ไทรอยด์เป็นพิษ รู้ทันอาการ สาเหตุ และวิธีรักษาเพื่อสุขภาพที่ดี!

ไทรอยด์เป็นพิษคืออะไร? มาทำความเข้าใจอาการ สาเหตุ และวิธีการรักษา พร้อมเคล็ดลับดูแลสุขภาพให้ปลอดภัยจากภาวะไทรอยด์เป็นพิษ รู้ทันและรับมืออย่างถูกวิธีได้ที่นี้!

เคยรู้สึกไหมว่าหัวใจเต้นเร็วผิดปกติ เหงื่อออกง่ายทั้งที่อากาศเย็น หรือน้ำหนักลดลงอย่างน่าตกใจทั้งที่กินอาหารมากขึ้น? อาการนี้อาจเป็นสัญญาณเตือนของ "ไทรอยด์เป็นพิษ" ภาวะต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนออกมามากเกินไป ส่งผลให้เกิดอาการต่าง ๆ  มากมาย หากปล่อยไว้อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงได้ การสังเกตอาการหรือตรวจวินิจฉัยตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญ

บทความนี้จะพาไปเจาะลึกเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์เป็นพิษอย่างละเอียด ตั้งแต่การทำความเข้าใจอาการไทรอยด์เป็นพิษ เป็นอย่างไร วิธีการรักษาโรคไทรอยด์เป็นพิษที่หลากหลาย ผลข้างเคียงจากโรคไทรอยด์ ไปจนถึงวิธีป้องกันไทรอยด์เป็นพิษ เปิดทุกข้อมูลที่ควรรู้เกี่ยวกับไทรอยด์เป็นพิษเพื่อให้สามารถดูแลสุขภาพและใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข ไปดูกันเลย

ไทรอยด์เป็นพิษ คืออะไร?

ไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) คือ ภาวะที่ต่อมไทรอยด์ ซึ่งเป็นต่อมไร้ท่อขนาดเล็กรูปผีเสื้ออยู่บริเวณด้านหน้าของลำคอ ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ออกมามากเกินไป ฮอร์โมนไทรอยด์มีหน้าที่ควบคุมกระบวนการเผาผลาญของร่างกาย ซึ่งหมายถึงกระบวนการที่ร่างกายใช้พลังงาน เมื่อมีฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป กระบวนการเผาผลาญของร่างกายจะทำงานเร็วขึ้น ทำให้เกิดอาการต่าง ๆ ที่อาจเกิดจากต่อมไทรอยด์เป็นพิษ เช่น ใจสั่น น้ำหนักลด เหงื่อออกง่าย หงุดหงิดง่าย อ่อนเพลีย นอนไม่หลับได้

ไทรอยด์เป็นพิษมีสาเหตุมาจากอะไร?

ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ เกิดจากต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ สาเหตุมีหลายประการ แต่ละสาเหตุมีกลไกการเกิดโรคแตกต่างกัน ดังนี้

• โรคเกรฟส์ (Graves' disease) : เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดของไทรอยด์เป็นพิษ เป็นโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (autoimmune disease) ที่ร่างกายสร้างแอนติบอดีกระตุ้นต่อมไทรอยด์ให้ผลิตฮอร์โมนมากเกินไป พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย และอาจมีอาการตาโปนร่วมด้วย
• ก้อนเนื้องอกในต่อมไทรอยด์ (Toxic nodular goiter) : ก้อนเนื้อในต่อมไทรอยด์บางชนิดสามารถผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ออกมามากเกินไป อาจเป็นก้อนเนื้อเดี่ยว หรือหลายก้อน
• ไทรอยด์อักเสบ (Thyroiditis) : การอักเสบของต่อมไทรอยด์สามารถทำให้ฮอร์โมนไทรอยด์ที่เก็บไว้รั่วไหลออกมาในกระแสเลือด หรืออาจเกิดจากติดเชื้อไวรัส หรือโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง
• ได้รับฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป : การรับประทานยาฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป หรือได้รับฮอร์โมนไทรอยด์จากแหล่งอื่น เช่น อาหารเสริม หรือยาแก้หัวใจเต้นผิดจังหวะ (Amiodarone) อาจทำให้เสี่ยงไทรอยด์เป็นพิษ
• สาเหตุอื่น ๆ : ภาวะแพ้ท้องรุนแรงในระหว่างตั้งครรภ์ มีเนื้องอกรังไข่ที่ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ หรือเนื้องอกต่อมใต้สมองที่สร้างฮอร์โมนกระตุ้นต่อมไทรอยด์

