คำสอนของพ่อแม่ที่ผิดๆเป็นเรื่องอันตราย

          ครั้งหนึ่ง ผมอายุย่างเข้าเบญจเพศ คุณพ่อของผมได้เล่าเรื่องราวของตนเองในอดีตถึงการมาเป็นพ่อค้าขายไข่ไก่ ซึ่งปัจจุบันก็ได้เลิกค้าขายไปนานแล้วเป็นเวลา 40 ปี  แม้เรื่องราวจะล้าสมัยแล้ว แต่คุณพ่อผมก็ภูมิใจกับเรื่องราวนั้นมาก ก็คือท่านจะวางแผนก่อนว่าตัวเองเหมาะกับการขายแบบไหน ร้านขายของชำ หรือค้าขายของสดในตลาด ท่านไปสำรวจด้วยตาตัวท่านเองอยู่หลายวัน จนในที่สุดท่านก็ได้ตัดสินใจเลือกค้าขายไข่ไก่สดในตลาด เนื่องจากได้กำไรที่ชัดเจน ไม่ต้องสต๊อคสินค้า สามารถขายได้หมดในทุกๆวัน ไข่บางฟองเสียหายเล็กน้อยก็สามารถขายในราคาแสนถูกให้กับร้านอาหารตามสั่งได้ เพราะจะใช้เดี๋ยวนี้ แถมยังมีชั่วโมงการทำงานต่อวันน้อยกว่าการขายอย่างอื่น เรียกได้ว่ากำไรด้วย สบายตัวกว่าด้วย ถือเป็นรายได้ทดแทนการขาดงานประจำในช่วงนั้นของท่าน

              แม้ปัจจุบันจะเลิกการค้านี้ไปเนื่องด้วยคู่แข่งที่มาก ไม่มีกำไรเหมือนแต่ก่อนแล้ว แต่ก็เป็นเรื่องที่ดีที่ท่านได้ลองหยิบจับทำอะไรมาบางอย่างแล้วสัมฤทธิ์ผล แม้จะไม่ยั่งยืน แต่ก็เป็นประสบการณ์

              ท่านเล่าอะไรให้ฟังอยู่หลายเรื่อง จนกระทั่งรู้สึกว่าโดยรวมของชีวิต ท่านไม่มีความสุขอย่างแท้จริงโดยเฉพาะเรื่องครอบครัวที่ระหองระแหงกันมาโดยตลอด ผมเองก็เข้าใจดีและซึมซับเรื่องแบบนี้มายาวนานหลายสิบปีแล้ว มันไม่เกี่ยวกับปัญหาการเงินโดยตรง แต่เป็นเพราะการตัดสินใจเลือกคู่ด้วยความเหงาและว้าเหว่ของท่านมากกว่า ทำให้เมื่อย้อนกลับมามองดูชีวิตโดยรวมแล้ว รู้สึกว่าล้มเหลว แต่ถ้ามองอีกมุมหนึ่ง สังคมของท่านส่วนใหญ่ก็เป็นแบบนี้คือไม่รักและเบื่อหน่ายคู่ครองของตนเอง รำคาญ พูดอะไรก็เป็นการเสียดแทงไปหมด ต่างฝ่ายต่างก็รู้สึกว่าอีกฝ่ายคือต้นเหตุ ถ้าจะบอกว่าตนนั่นแหละเป็นปัญหาก็จะเป็นไปในเชิงประชดเสียมากกว่า

              อีกทั้งการที่ไม่สามารถสร้างรายได้หลังช่วงวัยเกษียณนั้น ทำให้ท่านปรารภขึ้นมาว่า...

           "แก่...ก็ควรจะตายได้แล้ว !!!"

