ภาพแกะสลักบนฝาผนังหินที่ทะเลทรายอายุ 12,000 ปี มีความสำคัญในการเอาตัวรอดของคนสมัยนั้นอย่างไร

นี่คือแบบจำลองภาพวาด 3 มิติความละเอียดสูงของภาพแกะสลักโบราณอายุราว ๆ 12,000 ปี บนหน้าผาสูงในทะเลทรายทางตอนเหนือของคาบสมุทรอาหรับ โดยภาพที่เห็นเป็นภาพของอูฐที่มีขนาดเท่าคนจริง ซึ่งนี่ไม่ใช่งานศิลปะชิ้นแรกที่มีภาพแบบนี้ อันที่จริง บนหน้าผาสูง 39 เมตร มีภาพแกะรูปอูฐอื่น ๆ เรียงกันเป็นแถวอยู่แล้ว โดยที่เบื้องล่างมีทะเลสาบตื้น ๆ ระยิบระยับท่ามกลางแสงแดด

เมื่อเวลาผ่านไปหลายพันปี ภาพสลักเหล่านี้ก็ถูกสภาพอากาศกัดกร่อนจนค่อย ๆ สึกกร่อนไปทำให้ภาพของมันเกือบจะจางหายไป จนกระทั่งในปี 2023 นักวิจัยได้ค้นพบภาพวาดเหล่านั้นในขณะที่กำลังเดินทางภาคสนามไปยังภูมิภาคดังกล่าว ซึ่งตั้งอยู่ใกล้กับขอบด้านใต้ของทะเลทรายเนฟัดในซาอุดีอาระเบีย

ในงานวิจัยก่อนหน้าที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature Communications ได้อธิบายเกี่ยวกับภาพแกะสลักเหล่านั้นเอาไว้ว่าพวกมันเป็นเหมือนกับสัญลักษณ์บ่งบอกถึงแหล่งน้ำที่สำคัญหลายแห่ง และแสดงให้เห็นถึงความอดยาก และนวัฒกรรมการบอกพิกัดของแหล่งน้ำของคนในยุคสมัยนั้น 

นอกจากนั้น การวิจัยก่อนหน้านี้แสดงให้เห็นว่าเมื่อ 10,000 ถึง 6,000 ปีก่อน คาบสมุทรอาหรับมีความชื้นมากกว่าปัจจุบันมาก ทุ่งหญ้าขนาดใหญ่ได้แผ่ขยายออกไปสู่พื้นที่ที่ปัจจุบันกลายเป็นทะเลทราย และคนเลี้ยงวัวก็ใช้ทุ่งหญ้าเหล่านี้เพื่อเลี้ยงฝูงสัตว์ของพวกเขา

ภาพแกะสลักบนผนังหินถูกบันทึกให้เป็นมรดกโลกโดยยูเนสโก แต่ทีมนักวิจัยกลับพบว่ายังมีภาพวาดแกะสลักที่เก่ากว่าที่นี้อีก ซึ่งมันมีขนาดใหญ่กว่ามากและมีรายละเอียดมากกว่า แสดงให้เห็นอูฐและลาป่าขนาดเท่าคนจริงและมีลักษณะเหมือนจริง แต่ยังไม่ชัดเจนว่ามีอายุเท่าใด ดังนั้นในเดือนพฤษภาคม 2023 ทางทีมนักวิจัยจึงออกค้นหาภาพแกะสลักหินโบราณเพิ่มเติมเพื่อศึกษาอายุของมัน

พวกเขาได้พบภาพศิลปะบนหินมากกว่า 60 ภาพซึ่งประกอบด้วยภาพแกะสลัก 176 ภาพใน 3 พื้นที่ที่ยังไม่เคยสำรวจมาก่อน ได้แก่ Jebel Arnaan, Jebel Mleiha และJebel Misma และภาพสลักประกอบด้วยภาพสัตว์ขนาดใหญ่เท่าตัวจริง 130 ภาพ ได้แก่ อูฐ แพะ ลา กาเซลล์ และวัวกระทิง บางภาพมีความยาวเกือบสามเมตรและสูงกว่าสองเมตร นอกจากภาพแกะสลักแล้ว ทางทีมนักวิจัยยังได้พบกับเครื่องมือที่จิตรกรในสมัยนั้นใช้สร้างสรรผลงานอีกด้วย โดยอุปกรณ์ที่พวกเขาเจอคือ หัวลูกศรขนาดเล็ก อายุราว ๆ 12,000 ปี 

ภาพแกะสลักบนหินดังกล่าวถูกพบเจอใกล้ ๆ กับทะเลสาบซึ่งมีอายุประมาณ 15,000 ปี เป็นหลักฐานแรกที่บ่งชี้ว่าน้ำบนผิวดินได้กลับคืนสู่ดินแดนอาหรับอีกครั้งหลังจากยุคแห้งแล้งสุดขั้ว และทะเลสาบเหล่านี้ยังช่วยย้อนเวลาการกลับมาของสภาพความชื้นในดินกลับไปหลายพันปี ขยายโอกาสให้มนุษย์ได้ตั้งถิ่นฐานในสภาพแห้งแล้งภายในแผ่นดินมากขึ้น 

จากการศึกษาความเป็นมาของหินแกะสลักแสดงให้เห็นว่าเมื่อ 12,000 ปีก่อน มนุษย์สามารถใช้ทะเลสาบตามฤดูกาลเหล่านี้เพื่อความอยู่รอดในทะเลทราย พวกเขาได้ทำเครื่องหมายแหล่งน้ำและเส้นทางที่นำไปสู่แหล่งน้ำเหล่านี้ด้วยภาพเขียนบนหินขนาดใหญ่ และอูฐก็เป็นสัญลักษณ์ของการเอาชีวิตรอดในพื้นที่แห้งแล้งอย่างทะเลทรายอีกด้วย