อาการไทรอยด์เป็นพิษ สัญญาณที่ไม่ควรมองข้าม

ไทรอยด์เป็นพิษเป็นภาวะที่ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนออกมามากเกินไป ส่งผลกระทบต่อระบบต่าง ๆ ในร่างกาย ทำให้เกิดอาการหลากหลายรูปแบบ ซึ่งอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ อาการที่พบบ่อย มีดังนี้

• ระบบหัวใจและหลอดเลือด : หัวใจเต้นเร็ว แรง (ใจสั่น) เต้นผิดจังหวะ มีความดันโลหิตสูง
• ระบบเผาผลาญ : น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว แม้ว่าจะรับประทานอาหารมากขึ้น มีเหงื่อออกมากผิดปกติโดยเฉพาะในเวลากลางคืน ขี้ร้อน
• ระบบประสาท : อาการไทรอยด์เป็นพิษ ทำให้หงุดหงิดง่าย อารมณ์แปรปรวน วิตกกังวล นอนไม่หลับ มือสั่น อ่อนเพลียหรือมีอาการซึมเศร้า
• ระบบทางเดินอาหาร : ไทรอยด์เป็นพิษ ทำให้ถ่ายอุจจาระบ่อยหรือท้องเสีย 
• ตา : ตาโปน หรือตาเบิกกว้าง ระคายเคืองตา น้ำตาไหลง่ายหรือมองเห็นภาพซ้อน
• ผมร่วงหรือผมบาง : ฮอร์โมนไทรอยด์ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม
• อื่น ๆ : โรคไทรอยด์เป็นพิษ อาจทำให้ต่อมไทรอยด์โต ประจำเดือนมาไม่ปกติ กล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือผิวหนังเป็นผื่น

อาการเหล่านี้เกิดขึ้นพร้อมกันหลายอาการ หรือเกิดขึ้นเพียงบางอาการก็ได้ หากมีอาการน่าสงสัย ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม หรือป้องกันภาวะไทรอยด์สูงที่อาจเกิดขึ้นได้

การวินิจฉัยไทรอยด์เป็นพิษจากแพทย์ ก่อนการรักษา

การวินิจฉัยโรคไทรอยด์เป็นพิษต้องอาศัยการตรวจหลายขั้นตอน เพื่อให้ได้ผลลัพธ์แม่นยำและวางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสม โดยแพทย์จะดำเนินการตรวจไทรอยด์เป็นพิษ มีดังนี้

• ซักประวัติและตรวจร่างกาย : แพทย์จะสอบถามอาการ ประวัติทางการแพทย์ และประวัติครอบครัวของผู้ป่วยอย่างละเอียด ตรวจร่างกายบริเวณต่อมไทรอยด์ที่คอ เพื่อดูมีอาการบวมโตหรือไม่ หรือตรวจดูอาการอื่น ๆ เช่น หัวใจเต้นเร็ว มือสั่น หรือตาโปน
• ตรวจเลือด : เป็นการตรวจที่สำคัญในการวินิจฉัยไทรอยด์เป็นพิษ โดยแพทย์ตรวจระดับฮอร์โมนไทรอยด์ (T3 และ T4) รวมถึงฮอร์โมนกระตุ้นต่อมไทรอยด์ (TSH) ในเลือด ถ้าผู้ป่วยระดับ T3 และ T4 ในขณะที่ระดับ TSH จะต่ำ อาจป่วยเป็นไทรอยด์ได้
• ตรวจภาพทางรังสี : ตรวจอัลตราซาวด์ต่อมไทรอยด์ (Thyroid ultrasound) ใช้คลื่นเสียงความถี่สูงสร้างภาพของต่อมไทรอยด์ เพื่อดูขนาด รูปร่าง และลักษณะของต่อมไทรอยด์ รวมทั้งค้นหาเนื้องอกหรือก้อนในต่อมไทรอยด์
• ตรวจต่อมไทรอยด์ด้วยสารกัมมันตรังสี (Thyroid scan) : ใช้สารกัมมันตรังสีไอโอดีน เพื่อดูการทำงานของต่อมไทรอยด์ ช่วยในการแยกแยะสาเหตุของไทรอยด์เป็นพิษ เช่น โรคเกรฟส์ หรือก้อนเนื้องอก
• ตรวจอื่น ๆ : ตรวจแอนติบอดี (Antibody test) เกี่ยวข้องกับโรคเกรฟส์ ตรวจชิ้นเนื้อโดยใช้เข็มขนาดเล็กดูดตัวอย่างเนื้อเยื่อจากต่อมไทรอยด์ไปตรวจในห้องปฏิบัติการ ในกรณีสงสัยเป็นมะเร็งต่อมไทรอยด์

