขึ้น และเราเห็นคนหลายคู่เป็นแบบนี้ด้วย เราเห็นจนชินชา เราเห็นจนเข้าใจว่ามันเป็นเรื่องปกติ...

           แท้จริงแล้ว หากเราไม่ได้รักใครจริง มีคู่อย่างทุกข์ร้อนหรือเป็นโสดก็คงทุกข์ไม่ต่างกัน ดีไม่ดี คนโสดอาจมีความสุขมากกว่าด้วยซ้ำ เราต้องหลุดพ้นกับดักค่านิยมของสังคมผิดๆ การเป็นโสดไม่ได้หมายความว่าเราไม่มีค่า บางคนเต็มใจที่จะโสดด้วยซ้ำ แต่บางคนจำใจโสดจึงมองว่าความโสดนั้นเป็นทุกข์ แม้แต่เพลงไทยโบราณก็ยังเนื้อหาบ่งชี้ว่าความโสดนั้นไม่ดีนัก ตายไปยมบาลก็สั่งให้กลับมาเกิดเพื่อหาคู่อีก ตรงกันข้าม หากมีความรักที่ตนเข้าใจผิดจะเสียหายมากกว่า ส่งผลให้เดือดร้อนทั้งกับตัวเองและคนอื่น

            ความผิดพลาดในเรื่องสุขภาพ เจ็บไข้ได้ป่วยเป็นเรื่องธรรมดา ต่อให้เราดูแลตัวเองมากแค่ไหนก๋มีสิทธิ์ล้มป่วยได้ แต่เหนือสิ่งอื่นใด เราต้องดูแลตัวเองให้ดีจนถึงที่สุด ทั้งเรื่องระมัดระวังการกิน ออกกำลังกาย เรื่องเหล่านี้เราต้องควบคุมตัวเอง ส่วนเรื่องอื่นๆที่เราควบคุมไม่ได้ อย่างการเผชิญกับความเครียดความกดดัน พันธุกรรม ซึ่งเรื่องนี้เริ่มมีหลักฐานออกมาสนับสนุนออกมาเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แต่หากเราจัดการป้องกันเหตุร้ายไว้ก่อนได้ก็จะเป็นการดี

          ที่ยกตัวอย่างมานั้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น ชีวิตยังมีอะไรอีกมากที่ความผิดพลาดทั้งหลายเกิดขึ้นเพราะตัวเราเอง เราต้องอภัยให้ตัวเอง ทบทวนเรื่องราวที่เกิดขึ้นอย่างใจเย็น ไม่เอาไปคิดมากจนจิตตกหรือซึมเศร้าจนประสาทเสีย

          เราทุกคนไม่ว่าจะร่ำรวยหรือยากจน เป็นคนมีคุณธรรมหรือไร้ศีลธรรม ต่างก็มีชะตาของตัวเองที่หลีกหนีไม่พ้น นั่นก็คือความรู้สึก ความรู้สึกคือสิ่งที่ทำให้คนเราตัดสินใจถูกหรือผิดพลาดได้ ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะประสบการณ์ที่คนๆนั้นได้มาจากครอบครัว หากครอบครัวมีความพร้อม มีความรู้ที่ดี มีแนวคิดที่ถูกต้อง โอกาสก้าวหน้าในชีวิตย่อมมีมากกว่า แต่หากเราไม่ยอมแพ้ ก็ไม่แน่ว่าเราก็อาจเป็นคนที่ร่ำรวยประสบความสำเร็จเช่นกันก็ได้ ความไม่แน่นอนของโลกใบนี้ ข้อดีก็คือทำให้ันที่ดูจะต้องล้มเหลวแน่ๆก็กลับกลายเป็นคนที่ประสบความสำเร็จ เป็นที่เคารพของสังคมก็ได้ เมื่อนั้นเราก็จะรู้สึกขอบคุณความผิดพลาดทั้งหลายที่เกิดจากตัวเราที่หล่อหลอมเราให้มีความสุขอย่างในทุกวันนี้