สาเหตุการเกิดสิว เกิดจากอะไรได้บ้าง ? ทำยังไงถึงจะหาย

 

สาเหตุการเกิดสิว เกิดจากอะไรได้บ้าง ? ทำยังไงถึงจะหาย

สาเหตุการเกิดสิว เกิดจากอะไรได้บ้าง?

สิวเป็นปัญหาผิวที่พบได้บ่อยในทุกเพศทุกวัย แม้จะเป็นเรื่องธรรมชาติของร่างกาย แต่หลายคนกลับรู้สึกกังวลใจเมื่อต้องเผชิญกับการเกิดสิว โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเกิดสิวบริเวณใบหน้าที่ส่งผลต่อความมั่นใจและภาพลักษณ์ส่วนตัว บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจถึงสาเหตุการเกิดสิวในเชิงลึก ทั้งจากปัจจัยภายในและภายนอก พร้อมแนะแนวทางการดูแลและป้องกันไม่ให้เกิดสิวซ้ำอีก

สิวคืออะไร ?

สิวเป็นภาวะของผิวหนังที่เกิดจากการอุดตันของรูขุมขน อันเนื่องมาจากการสะสมของน้ำมัน เซลล์ผิวที่ตายแล้ว และเชื้อแบคทีเรีย การเกิดสิวไม่ได้เกิดขึ้นจากความสกปรกเสมอไป แต่เกี่ยวข้องกับกลไกภายในร่างกายที่ซับซ้อน ทั้งการผลิตน้ำมัน ฮอร์โมน และการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนมีบทบาทสำคัญที่ทำให้เกิดสิวขึ้นมา

ประเภทของสิวที่พบบ่อย

ก่อนจะไปรู้จักกับสาเหตุของการเกิดสิว เรามาทำความเข้าใจประเภทของสิวกันก่อน โดยสิวสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก ดังนี้:

1. สิวไม่อักเสบ (Non-inflammatory Acne)

• สิวหัวขาว (Whiteheads)
  
  
• สิวหัวดำ (Blackheads)
  
  

สิวประเภทนี้มักเกิดจากการอุดตันของรูขุมขนโดยยังไม่มีการอักเสบ หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ดูแลอย่างเหมาะสม อาจพัฒนาเป็นสิวอักเสบได้ในอนาคต

อ่านเพิ่มเติมได้ที่ https://www.romrawinclinic.com/acne/causes-of-acne

2. สิวอักเสบ (Inflammatory Acne)

• สิวตุ่มแดง (Papules)
  
  
• สิวหัวหนอง (Pustules)
  
  
• สิวหัวช้าง (Nodules)
  
  
• สิวซีสต์ (Cystic Acne)
  
  

สิวประเภทนี้เกิดจากการอักเสบของรูขุมขนเนื่องจากการติดเชื้อแบคทีเรียและปฏิกิริยาภูมิคุ้มกันของร่างกาย ส่งผลให้เกิดสิวที่มีอาการบวม แดง และเจ็บ

 

สาเหตุการเกิดสิวหลัก ๆ

การเกิดสิวไม่ได้มีเพียงแค่สาเหตุเดียว แต่เกิดจากหลายปัจจัยร่วมกัน ทั้งปัจจัยภายในร่างกายและสิ่งแวดล้อมภายนอกที่สามารถกระตุ้นให้เกิดสิวได้มากขึ้น

1. การผลิตน้ำมันส่วนเกิน

หนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดสิวคือการที่ต่อมไขมันใต้ผิวหนังผลิตน้ำมันมากเกินไป น้ำมันเหล่านี้เมื่อผสมกับเซลล์ผิวที่ตายแล้วและฝุ่นละอองจะไปอุดตันรูขุมขน ส่งผลให้เกิดสิวได้ง่าย

2. การอุดตันของรูขุมขน

รูขุมขนที่ไม่สามารถระบายสิ่งตกค้างออกมาได้จะกลายเป็นจุดเริ่มต้นของการเกิดสิว โดยเฉพาะเมื่อมีการผลัดเซลล์ผิวที่ผิดปกติหรือมีการสะสมของเคราติน

3. การเจริญเติบโตของแบคทีเรีย C. acnes

แบคทีเรีย Cutibacterium acnes หรือที่รู้จักกันในชื่อ C. acnes เป็นแบคทีเรียที่อาศัยอยู่บนผิวตามธรรมชาติ เมื่อรูขุมขนอุดตัน แบคทีเรียนี้จะมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมในการเจริญเติบโต และกระตุ้นให้เกิดการอักเสบซึ่งทำให้เกิดสิวอักเสบตามมา

4. การตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน

ร่างกายจะตอบสนองต่อเชื้อแบคทีเรียด้วยการส่งเซลล์ภูมิคุ้มกันไปยังบริเวณนั้น ซึ่งทำให้เกิดการอักเสบและเป็นตุ่มสิวในที่สุด

 

ปัจจัยภายในที่ทำให้เกิดสิว

1. การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน

โดยเฉพาะในช่วงวัยรุ่น ช่วงก่อนมีประจำเดือน หรือในผู้ที่มีภาวะฮอร์โมนไม่สมดุล ฮอร์โมนแอนโดรเจนจะกระตุ้นการผลิตน้ำมันจากต่อมไขมัน ทำให้มีโอกาสเกิดสิวเพิ่มขึ้น

2. ความเครียดและการนอนหลับไม่เพียงพอ

ความเครียดเป็นตัวกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งมีผลต่อการทำงานของต่อมไขมันและระบบภูมิคุ้มกัน ส่งผลให้เกิดสิวได้ง่ายขึ้น

3. ระบบขับถ่ายและการทำงานของตับ

หากระบบขับถ่ายไม่ดีหรือมีสารพิษสะสมในร่างกายมากเกินไป ตับอาจทำงานหนักจนขับสารพิษออกทางผิวหนังแทน ซึ่งเป็นหนึ่งในกลไกที่ทำให้เกิดสิวได้

4. พฤติกรรมการรับประทานอาหาร

อาหารที่มีน้ำตาลสูง ผลิตภัณฑ์จากนม หรืออาหารแปรรูป เป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดสิว โดยเฉพาะอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลสูงจะทำให้ร่างกายหลั่งอินซูลินมากขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบต่อฮอร์โมนและทำให้เกิดสิว

 

ปัจจัยภายนอกที่กระตุ้นให้เกิดสิว

1. มลภาวะ ฝุ่นละออง และอากาศเสีย

สิ่งแวดล้อมที่มีมลพิษสูงทำให้ผิวสะสมสิ่งสกปรกและสารเคมีที่กระตุ้นให้เกิดสิวได้ง่าย

2. การใช้เครื่องสำอางที่ไม่เหมาะสม

ผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำมัน ซิลิโคน หรือส่วนผสมที่ก่อให้เกิดการอุดตันของรูขุมขนสามารถทำให้เกิดสิวได้ โดยเฉพาะในผู้ที่มีผิวมันหรือเป็นสิวง่ายอยู่แล้ว

3. เหงื่อและความชื้น

หลังจากออกกำลังกายหรืออยู่ในสภาพอากาศร้อนชื้น หากไม่ได้ล้างหน้าทันที อาจทำให้เกิดสิวเนื่องจากเหงื่อและแบคทีเรียสะสมบนผิวหนัง

4. การสัมผัสใบหน้าด้วยมือที่ไม่สะอาด

มือที่สัมผัสกับสิ่งสกปรกตลอดวัน หากนำมาจับหน้าจะเป็นการนำเชื้อแบคทีเรียเข้าสู่ผิวหนัง ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดสิวได้ง่ายขึ้น

กรรมพันธุ์มีผลต่อการเกิดสิวหรือไม่?

แน่นอนว่ากรรมพันธุ์มีบทบาทในการกำหนดโอกาสการเกิดสิว หากพ่อแม่หรือญาติใกล้ชิดมีประวัติการเป็นสิวรุนแรง โอกาสที่บุตรจะเกิดสิวก็สูงขึ้นตาม

• ขนาดและการทำงานของต่อมไขมันสามารถส่งผ่านทางพันธุกรรม
  
  
• การตอบสนองต่อเชื้อแบคทีเรียและภูมิคุ้มกันก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัย
  
  
• พฤติกรรมการผลัดเซลล์ผิวผิดปกติที่ถ่ายทอดได้เช่นกัน

บริเวณที่มักเกิดสิว

นอกจากใบหน้า การเกิดสิวยังพบได้ที่หลายส่วนของร่างกาย เช่น:

• หลัง
  
  
• หน้าอก
  
  
• ต้นแขน
  
  
• หนังศีรษะ
  
  
• ก้น
  
  
• ไหล่
  
  

ซึ่งแต่ละจุดจะมีปัจจัยกระตุ้นแตกต่างกัน เช่น เสื้อผ้า เสียดสี ความอับชื้น หรือการใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่เหมาะสม

ระดับความรุนแรงของการเกิดสิว

1. สิวระดับเล็กน้อย – มักเป็นสิวอุดตันไม่มีอาการเจ็บ
   
   
2. สิวระดับปานกลาง – มีการอักเสบ บวมแดง
   
   
3. สิวระดับรุนแรง – สิวหัวหนอง ขนาดใหญ่ เจ็บ และทิ้งรอยแผลเป็น
   
   

คำถามที่พบบ่อย

การบีบสิวช่วยให้หายเร็วขึ้นจริงหรือ?

