นิยามนักลงทุนหุ้นคุณค่า (The Value Investor)

 

ผมอยากจะพูดถึงความหมายที่แท้จริงของการลงทุนแบบหุ้นคุณค่า (Value Investor : VI) เพราะปัจจุบันมีคนเข้าใจผิดเยอะมากกับ การเป็นแวลูอินเวสเตอร์ หรือ วีไอ แม้แนวทางการลงทุนแบบนี้มีหลาก หลายรูปแบบ แล้วแต่ใครจะหยิบนํามาใช้แบบไหน คนที่เป็นไอดอลของ ผมคือ วอร์เรน บัฟเฟตต์ แต่ถ้าเป็นนักลงทุนไทยก็ต้องเป็น ดร.นิเวศน์ เหมวชิรวรากร

 

ทั้งสองคนนี้มีความแตกต่างในการลงทุน แม้แต่ เบนจามิน เกรแฮม (Benjamin Graham) ผู้ให้กําเนิดการลงทุนแบบวีไอ ก็มีแนวทาง แตกต่างจากวอร์เรน บัฟเฟตต์และมือขวาของบัฟเฟตต์ คือ ชาร์ลี มังเกอร์ (Charlie Munger) ทั้งสองคนเป็นวีไอทั้งคู่ แต่กลับมีวิธีการเลือกหุ้นไม่เหมือนกันเลย

 

การลงทุนแบบหุ้นคุณค่าจะต้องมีคุณสมบัติร่วมกันตามที่ ผมจะพูดถึงต่อไปนี้ แต่ในรายละเอียดปลีกย่อยนั้นอาจจะแตกต่างกันไปได้

หนึ่ง...ต้องลงทุนหุ้นพื้นฐานดี แม้จะเลือกหุ้นอะไรแบบไหน ก็ตามแต่ เช่น วอร์เรน บัฟเฟตต์อาจถนัดหุ้นกลุ่มบริการ เบนจามิน เกรแฮมถนัด หุ้นกลุ่มอุตสาหกรรมหนัก ชาลี มังเกอร์ก็อีกแบบหนึ่ง

 

อาจารย์นิเวศน์ ชัดเจนว่าถนัดหุ้นกลุ่มอุตสาหกรรมค้าปลีก หุ้นในพอร์ตจึงมีแต่กลุ่มค้าปลีก ตัวผมเองก็ชอบหุ้นกลุ่มธุรกิจบริการ แต่ทั้งนี้ทุกคนจะเลือกหุ้นพื้นฐานดีหมด สองเลือกซื้อยามที่หุ้นราคาถูกจริงๆ นักลงทุนแบบวีไอ ทั้งหมดมีลักษณะนิสัยเหมือนกันคือเป็น “เสือซุ่ม” เราจะซุ่มรอว่าหุ้น พื้นฐานดีที่เราเลือกไว้จะลงมาในราคาที่เหมาะสมที่จะซื้อได้เมื่อไรจะไม่ยอมไล่ราคา และบางครั้งพวกเราอดทนรอเป็นปีๆหรือหลายๆ ปี เพื่อจะซื้อหุ้นบริษัทที่เราชอบ ราคาลงมาจนถูกจริงๆ

 

สาม...คือต้องมี Growth Story ไม่ใช่ว่าเลือกหุ้นแบบโนเมต แต่ไม่มีการเติบโต แบบนี้เราก็ไม่เอา ต้องมองว่าในอนาคตยังต้องมีการเติบโตไปข้างหน้า ดังนั้น ถ้ามีทั้ง Value และ Growth นี่คือ หุ้นที่แท้จริง

 

สี่...ต้องลงทุนระยะยาว ซึ่งผมมีความรู้สึกส่วนตัวว่า เป็นสิ่งที่ยากที่สุดในการเป็นวีไอ เพราะเราต้องทนความเขียวของ ยามที่ราคาวิ่งเร่งขึ้นไปเยอะๆ แล้วไม่ขาย และต้องอดทนอย่างสูงที่เห็นราคาหุ้นของเราลงมาก โดยไม่ตื่นตระหนก จนขายหุ้นที่ดีทิ้งไป

 

 

สิ่งข้อนี้คือ คุณสมบัติร่วมของนักลงทุนหุ้นคุณค่าที่ดีทั้งมวล ตอนนั้นผมคิดว่าเริ่มมีการแตกแขนงของคำว่า แวลูอินเวสเตอร์ แล้วเรียกว่าการลงทุนแบบวีไอ ได้ถูกนำมาใช้จนผิดความหมายไปไกลมาก มีคำถามว่าลงทุนหุ้นแบบสองถึงสามปีก็ถือเป็นวีไอแล้วหรือ?

