"วาฬวาคีตา: สิ่งมีชีวิตที่กำลังเลือนหาย ก่อนโลกจะได้รู้จักมันจริง ๆ"
ท่ามกลางผืนน้ำสีน้ำเงินเข้มของอ่าวแคลิฟอร์เนีย ประเทศเม็กซิโก ยังมีสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ชนิดหนึ่งว่ายวนอยู่เงียบ ๆ ท่ามกลางคลื่นลม โดยไม่มีใครสังเกตเห็น มันมีใบหน้ากลมมน ดวงตาสีเข้มคล้ายสวมกำไล เส้นสายบนใบหน้าเหมือนวาดขึ้นด้วยมือที่อ่อนโยน และรูปร่างเล็กกระทัดรัดจนนึกว่าเป็นตัวการ์ตูนที่หลุดออกมาจากภาพยนตร์แอนิเมชัน แต่นี่คือสิ่งมีชีวิตจริง ๆ ที่ชื่อว่า “วาฬวาคีตา” และตอนนี้มันกำลังจะหายไปจากโลก
วาฬวาคีตาเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในทะเลซึ่งเพิ่งถูกค้นพบเมื่อปี ค.ศ. 1958 หรือไม่ถึงหนึ่งร้อยปีที่ผ่านมา เป็นโลมาขนาดเล็กที่สุดในโลก โดยมีความยาวเพียงประมาณ 1.5 เมตร และน้ำหนักราว 40-50 กิโลกรัม มันอาศัยอยู่เฉพาะในพื้นที่แคบ ๆ ของอ่าวแคลิฟอร์เนียตอนเหนือเท่านั้น พฤติกรรมของวาคีตานั้นลึกลับ มันไม่กระโดดโลดเต้นหรือเข้ามาใกล้เรือมนุษย์เหมือนโลมาชนิดอื่น จึงไม่เป็นที่รู้จักแพร่หลาย แม้แต่ในหมู่นักท่องเที่ยวทางทะเล
ในแง่ของระบบนิเวศ วาคีตาคือสายใยหนึ่งของความหลากหลายทางชีวภาพในทะเล แต่สิ่งที่ทำให้มันกลายเป็นหัวข้อที่น่าเศร้าในเวลานี้ คือสถานะของมันในธรรมชาติที่เข้าสู่ขั้นวิกฤต—ใกล้สูญพันธุ์อย่างรุนแรง โดยปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์ประเมินว่าเหลือวาคีตาอยู่เพียงไม่ถึง 10 ตัวทั่วโลก
ภัยคุกคามที่สำคัญที่สุดของวาคีตาไม่ได้มาจากสัตว์นักล่าในธรรมชาติ แต่มาจากอุปกรณ์หาปลาของมนุษย์ นั่นคืออวนติดตา (gillnets) ซึ่งถูกใช้อย่างผิดกฎหมายในการล่าปลาโตโตอาบา ปลาหายากอีกชนิดหนึ่งที่มีราคาสูงในตลาดมืด โดยเฉพาะในประเทศจีนที่มีความเชื่อว่าถุงลมของปลานี้เป็นสมุนไพรรักษาโรคชั้นดี แม้จะมีกฎหมายห้ามใช้อวนเหล่านี้ในพื้นที่ที่วาคีตาอาศัยอยู่ แต่การลักลอบใช้ยังคงดำเนินต่อไปในเงามืดของทะเล
เมื่อวาคีตาว่ายผ่านอวนเหล่านั้น มันมักจะติดเข้าไปโดยไม่รู้ตัว และเนื่องจากเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ต้องขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำ เมื่อไม่สามารถดิ้นหลุดจากอวนได้ มันจะจมน้ำตายในเวลาไม่นาน นี่จึงเป็นวิธีการตายที่เงียบและโหดร้ายของสิ่งมีชีวิตที่แสนบอบบางตัวนี้
ความน่าเศร้าอยู่ตรงที่ มนุษย์จำนวนมากทั่วโลกยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่าสิ่งมีชีวิตที่ชื่อ “วาคีตา” มีอยู่จริง มันกำลังจะสูญพันธุ์ก่อนที่ผู้คนจะได้ยินชื่อของมันอย่างแพร่หลาย และยิ่งไปกว่านั้น ยังไม่มีสวนสัตว์หรือนักวิจัยกลุ่มใดที่สามารถเลี้ยงวาคีตาในที่กักกันได้สำเร็จเลยแม้แต่ครั้งเดียว
