การสอบจองหงวนในยุคราชวงศ์ถัง
การสอบจอหงวน (科舉, kējǔ) ในยุคราชวงศ์ถัง (ค.ศ. 618–907) เป็นระบบคัดเลือกขุนนางที่พัฒนาให้มีมาตรฐานมากขึ้นจากยุคราชวงศ์สุย และกลายเป็นรากฐานของระบบขุนนางจีนในยุคต่อ ๆ มา การสอบนี้มีบทบาทสำคัญในการบริหารบ้านเมือง และมีอิทธิพลต่อประเทศเพื่อนบ้าน เช่น เกาหลี เวียดนาม และญี่ปุ่น
---
ลักษณะสำคัญของการสอบจอหงวนในยุคราชวงศ์ถัง
1. การพัฒนาระบบสอบขุนนาง
ระบบสอบขุนนางในยุคถังยังคงได้รับอิทธิพลจากยุคราชวงศ์สุย แต่มีการขยายตัวมากขึ้น
ลดการใช้ระบบสืบทอดตำแหน่งโดยตระกูลขุนนาง เปิดโอกาสให้บุคคลทั่วไปที่มีความสามารถเข้าสู่ระบบราชการ
2. วิชาที่ใช้ในการสอบ
เน้นการศึกษาคัมภีร์ขงจื๊อ โดยเฉพาะ ห้าคัมภีร์หลัก (五經, Wǔjīng) ได้แก่
คัมภีร์อี้จิง (易經)
คัมภีร์ซูจิง (書經)
คัมภีร์ซือจิง (詩經)
คัมภีร์หลี่จี้ (禮記)
คัมภีร์ชุนชิว (春秋)
นอกจากการตีความคัมภีร์แล้ว ยังมีการสอบด้านกวีนิพนธ์ (詩賦, Shīfù) และการเขียนเรียงความเชิงนโยบาย (策論, Cèlùn)
ทักษะการเขียนพู่กันจีน (書法, Shūfǎ) ก็มีผลต่อการตัดสิน
3. โครงสร้างของการสอบ
แบ่งการสอบออกเป็นหลายระดับ ได้แก่
การสอบระดับมณฑล (鄉試, Xiāngshì) → คัดเลือกผู้มีความสามารถจากท้องถิ่น
การสอบระดับเมืองหลวง (會試, Huìshì) → จัดสอบในเมืองหลวงเฉิงอาน (ปัจจุบันคือซีอาน)
การสอบหน้าพระที่นั่ง (殿試, Diànshì) → จักรพรรดิเป็นผู้สอบสัมภาษณ์และคัดเลือกขุนนางโดยตรง
4. ตำแหน่งที่ได้รับหลังสอบผ่าน
ผู้ที่สอบได้คะแนนสูงสุดเรียกว่า จอหงวน (狀元, Zhuàngyuán)
อันดับรองลงมาคือ ปังหงวน (榜眼, Bǎngyǎn) และ ทัมฮวา (探花, Tànhuā)
ผู้สอบผ่านทั้งหมดจะได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนนางในกรมกองต่าง ๆ ตามความสามารถ
5. ข้อแตกต่างจากยุคราชวงศ์ซ่งและหมิง
ในสมัยถัง การสอบยังให้ความสำคัญกับ กวีนิพนธ์ มากกว่าการสอบในยุคราชวงศ์ซ่งและหมิง ซึ่งเน้นการตีความคัมภีร์ขงจื๊อและเรียงความเชิงนโยบายมากกว่า
ตระกูลขุนนางยังคงมีบทบาทสำคัญกว่าความสามารถของบุคคลทั่วไป
---
ผลกระทบของการสอบจอหงวนในยุคราชวงศ์ถัง
1. ส่งเสริมวัฒนธรรมขงจื๊อ
ระบบสอบนี้ทำให้ขงจื๊อเป็นรากฐานสำคัญของการปกครองจีน
2. สร้างระบบขุนนางจากความสามารถ
แม้ว่าตระกูลขุนนางยังคงมีอิทธิพล แต่การสอบเปิดโอกาสให้บุคคลทั่วไปเข้าสู่ระบบขุนนางได้มากขึ้น
3. ต้นแบบของระบบสอบขุนนางในประเทศเพื่อนบ้าน
เกาหลี เวียดนาม และญี่ปุ่น นำระบบนี้ไปประยุกต์ใช้
..
"โทษการทุจริตในการสอบในยุคราชวงศ์ถัง"
ในยุคราชวงศ์ถัง (ค.ศ. 618-907) การสอบจอหงวน (科舉, เคอจวี่) เป็นระบบคัดเลือกขุนนางที่เข้มงวดและมีเกียรติ แต่ก็มีปัญหาการทุจริตเกิดขึ้นเช่นกัน โทษของการทุจริตในการสอบมีความรุนแรง ขึ้นอยู่กับลักษณะของความผิด ซึ่งอาจรวมถึง:
1. การคัดลอกคำตอบ (作弊, โจ้วปี้) – หากถูกจับได้ อาจถูกตัดสิทธิ์จากการสอบตลอดชีวิต หรือเฆี่ยนตีและเนรเทศ
2. การจ้างคนเข้าสอบแทน (冒名顶替, เม่าหมิงติ่งถี่) – ถือเป็นอาชญากรรมร้ายแรง ผู้เข้าสอบตัวจริงและคนที่สอบแทนอาจถูกลงโทษด้วยการเฆี่ยนและจำคุก หรืออาจถูกเนรเทศไปยังดินแดนห่างไกล
3. การติดสินบนเจ้าหน้าที่สอบ (贿赂考官, ฮุ้ยลู่เข่ากวาน) – เจ้าหน้าที่ที่รับสินบนอาจถูกปลดออกจากตำแหน่ง และในกรณีร้ายแรงอาจถูกประหารชีวิต
4. การปลอมแปลงเอกสารสอบ (伪造试卷, เหว่ยจ้าวซื่อจว้าน) – อาจถูกลงโทษด้วยการเฆี่ยนตี ตัดสิทธิ์สอบ หรือเนรเทศ
5. การรั่วไหลข้อสอบ (泄题, เซี่ยถี) – เป็นความผิดที่ร้ายแรง โดยเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องอาจถูกประหารชีวิตหรือถูกจำคุกตลอดชีวิต
ราชวงศ์ถังถือว่า "ความซื่อสัตย์" เป็นหัวใจสำคัญของการสอบจอหงวน ดังนั้นโทษสำหรับการทุจริตจึงรุนแรง เพื่อป้องกันการบ่อนทำลายระบบราชการ อย่างไรก็ตาม แม้จะมีโทษหนัก ก็ยังมีการทุจริตเกิดขึ้น โดยเฉพาะในยุคปลายราชวงศ์ถังที่อำนาจของขุนนางเสื่อมถอยลง
---
การสอบจอหงวนในยุคราชวงศ์ถังถือเป็นรากฐานของระบบขุนนางที่ให้ความสำคัญกับความสามารถ แม้จะยังมีข้อจำกัดด้านชนชั้น แต่ก็เป็นจุดเริ่มต้นของการปฏิรูประบบราชการจีน และเป็นต้นแบบของการสอบจอหงวนในยุคต่อมา






