 

จริงๆ แล้วผมจะเรียกวีไอ ไว(VI) มากกว่า คำว่าสามปีสำหรับผมถือว่าเป็น วีไอ ไว นะ เพราะความจริงแล้ว คำนิยามของบัฟเฟตต์หรือมังเกอร์ นั่นคือ ตลอดไป (Forever) นะ ไม่ได้หมายความว่าจะถือหุ้นตลอดชีวิต แต่เป็นการถือหุ้นตลอดไปตราบใดที่บริษัทยังดีอยู่

 

หุ้นหลายๆ ตัวในพอร์ตของผมซื้อตั้งแต่วันแรกที่เริ่มลงทุน จนถึงวันนี้ก็ยังไม่ขาย ผมซื้อตั้งแต่ราคา 0.80 บาท ราคาขึ้นไปถึง 15 บาทผมก็ไม่ขาย จนราคาลงมา 8 บาท ผมซื้อเพิ่ม แล้วราคาก็ลงมาอีกเหลือ 6 บาท จนวันนี้ราคาขึ้นไป 30 บาทแล้ว กรณีหุ้นร่วงจาก 15 บาทลงมา ถ้าคุณไม่ใช่ "วีไอ" ตัวจริง ผมว่าคุณอาจแหกแน่ๆ แล้วอย่ามาถามผมนะครับ ทำไมไม่ขายตอน 15 บาท แล้วรอราคาลงมาค่อยกลับเข้าซื้อใหม่ ผมจะหันไปถามคุณกลับว่า แล้วคุณรู้มั้ยหรือว่า หากขายไป 15 บาท ราคาหุ้นจะลงแน่นอน แล้วหากราคาลงจริงๆ คุณกล้าที่จะซื้อกลับหรือไม่ล่ะ

 

ตอนนี้ผมอยากจะเรียกว่านักลงทุนกลุ่มหนึ่งว่า “วีไอทมิฬ” คือ วีไอที่มองหาหุ้นเทิร์นอะราวด์ (Turn Around) เช่น หุ้นหลายตัวที่ขาดทุนอยู่ แต่กำลังจะพลิกฟื้นกลับมาทำกำไร ผมมองว่าเป็นแนวโรแมนติกอินเวสเตอร์มากกว่าเจอเนอเรเตอร์ แต่คนจะเข้าใจผิดว่า นี่คือ วีไอ และพยายามจะสอนหุ้นเหล่านี้

 

อย่าลืมว่าหุ้นกลุ่มวีไอ กฎข้อที่หนึ่งคือต้องมีพื้นฐานดี ดังนั้นต้องมีผลประกอบการดีสม่ำเสมอ แต่หุ้นกลุ่มนี้ 4-5 ปีไม่เคยสร้างผลกำไร แล้วเวทีก็มาก็เก็งกันว่า จะทำกำไรในปีนี้ จึงเข้ามาไล่ซื้อหุ้น ตัวอย่างที่เห็นในตลาดหุ้นคือ TRUE, TTA, และ N-PARK นี่คือ หุ้นเทิร์นอะราวด์นะ ไม่ใช่หุ้นพื้นฐานดี ยกเว้นแต่จะคิดกันไปว่าเทิร์นอะราวด์แล้วพื้นฐานจะดีจริง แต่คุณต้องตอบคำถามให้ได้ว่า ทำไมเมื่อก่อนขาดทุน อีกทั้งผู้บริหารชุดเดิมที่ทำให้บริษัทขาดทุนแล้วจะเชื่อมั่นได้อย่างไรว่า ผู้บริหารคนเดิมจะสามารถทำกำไรได้เป็น 10 ปี ผมว่ามันไม่ง่าย จึงขอเรียกนักลงทุนหุ้นกลุ่มนี้ว่า "วีไอทมิฬ" คือนักลงทุนอีกแบบหนึ่งที่ลงทุนเล่นเป็นรอบ พอหุ้นขึ้นก็ขายหุ้นราคาซื้อ ราคาขึ้นอีกก็ขายอีก เหมือนกับเล่นเป็นรอบๆ อันนี้อาจจะดีสำหรับการลงทุนแบบโมเมนตัม แต่ไม่ใช่ "วีไอ" แน่นอน

