เรื่องอัศจรรย์ รัชทายาท ราชวงศ์จักรี

ภาพ : บวรราชบัลลังก์กลางท้องพระโรงพระราชวังบวรสถานมงคล
ซึ่งเป็นราชบัลลังก์ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว

     ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ราชวงศ์จักรีถือเป็นราชวงศ์เดียวที่มีการสืบสันตติวงศ์กษัตริย์ปกครองประเทศมากว่า 243 ปี จนถึงปัจจุบันมีพระมหากษัตริย์มาแล้วกว่า 10 รัชกาล แต่ทุกท่านทราบหรือไม่ว่ามีเชื้อสายขัตติยะผู้ได้ดำรงตำแหน่ง "รัชทายาท" หรือผู้ที่อยู่ในสถานะจะได้สืบทอดราชบัลลังก์มาแล้วกี่พระองค์ และแต่ละพระองค์เป็นที่สุดในเรื่องใดบ้าง มาติดตามกันครับ

1. สมเด็จพระบวรราชเจ้า มหาสุรสิงหนาท 

- ดำรงพระเกียรติยศกรมพระราชวังบวรสถานมงคล วังหน้ามหาอุปราชในรัชกาลที่ 1 

- ทรงเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลพระองค์แรกในราชวงศ์จักรี

- ทรงเป็นสมเด็จพระอนุชาธิราชเจ้า ในรัชกาลที่1 ที่ร่วมพระราชบิดา-พระราชมารดาเดียวกัน 

- ทรงเป็นผู้สถาปนาก่อสร้างพระราชวังบวรสถานมงคล (ปัจจุบันเป็นพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพระนคร ,โรงละครแห่งชาติ,มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ , ตอนเหนือของสนามหลวง)

2. สมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร กรมพระราชวังบวรสถานมงคล 

- ดำรงพระเกียรติยศกรมพระราชวังบวรสถานมงคล วังหน้ามหาอุปราช ในรัชกาลที่ 1 (เป็น 1ใน2องค์สมัยรัชกาลที่1)

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลพระองค์แรกที่เป็นพระเจ้าลูกยาเธอ ในรัชกาลที่1 (เป็น1ใน3 พระองค์ที่เป็นพระเจ้าลูกเธอในรัชกาลที่ 1)

- เป็นรัชทายาทในตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์เดียวที่ได้เสด็จขึ้นครองราชย์ (เป็นพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่2)

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์เดียวที่ไม่ได้ประทับในพระราชวังบวรสถานมงคล (รัชกาลที่1 โดยให้ประทับที่พระราชวังเดิมธนบุรี)

3. สมเด็จพระบวรราชเจ้า มหาเสนานุรักษ์ 

- ดำรงพระเกียรติยศกรมพระราชวังบวรสถานมงคล วังหน้ามหาอุปราช พระองค์เดียวในรัชกาลที่ 2

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์เดียวที่ได้รับสถาปนาเป็นพระบัณฑูรน้อย(รัชทายาทลำดับ2) มาก่อนในสมัยรัชกาลที่1

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลพระองค์แรกที่เป็นทั้งพระเจ้าลูกยาเธอในรัชกาลที่1 และพระอนุชาธิราชในรัชกาลที่2 ซึ่งร่วมสมเด็จพระราชบิดา-พระราชมารดาเดียวกันกับรัชกาลที่ 2

4. สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ 

- ดำรงพระเกียรติยศกรมพระราชวังบวรสถานมงคล วังหน้ามหาอุปราช เพียงพระองค์เดียวในรัชกาลที่ 3

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลพระองค์เดียวที่เป็นทั้งพระเจ้าลูกยาเธอในรัชกาลที่1 พระอนุชาธิราชในรัชกาลที่2 และพระปิตุลาในรัชกาลที่3

5. พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว 

- กรมพระราชวังบวรสถานมงคล วังหน้ามหาอุปราช ในรัชกาลที่4 เพียงพระองค์เดียวที่มีพระเกียรติยศเสมอพระเจ้าแผ่นดินในสมัยรัตนโกสินทร์ และเป็น1ใน2 พระองค์ในประวัติศาสตร์ไทยต่อจากสมเด็จพระเอกาทศรถ

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลพระองค์เดียวที่มีพิธีราชาภิเษกเสมอพระเจ้าแผ่นดิน เรียกว่า บวรราชาภิเษก และได้ใช้พระเกียรติยศ พระบาทสมเด็จ เสมอพระเจ้าแผ่นดิน

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลพระองค์เดียว ที่เป็นพระอนุชาธิราชเจ้า ในรัชกาลที่4 ซึ่งร่วมสมเด็จพระราชบิดา-พระราชมารดาเดียวกัน

6. กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ

- กรมพระราชวังบวรสถานมงคล วังหน้ามหาอุปราช ในรัชกาลที่5 (และเป็น1 ใน 3 พระองค์ที่เป็นรัชทายาทในสมัยรัชกาลที่5)

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล เพียงพระองค์เดียวที่มิได้ถูกยกพระเกียรติยศในที่สมเด็จพระบวรราชเจ้า ในสมัยรัชกาลที่6 (ด้วยเหตุวิกฤตการณ์วังหน้า)

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์เดียวที่ไม่ได้ถูกแต่งตั้งจากพระมหากษัตริย์แต่ถูกสถาปนาขึ้นจากสภาอเนกนิกรสโมสรสมมติ(ที่ประชุมขุนนาง-เจ้านายผู้ใหญ่ที่จะมีขึ้นในการคัดเลือกผู้สืบสันตติวงศ์) 

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์สุดท้ายในสมัยรัตนโกสินทร์ก่อนยุบเลิกตำแหน่งและเปลี่ยนเป็นสยามมงกุฎราชกุมาร

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์เดียวที่มิได้เป็นบุตรพระมหากษัตริย์ 

- เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์สุดท้ายที่ได้ประทับในพระราชวังบวรสถานมงคล

-เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์เดียวที่มีพระนามเป็นต่างชาติและมีชื่อเดียวกันกับชื่อประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกานั้นคือ ยอร์ชวอชิงตัน

7 .สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมงกุฎราชกุมาร ในรัชกาลที่5

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาท ในที่สยามมงกุฎราชกุมาร พระองค์แรกในรัตนโกสินทร์ หลังยกเลิกตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคล มหาอุปราช (และเป็น 1 ใน 3 พระองค์จนถึงปัจจุบันที่เป็นสยามมงกุฎราชกุมาร)

- ทรงเป็นรัชทายาท ที่มีพระชนมายุน้อยที่สุด (8 พรรษา) และยังเป็นรัชทายาทที่สิ้นพระชนม์ในตำแหน่งที่น้อยที่สุด (16ปี)

8 .สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมงกุฎราชกุมาร ในรัชกาลที่ 5

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาท ในที่สยามมงกุฎราชกุมาร พระองค์ที่2ในรัตนโกสินทร์ และเป็นรัชทายาทพระองค์2ที่ได้ครองราชสมบัติ (ต่อจากรัชกาลที่2) โดยขึ้นเป็นพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่6

- ทรงเป็นสยามมงกุฎราชกุมาร พระองค์เดียวที่ได้รับการสถาปนานอกราชอาณาจักร (ประเทศสหราชอาณาจักรฯ) ขณะทรงศึกษา

- ทรงเป็นรัชทายาทพระองค์แรกที่ได้สำเร็จราชการต่างพระเนตรพระกรรณแทนพระมหากษัตริย์ ในขณะทรงมีพระชนม์ชีพอยู่

9 . สมเด็จพระอนุชาธิราชเจ้า เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถฯ รัชทายาท ในรัชกาลที่6

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาท ในที่สมเด็จพระอนุชาธิราชเจ้าพระองค์แรก (มีพระเกียรติยศภายหลังทิวงคตไปแล้ว)

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาท เพียงพระองค์เดียวที่ไม่มีสิทธิ์ขึ้นครองราชสมบัติ ด้วยมีภรรยาเป็นนางต่างด้าว(ชาวรัสเซีย) รวมถึงทายาทสายขององค์จะไม่มีสิทธิ์อยู่ในลำดับสืบราชสมบัติ

- ทรงเป็นรัชทายาทพระองค์เดียวที่ได้ทรงฐานะเป็นจอมพล และเป็นผู้นำในการนำทหารไทยไปร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่1

10 . สมเด็จพระอนุชาธิราชเจ้า เจ้าฟ้าอัษฎางเดชาวุธฯรัชทายาท ในรัชกาลที่6

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาท ในที่สมเด็จพระอนุชาธิราชเจ้า 1ใน2พระองค์ต่อจากเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถฯ (มีพระเกียรติยศภายหลังทิวงคตไปแล้ว)

11 . สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา รัชทายาทโดยสันนิฐานในรัชกาลที่6

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาทโดยสันนิษฐานพระองค์แรกในสมัยรัตนโกสินทร์ (มิได้ถูกสถาปนาโดยตรง ด้วยรัชกาลที่6 ทรงตั้งหวังให้บุตรที่กำลังจะประสูติเป็นพระโอรสและให้สืบราชสมบัติ โดยอ้างอิงจากพระราชพินัยกรรมแต่เมื่อเกิดเป็นพระราชธิดาจึงมีรับสั่งให้เจ้าฟ้าประชาธิปปกเป็นพระเจ้าแผ่นดินสืบต่อแทน)