การฟื้นประชากรวาคีตาจึงต้องพึ่งพาธรรมชาติล้วน ๆ โดยมีความหวังเล็ก ๆ จากนักวิทยาศาสตร์และองค์กรอนุรักษ์ที่ยังคงพยายามปกป้องมันในถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติ พวกเขาติดตามจำนวนประชากรที่เหลืออยู่ สร้างเขตอนุรักษ์ และรณรงค์ให้หยุดใช้เครื่องมือประมงที่เป็นอันตราย
แม้จะดูเหมือนความหวังริบหรี่ แต่วาคีตายังคงว่ายอยู่ในท้องทะเล—แม้เพียงไม่กี่ตัวก็ตาม และตราบใดที่มันยังไม่สูญพันธุ์ เราก็ยังมีโอกาสที่จะช่วยรักษาสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ตัวนี้ไว้ให้โลกได้รู้จัก ไม่ใช่เพียงผ่านภาพถ่ายเก่า ๆ หรือบทบรรยายในหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์
พบเครื่องบิน "โบอิ้ง 737" ที่หายไป 13 ปี ถูกจอดทิ้งกลางสนามบิน
ชาวนาเขมรยกมือไหว้วอนคนไทย “เปิดด่านช่วยด้วย” หลังราคาข้าวทรุดหนัก สวนทางคำพูดในอดีตที่เคยดูแคลนไทย
2569 ตรงกับเป็นปีนักษัตรอะไร สีนำโชค พร้อมปีชง
ชาว เกษตรกร เขมร กดดันไทยเปิดด่าน ควบรถไถเหยียบนาข้าวทิ้ง ราคาตกต่ำสุดขีด
‘ดร.ธรณ์’ แนะนำ ถ้าจะย้ายที่อยู่ จังหวัดไหนเหมาะที่สุด ที่ไม่มีมลพิษของฝุ่นและภัยพิบัติทางธรรมชาติ
10 อันดับเมืองที่มีมลพิษสูงสุดกรุงเทพฯ
พืชที่มีพิษร้ายแรงเทียบเท่าพิษงูเห่า
'ฮุนเซน' ควันออกหู หลังลาวฉวยโอกาสขายของตัดหน้า แย่งสัมปทานจีน
แบงก์เขมรปิด ฮุน โต! เผ่นหนี ลูกค้าถอนเงินไม่ได้
"เป็กกี้ ศรีธัญญา" โพสต์แซ่บถึง "นิยาย" ที่แสนสนุก ใครคือเจ้าของเรื่องตัวจริง?
“นานา ไรบีนา” เพิ่งพ้นคุกก็เจอดราม่าซ้อน—เพื่อน (เคย) รักแห่ออกมาสวนแรง
ปมปริศนาการจากไป! พ่อแม่ 'ณัฐวุฒิ ปงลังกา' อายัดศพ หลังทราบผลชันสูตร
ปมปริศนาการจากไป! พ่อแม่ 'ณัฐวุฒิ ปงลังกา' อายัดศพ หลังทราบผลชันสูตร
“นานา ไรบีนา” เพิ่งพ้นคุกก็เจอดราม่าซ้อน—เพื่อน (เคย) รักแห่ออกมาสวนแรง
"ประธานสหภาพฯ" บริษัทไดกิ้น เปิดใจหลังสั่งปิดงาน! ชี้ ยังต้องได้โบนัส
"เป็กกี้ ศรีธัญญา" โพสต์แซ่บถึง "นิยาย" ที่แสนสนุก ใครคือเจ้าของเรื่องตัวจริง?
กองกำลังพิเศษ BHQ ทรยศฮุนเซน แอบไปซบ อก สมรังสี
เหนือความเชื่อ! "ซูเปอร์ฟูลมูน" เรื่องที่เราอาจไม่เคยรู้...
'ปลิงในปากจระเข้' ภาวะปรสิตในสัตว์เลื้อยคลานขนาดใหญ่ แต่จะถูกกำจัดได้โดยภาวะพึ่งพิงของจระเข้กับสัตว์ชนิดอื่น
เพื่อนๆรู้หรือไม่...ทำไมแมวชอบคาบอะไรแปลก ๆ มาฝากทาส ?
"หอยทากยักษ์" หอยทากบกที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก แต่ก็เป็นสัตว์เลี้ยงสุดแปลก ที่หลายๆคนชอบกันนะเอ้อ....
"ดังเคิลออสเตียส" สุดยอดปลาฉลามหุ้มเกราะ ยอดนักล่าแห่งยุคดีโวเนียน อย่างเท่ห์ อย่างโหดดีจริงๆ