 

 

แต่ผมไม่ได้บอกว่า "วีไอทมิฬ"ไม่ดีนะครับ เพียงแต่คนที่ลงทุนแนวนี้ ต้องรู้นะครับว่า จะต้องลงทุนอย่างไร ไม่ใช่เห็นเข้ามาตามกระแส เห็นราคามา วอลุ่มมา เพื่อนบอกอีก ลุยเลย

 

อีกอย่างหนึ่งคือ คนที่เป็นนักลงทุนแบบแวลูอินเวสเตอร์ จะต้องไม่มีคำว่า "ติดหุ้น" เพราะเราถือลงทุนแบบเป็นเจ้าของ หากพื้นฐานเปลี่ยนไปจริงขาย กรณีราคาขึ้นขาย ราคาลงซื้อ มันไม่ใช่!! นักลงทุนที่เรียกตัวเองว่าวีไอ ประเภทนี้พอราคาหุ้นขึ้นมาขาย ราคาลงซื้อ แต่เมื่อหุ้นราคาลงต่อแล้วซื้ออีกแบบนี้แปลว่าเขา "ติดหุ้น" ไม่ว่าจะถือลงทุนไว้กี่ปี ถ้าเขาคิดว่า "ติดหุ้น" แปลว่าเขาไม่ใช่วีไอแล้ว นักลงทุนรุ่นใหม่ๆ จะเป็นแบบนี้เสมอ อยากมาเป็นวีไอ เพราะจะดูเท่ ถ้าอยากำไรเก่งกำไรจะดูไม่ดี ทั้งที่พฤติกรรมซื้อขายหุ้นทุกวันนะ

 

นิยามการเป็นนักลงทุนแบบวีไอจาก 4 ข้อนั้นเหมือนกับสิ่งมีชีวิตคือ ต้องมี 4 คุณลักษณะพร้อมๆ กัน ถึงจะเป็นได้ หากอ่อนด้อยหนึ่งจะไม่ได้วีไอ ผมจึงอยากให้นักลงทุนที่จะเข้ามาเป็นวีไอ เข้าใจให้ถูกต้อง นักลงทุนที่จะมาเป็นนักลงทุนหุ้นคุณค่าต้องมีนิสัยที่เหมาะสมหลักๆ ผมมองเหมือนคำว่าวันเด็กคือ "มีวินัย อดทน ขยัน ประหยัด" แน่นอนต้อง อดทน การเป็นนักลงทุนแบบวีไอ ไม่ใช่จะมาคว้ากำไรได้กำไรจากหุ้น 5,000-10,000 บาทนะ เพราะระยะเวลาที่จะสร้างผลตอบแทนต้องใช้เวลาเป็นสิบปี ถ้านักลงทุนมีความอดทนเพียงพอ รู้จักประหยัด ไม่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย เก็บเงินส่วนหนึ่งไว้เพื่อใช้ลงทุนต่อไป ยามที่มีโอกาส และมีวินัยที่จะพยายามเอาเงินมาลงทุนอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งยังไม่ออกแกกกับสิ่งกระตุ้นเรา ไม่ใช่ว่า เจอ iPad หรือ iPhone ออกรุ่นใหม่บ่อยๆ ก็ต้องหาซื้อมาใช้ แบบนี้ไม่ใช่

 

มีคำพูดหนึ่งว่า ถ้าเป็นร็อค ต้องทำใจได้กับหุ้นที่ราคาลงไปถึงห้าสิบเปอร์เซ็นต์ แต่หุ้นต้องมีพื้นฐานดีนะ ถ้าเท่าไม่ได้แปลว่าไม่ใช่ร็อค แต่ถ้าลงทุนหุ้นผิดตัว พอเป็นร็อค ต้องกล้าที่จะขายหุ้นที่ตัวเองมองว่าตัดสินใจผิดพลาดออกไป บางครั้งมรอเกินครึ่งปีนะ เพื่อที่จะขายหุ้นตัวหนึ่งที่มองวินิจฉะผิดพลาด แทนที่จะขายได้แพงกว่า กลับมายาถูก เพราะเราต้องใช้เวลานานพอจนมั่นใจจริงๆ ว่าพื้นฐานเปลี่ยนไปอย่างถาวร และต้องกล้าที่จะขายในชั่วโมนั้น

 