การวินิจฉัยไทรอยด์เป็นพิษที่แม่นยำจะช่วยให้แพทย์ สามารถกำหนดแผนการรักษาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละรายได้

การรักษาไทรอยด์เป็นพิษทำอย่างไรได้บ้าง?

การรักษาไทรอยด์เป็นพิษมีเป้าหมาย เพื่อลดระดับฮอร์โมนไทรอยด์ในร่างกายให้อยู่ในระดับปกติ และบรรเทาอาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ไทรอยด์เป็นพิษการรักษาหลัก ๆ มีดังนี้

• การใช้ยารักษาไทรอยด์เป็นพิษ : ยาต้านไทรอยด์ ช่วยลดการผลิตฮอร์โมนไทรอยด์จากต่อมไทรอยด์ ทั้งยาเบต้าบล็อกเกอร์ ช่วยควบคุมอาการใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว และอาการสั่น
• รักษาด้วยสารกัมมันตรังสีไอโอดีน : ผู้ป่วยจะได้รับสารกัมมันตรังสีไอโอดีนทางปาก ซึ่งจะถูกดูดซึมโดยต่อมไทรอยด์ และทำลายเซลล์ต่อมไทรอยด์บางส่วน เป็นวิธีรักษาไทรอยด์เป็นพิษที่มีประสิทธิภาพ
• ผ่าตัดต่อมไทรอยด์ (Thyroidectomy) : เป็นการผ่าตัดนำต่อมไทรอยด์ออกบางส่วนหรือทั้งหมดใช้ในกรณีผู้ป่วยไม่สามารถรับการรักษาด้วยยาหรือสารกัมมันตรังสีไอโอดีนได้ หรือมีต่อมไทรอยด์โตมาก ผู้ป่วยเป็นไทรอยด์จะต้องรับประทานยาฮอร์โมนไทรอยด์ทดแทนหลังการผ่าตัด

การเลือกวิธีการรักษาไทรอยด์เป็นพิษขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยเช่น สาเหตุของโรค ความรุนแรงของอาการ อายุของผู้ป่วย และความต้องการของผู้ป่วยเอง แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาและแนะนำวิธีการรักษาเหมาะสมที่สุดสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย

ไทรอยด์เป็นพิษ รู้ทันก่อนสายเกินแก้

ไทรอยด์เป็นพิษคือภาวะที่ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนออกมามากเกินไป ทำให้ร่างกายทำงานหนัก เกิดอาการใจสั่น น้ำหนักลด หงุดหงิดง่าย ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ สาเหตุเกิดจากโรคเกรฟส์ ก้อนเนื้อไทรอยด์หรือไทรอยด์อักเสบ ตรวจพบได้จากตรวจเลือด หรือตรวจภาพทางรังสี รักษาไทรอยด์เป็นพิษทำได้หลายวิธี ทั้งใช้ยา สารกัมมันตรังสีไอโอดีน หรือผ่าตัดต่อมไทรอยด์ วิธีรักษาที่เหมาะสมจะช่วยลดระดับฮอร์โมนไทรอยด์ให้อยู่ในระดับปกติ และบรรเทาอาการต่าง ๆ ได้