            อย่าไปโฟกัสคนส่วนน้อยที่มีหน้าที่การงานดี ฐานะร่ำรวย มีครอบครัวที่เป็นสุข แม้หลังเกษียณแล้วก็ยังยินดีจะทำงาน ไม่ใช่เพราะเงิน แต่เป็นเพราะความสุขที่จะได้ถ่ายทอด(สอน)คนรุ่นต่อไปในการนำความรู้เชิงวิชาการไปปรับใช้ในการทำงาน เงินไม่ใช่ปัญหาสำหรับแกอีกต่อไปแล้ว พวกแกจะมีความสุขมาก ผมเคยเห็นแล้ว โดยเฉพาะอาจารย์ในวงการแพทย์ แกจะเป็นที่ยอมรับนับถือทั้งแพทย์ พยาบาล และอีกหลายสาขาวิชาชีพที่ควรรับฟังความรู้จากแก

           ผมเห็นแบบนั้นถึงได้เข้าใจ อ๋อ มิน่าล่ะ พวกเขาถึงได้พยายามดูแลสุขภาพให้แข็งแรง อยากอายุยืน ไม่เหงาเพราะเขายังเป็นที่ต้องการขององค์กร ความรู้ของแกเป็นประสบการณ์ที่สั่งสมมายากจะหาใครทดแทนได้ อยากเห็นลูกๆของเขามีหลานเติบโตต่อไป ชีวิตที่มีความสุขมากขนาดนั้น สิ่งเดียวที่พวกเขากลัวคงเป็นความตาย ความตายเท่านั้นที่พรากความสุขเช่นนี้ไปจากเขาได้ ตรงข้ามกับคุณพ่อของผมที่หมดอาลัย ไม่มีอะไรให้ต้องพะวง จะเหลือก็แต่ปัญหาและทุกข์ที่แก้ไขอะไรไม่ได้แล้ว

             ท่านเป็นพนักงานแรงงานธรรมดา โชคดีที่ระบบการทำงานในยุคอุตสาหกรรมทำให้ท่านมีเงินเกษียณ มีเงินใช้อย่างมั่นคง เรื่องการลงทุนไม่ต้องพูดถึง การลงทุนไม่เคยมีความมั่นคง แม้จะมีความรู้แต่ลงทุนไปก็ไม่สบายใจอยู่ดี ท่านปฏิเสธ เงินที่ได้มาด้วยน้ำพักน้ำแรงต่างหากที่น่ายกย่อง ผมกลับมองอีกแบบ เพราะการลงทุนก็ต้องใช้น้ำพักน้ำแรงเหมือนกัน แต่ผมไปบอกอะไรอย่างนั้นไม่ได้ ผมหาเงินไม่เก่ง เรียนจบมายังหางานได้ยาก ต้องใช้เวลาตั้งตัว อีกนาน แล้วผมจะเป็นต้นแบบของเรื่องการเงินให้คนในบ้านได้อย่างไร

              แก่...ก็ควรจะตายได้แล้วคือคำตัดพ้อที่ผมทำอะไรไม่ได้นอกจากคอยปลอบใจ คอยสังเกตการณ์ว่าท่านเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง ท่านเก็บอาการอะไรในใจมากเกินไปหรือเปล่า ผมยอมรับแล้วว่าโรคซึมเศร้ามันติดต่อได้ด้วยเหตุผลเช่นนี้ ผมเจอมากับตัวแล้ว สิ่งหนึ่งที่ทำได้คือเข้มแข็ง ทำบุญ โดยหวังว่าชีวิตจะเจอทางออก หางานดีๆทำได้ ผมไม่อยากแก่ไปแล้วมารำพึงกับตัวเองว่าแก่แล้ว ก็ควรตายได้แล้ว มันทุกข์มากนะ มันต้องมีแผนป้องกันไม่ให้ชีวิตลงเอยแบบนี้ แม้เราจะไม่ได้จบแพทย์หรือวิศวะ หรือวิชาชีพอื่นในระดับผู้เชี่ยวชาญก็ตาม ผมอยากมีชีวิตที่ดีมีความสุขจนกลัวตายบ้าง ไม่ใช่โหยหาความตายตั้งแต่อายุยังเยาว์

            ผมอาจกลายเป็นคนอกตัญญูไปแล้วก็ได้ที่ไร้สามารถ ทำงานกับใครเขาก็ไม่อาจสร้างคุณค่าให้เป็นที่ต้องการของแผนกได้ เข้ากับใครก็ไม่ได้ หมายถึงไม่สนิทใจจนห่างเหิน จริตที่ต่างกันมากเกินไปจนใครๆก็มองผมเป็นคนแหยที่จะขึ้นเสียงอย่างไรก็ได้