ผมมองว่าหุ้นยิ่งลงนั้นคือโอกาสของผม บางวันผมก็มั่งให้หุ้นลงเหมือนกัน 555 ถ้ามีเงินเย็นผมก็เชิงให้หุ้นลงนะ แต่ถ้าหุ้นขึ้นผมจะคิดว่าไม่มีโอกาสในการลงทุน เพราะผมไม่คิดจะขายหุ้นอยู่แล้ว แม้พอร์ตจะสวยก็ตาม เมื่อผมไม่มีโอกาสซื้อทั้งที่มีเงินเย็นจากเงินปันผลพอหุ้นขึ้นไม่รู้จะทำอย่างไร ผมเลยเป็นเชิงร็อค รอซื้อลงทุนตอนจังหวะหุ้นลง และจากประสบการณ์ของผม ไม่มีวันที่ราคาหุ้นจะไม่ลง

 

ในหน้าที่การงานผมเป็นนักวิเคราะห์กลยุทธ์ ทำให้หลายคนเข้าใจว่าผมเป็นนักทุนโมเมนตัม (Momentum Investor) เพราะผมแนะนำหุ้นทุกตัวต้องแยกผมออกจากกันนะ หน้าที่การงานกับชีวิตจริงตรงข้ามกันเลย

 

นี่คือบทพิสูจน์ว่า คนหนึ่งคนสามารถทำงานอีกแบบและลงทุนอีกแบบได้ หรือคุณอาจเป็นนักลงทุนหลายแบบได้ในคนเดียวกัน รู้จักประหยัด ไม่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย เก็บเงินส่วนหนึ่งไว้เพื่อใช้ลงทุนต่อไป ยามที่มีโอกาส และมีวินัยที่จะพยายามเอาเงินมาลงทุนอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งยังไม่ออกแกกกับสิ่งกระตุ้นเรา ไม่ใช่ว่า เจอ iPad หรือ iPhone ออกรุ่นใหม่บ่อยๆ ก็ต้องหาซื้อมาใช้ แบบนี้ไม่ใช่

 

มีคำพูดหนึ่งว่า ถ้าเป็นร็อค ต้องทำใจได้กับหุ้นที่ราคาลงไปถึงห้าสิบเปอร์เซ็นต์ แต่หุ้นต้องมีพื้นฐานดีนะ ถ้าเท่าไม่ได้แปลว่าไม่ใช่ร็อค แต่ถ้าลงทุนหุ้นผิดตัว พอเป็นร็อค ต้องกล้าที่จะขายหุ้นที่ตัวเองมองว่าตัดสินใจผิดพลาดออกไป บางครั้งมรอเกินครึ่งปีนะ เพื่อที่จะขายหุ้นตัวหนึ่งที่มองวินิจฉะผิดพลาด แทนที่จะขายได้แพงกว่า กลับมายาถูก เพราะเราต้องใช้เวลานานพอจนมั่นใจจริงๆ ว่าพื้นฐานเปลี่ยนไปอย่างถาวร และต้องกล้าที่จะขายในชั่วโมนั้น

 

ผมมองว่าหุ้นยิ่งลงนั้นคือโอกาสของผม บางวันผมก็มั่งให้หุ้นลงเหมือนกัน 555 ถ้ามีเงินเย็นผมก็เชิงให้หุ้นลงนะ แต่ถ้าหุ้นขึ้นผมจะคิดว่าไม่มีโอกาสในการลงทุน เพราะผมไม่คิดจะขายหุ้นอยู่แล้ว แม้พอร์ตจะสวยก็ตาม เมื่อผมไม่มีโอกาสซื้อทั้งที่มีเงินเย็นจากเงินปันผลพอหุ้นขึ้นไม่รู้จะทำอย่างไร ผมเลยเป็นเชิงร็อค รอซื้อลงทุนตอนจังหวะหุ้นลง และจากประสบการณ์ของผม... ไม่มีวันที่ราคาหุ้นจะไม่ลง

 

ในหน้าที่การงานผมเป็นนักวิเคราะห์กลยุทธ์ ทำให้หลายคนเข้าใจว่าผมเป็นนักทุนโมเมนตัม (Momentum Investor) เพราะผมแนะนำหุ้นทุกตัวต้องแยกผมออกจากกันนะ หน้าที่การงานกับชีวิตจริงตรงข้ามกันเลย

 

นี่คือบทพิสูจน์ว่า คนหนึ่งคนสามารถทำงานอีกแบบและลงทุนอีกแบบได้ หรือคุณอาจเป็นนักลงทุนหลายแบบได้ในคนเดียวกัน