การบีบสิวด้วยมืออาจทำให้การเกิดสิวลุกลามมากขึ้น เนื่องจากอาจนำเชื้อโรคเข้าสู่ผิว เพิ่มการอักเสบ ทำให้เกิดสิวใหม่ และเสี่ยงต่อการเกิดแผลเป็น

สิวสามารถรักษาให้หายขาดได้หรือไม่?

แม้ว่าจะไม่สามารถรักษาให้หายขาด 100% ได้ แต่สามารถควบคุมและลดโอกาสการเกิดสิวได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากมีการดูแลอย่างถูกวิธีและต่อเนื่อง

เคล็ดลับการดูแลผิวเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดสิว

• ล้างหน้าให้สะอาดวันละ 2 ครั้ง
  
  
• ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่อุดตันรูขุมขน (Non-comedogenic)
  
  
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสหน้าโดยไม่จำเป็น
  
  
• ควบคุมอาหาร ลดน้ำตาล ของมัน ของทอด
  
  
• ลดความเครียด นอนหลับให้เพียงพอ
  
  
• ใช้มาส์กหน้าช่วยลดความมัน
  
  
• ดื่มน้ำมาก ๆ และรักษาความสะอาดของปลอกหมอน
  
  

โปรแกรมดูแลสิวที่แนะนำ

1. Aviclear: ช่วยลดการเกิดสิวได้นานสูงสุด 2 ปี
   โปรแกรม Aviclear เป็นเทคโนโลยีเลเซอร์ใหม่ที่ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยา (FDA) ของสหรัฐอเมริกาในการรักษาสิวโดยเฉพาะ ด้วยคลื่นพลังงานเลเซอร์ที่มีความยาวคลื่นเฉพาะเจาะจง ทำงานโดยลดการทำงานของต่อมไขมันซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดสิว โดยไม่ทำลายผิวรอบข้าง ช่วยลดการเกิดสิวอย่างต่อเนื่องและยาวนาน โดยการรักษาเพียง 3 ครั้ง ห่างกันครั้งละ 1 เดือน สามารถเห็นผลได้ยาวนานสูงสุดถึง 2 ปี จึงเหมาะกับผู้ที่มีปัญหาสิวเรื้อรังหรือสิวอุดตันที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบทั่วไป โดยเฉพาะในกรณีที่เกิดสิวซ้ำซากและไม่สามารถควบคุมได้ด้วยวิธีอื่น
2. Ac Clear: รักษาสิวเบื้องต้นโดยไม่ทำลายผิว เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นดูแลผิว
   Ac Clear เป็นโปรแกรมดูแลสิวขั้นต้นที่อ่อนโยน เหมาะสำหรับผู้ที่เริ่มมีปัญหาสิว หรือเริ่มต้นดูแลสุขภาพผิวหน้า ด้วยเทคโนโลยีแสงความเข้มข้นสูง (IPL) และคลื่นความถี่เฉพาะในการฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่เป็นต้นเหตุของสิว ร่วมกับการผลัดเซลล์ผิวที่ตายแล้วออกอย่างอ่อนโยน โดยไม่ทำลายชั้นผิวที่ดี ช่วยให้ผิวหน้าเรียบเนียน รูขุมขนกระชับ และลดการเกิดสิวใหม่ เหมาะสำหรับวัยรุ่นหรือผู้ที่ต้องการดูแลผิวเป็นประจำ โดยเฉพาะผู้ที่เริ่มมีแนวโน้มจะเกิดสิวหรือเริ่มสังเกตว่าผิวเริ่มมีสิวขึ้นในช่วงแรก โดยไม่ต้องพักฟื้นหรือเสี่ยงกับผลข้างเคียง
   
   

สรุป

การเกิดสิวเป็นผลมาจากหลายปัจจัยทั้งภายในและภายนอกร่างกาย การทำความเข้าใจกลไกการเกิดสิวจะช่วยให้สามารถวางแผนการดูแลผิวได้อย่างเหมาะสม การป้องกันและรักษาอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นกุญแจสำคัญในการลดการเกิดสิวในระยะยาว