           ทั้งหมดนี้ ผมก็เฝ้าถามตัวเอง เฝ้าระวังคอยเพิ่มพูนความรู้และทักษะท่ามกลางวิกฤตโรคระบาด COVID-19 ซึ่งการรับสมัครงานก็ยากขึ้น แข่งขันมากขึ้น ท้าทายมากขึ้น แต่ความท้าทายจะสนุกก็ต่อเมื่อ เราลงมือทำจนเริ่มเห็นเค้าลางแห่งความสำเร็จ นั่นจึงจะสนุกที่ใกล้จะชนะอุปสรรค และโหยหาความท้าทายใหม่ๆได้ แต่ถ้าเราล้มเหลวมากจนเกินไปโดยไม่เข้าใจอะไรเลย เราจะกลัวความล้มเหลว เพราะทุกความล้มเหลวนั้น ถ้าเราไม่เข้าใจ ไม่ได้เรียนรู้ เราก็อยากจะหลีกเลี่ยง เอาจริงๆถึงแม้จะได้เรียนรู้ไปปรับปรุง เราก็อยากหลีกเลี่ยงอยู่ดี

              แก่แล้ว ใกล้ตายแล้ว ก็จริง...แต่พยายามสร้างความสุขก่อนตาย รักตัวเองก่อนตาย เราจึงจะตายอย่างไปสู่สุคติภูมิ ผมคิดว่านะ...

              คนตายจะได้ไปสู่สุคติ ไม่ใช่แค่ทำความดี รักษาศีล อภัยต่อผู้คน แต่ต้องมากกว่านั้นคือรู้จักเจริญภาวนา (นั่งสมาธิ เดินจงกรม) และรักตัวเองให้มากๆ มิฉะนั้นแล้วจิตจะมัวหมองเป็นทุกข์หนัก ชาติภพหน้าหากมีอยู่จริงจะกลายเป็นที่ที่เราต้องกลับไปทุกข์ซ้ำหนักกว่าเดิมอีก ซึ่งน่ากลัวมาก การปฏิบัติธรรมเห็นกายจิตที่ไม่เที่ยง ก็เพื่อให้จิตเป็นกุศล

              มิติหลายๆเรื่องในชีวิตจึงเกี่ยวข้องกันไปหมด จึงต้องรักษาชีวิตให้มีความสุขในระดับที่น่าพอใจ การงาน การเงิน ความรัก สุขภาพ ทั้งสี่เรื่องนี้ในชีวิตคนเรา ถึงสร้างความสุขได้ไม่มาก แต่ก็อย่าให้ถึงขั้นเกลียดตัวเองเลย

            นี่อาจไม่ใช่คำสอนของคุณพ่อแต่เป็นเพราะอารมณ์ชั่ววูบมากกว่าที่พูดแบบนั้นออกไป แต่คุณพ่อก็ยังคงยืนกรานในคำสอนนี้ ผมระแวงว่านานวันเข้าผมอาจท้อแท้ถึงขั้นยอมแพ้เอาได้

           จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่พ่อแม่จะสั่งสอนลูกไม่ถูกไปเสียทุกเรื่อง เพราะมันเป็นประสบการณ์ส่วนตัวของท่าน ไม่ใช่สิ่งที่โลกเป็น ลูกบางคนเข้าถึงอินเทอร์เน็ต เรียนรู้เร็ว เข้าใจโลกได้ถูกครรลองมากกว่าพ่อแม่ก็เป็นได้ การที่ลูกไม่เชื่อฟังพ่อแม่แล้วพ่อแม่เกิดความไม่พอใจ นั่นถือว่าเป็นอีโก้ของท่าน เพราะไม่มีใครที่จะเชื่อฟังคำสอนอีกแล้ว นอกจากลูกน้องในที่ทำงานและบุตรของตนเอง

           โดยเฉพาะคำสอนผิดๆ ถึงแม้ผมจะไม่ใช่คนเก่งอะไร แต่พอได้ฟังแบบนี้ก็ตัดสินได้ว่าไม่ถูกต้อง นี่เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่สะท้อนได้ว่าคำสอนของพ่อแม่ที่ผิดๆเป็นเรื่องอันตราย