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาทโดยสันนิษฐานจากพระราชพินัยกรรมและคำสั่งเสียของกษัตริย์พระองค์ก่อนเพียงพระองค์เดียวที่ได้สืบราชสมบัติ และนับเป็นพระองค์ที่ 3 ที่ได้เสด็จขึ้นครองราชย์ในราชวงศ์จักรี

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาทโดยสันนิษฐานพระองค์แรกภายใต้กฏมณเฑียรบาล แห่งการสืบสันตติวงศ์ที่รัชกาลที่6ได้ตราขึ้น

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาท พระองค์สุดท้ายใต้การปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์

12. สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก สมเด็จพระราชบิดาในรัชกาล9 

- ทรงเป็นเจ้านายเพียงพระองค์เดียวที่มีพระเกียรติเสมอด้วยสมเด็จพระบวรราชเจ้า (มีลำดับเกียรติยศสูงเสมอแต่ไม่ได้อยู่ในฐานะรัชทายาทด้วยสถาปนาภายหลังการสิ้นพระชนม์ไปแล้ว โดยรัชกาลที่9)

- ทรงเป็นเจ้านายพระองค์2 ที่มีเกียรติยศรัชทายาท ที่ประสูติแต่สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระพันวษาอัยยิกาเจ้า โดยร่วมอุทรเดียวกันกับสมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ มงกุฎราชกุมารพระองค์แรก

13.สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ์ สยามมงกุฎราชกุมาร ในรัชกาลที่ 9

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาท ในที่สยามมงกุฎราชกุมาร พระองค์ที่3ในสมัยรัตนโกสินทร์ และเป็นพระองค์2ที่ได้ครองราชสมบัติในฐานะสยามมงกุฎราชกุมาร(ต่อจากรัชกาลที่6) และเป็นองค์รัชทายาทพระองค์ที่ 4 ที่ได้สืบราชสมบัติ

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งในที่สยามมงกุฎราชกุมารพระองค์แรก ในระบบประชาธิปไตย

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งในที่มงกุฎราชกุมาร ที่ยาวนานที่สุดของไทย และเป็นลำดับที่2 ของโลกก่อนขึ้นครองราชย์ 

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาท เพียงพระองค์เดียวที่มิได้รับราชสมบัติในทันที โดยให้ประธานองคมนตรีเป็นผู้สำเร็จราชการไปพรางก่อน

14.สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าธีปังกรรัศมีโชติ ฯในรัชกาลที่10 

- ทรงเป็นผู้ดำรงตำแหน่งรัชทายาทโดยสันนิษฐาน ในรัชกาลปัจจุบัน

- ทรงเป็นรัชทายาทพระองค์แรก ที่อยู่ในลำดับที่ 1 ทั้งตามบทบัญญัติในรัฐธรรมมนูญ และ บทบัญญัติตามกฎมณเฑียรบาล 

     สำหรับรัชกาลที่ 3 รัชกาลที่4 รัชกาลที่5 ทรงขึ้นครองราชสมบัติผ่านมติการประชุมของอเนกนิกรสโมสรสมมติ (ที่ประชุมเจ้านายและขุนนางผู้ใหญ่) และ สำหรับรัชกาลที่ 8 และ รัชกาลที่9 ขึ้นครองราชสมบัติ ผ่านบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญ โดยอาศัยความในกฏมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบสันตติวงศ์ ดังนั้นพระมหากษัตริย์ทั้ง 5 รัชกาลในวรรคนี้จึงไม่ถือเป็นผู้มีฐานะเป็นรัชทายาทก่อนขึ้นครองราชสมบัติ

     และเมื่อนับรวมพระราชวงศ์ที่ได้ดำรงพระเกียรติยศในฐานะผู้สืบราชสมบัติไม่ว่าจะเป็นตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคล , ตำแหน่งสยามมงกุฎราชกุมาร, ตำแหน่งสมเด็จพระอนุชาธิราชเจ้า , ตำแหน่งรัชทายาทโดยสันนิษฐาน, หรือผู้มีพระเกียรติยศเสมอกรมพระราชวังบวร ก็สามารถนับรวมได้ถึง  14 พระองค์ ที่มีพระเกียรติยศดังที่กล่าวมาในราชวงศ์จักรี

*บทความนี้เป็นบทความเทอดพระเกียรติเจ้านายทุกพระองค์ที่ได้กล่าวมา หากมีความผิดพลาดประการใด ต้องขออภัย ณ ที่นี้ด้วย*