ในโลกยุคจูราสสิค ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ไดโนเสาร์ครองโลก บริเวณใต้ท้องทะเลลึกเองก็เต็มไปด้วยสิ่งมีชีวิตที่น่าทึ่งไม่แพ้กัน หนึ่งในสิ่งมีชีวิตเหล่านั้นคือ **Vampyronassa rhodanica** หรือ "ปลาหมึกดูดเลือดแห่งยุคจูราสสิค" สัตว์ทะเลที่มีลักษณะคล้ายกับปลาหมึกแวมไพร์ในยุคปัจจุบัน (**Vampyroteuthis infernalis**) แต่เต็มไปด้วยความลึกลับและความสามารถในการล่าที่ไม่เคยพบเห็นมาก่อน
การค้นพบฟอสซิลและการวิเคราะห์ขั้นสูง
ทีมวิทยาศาสตร์ได้ใช้เทคนิคการสร้างภาพ 3 มิติขั้นสูงเพื่อศึกษาฟอสซิลของ **Vampyronassa rhodanica** โดยพบฟอสซิลที่สมบูรณ์จำนวน 3 ชิ้นจากแหล่งฟอสซิลที่มีชื่อเสียง **La Voulte-sur-Rhône Lagerstätte** ในแคว้น Ardèche ทางตอนใต้ของฝรั่งเศส แหล่งฟอสซิลนี้มีอายุราว 164 ล้านปี ซึ่งอยู่ในช่วงกลางของยุคจูราสสิค
จากการวิเคราะห์ด้วยรังสีเอกซ์ (X-ray) นักวิทยาศาสตร์สามารถสร้างภาพรายละเอียดของโครงสร้างภายในของปลาหมึกชนิดนี้ โดยเฉพาะ "ซูเปอร์ดูด" หรือกล้ามเนื้อที่ใช้จับเหยื่อในมหาสมุทรได้อย่างแม่นยำและรวดเร็ว
โครงสร้างและความสามารถพิเศษ
จากการศึกษา นักวิทยาศาสตร์พบว่าปลาหมึก **V. rhodanica** มีลักษณะพิเศษที่แตกต่างจากปลาหมึกแวมไพร์ในยุคปัจจุบัน กล่าวคือ มันมีแขน 8 แขนที่มีโครงสร้างซับซ้อน โดย 2 แขนมีความยาวมากกว่าแขนอื่นๆ และมีการจัดเรียงของซับดูด (suckers) ที่แน่นกว่า รวมถึงมีจำนวนมากกว่าและขนาดใหญ่กว่า
นอกจากนี้ ซับดูดเหล่านี้ยังมีกล้ามเนื้อที่แข็งแรง ซึ่งช่วยในการจับเหยื่อและปิดผนึกน้ำได้อย่างแน่นหนา เพื่อป้องกันไม่ให้เหยื่อหลุดรอดไปได้
วิถีชีวิตของนักล่าแห่งยุคจูราสสิค
นักวิทยาศาสตร์สันนิษฐานว่า **V. rhodanica** เป็นสัตว์นักล่าในมหาสมุทรเปิด (open ocean) ต่างจากปลาหมึกแวมไพร์ในยุคปัจจุบันที่กินซากอินทรียวัตถุและสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่ตกลงมาจากผิวน้ำ
จากการศึกษาซากฟอสซิล ไม่พบหลักฐานของเส้นใยเหนียว (filaments) ที่ปลาหมึกแวมไพร์ในยุคปัจจุบันใช้จับเหยื่อ นี่อาจเป็นข้อบ่งชี้ว่า **V. rhodanica** มีลักษณะใกล้เคียงกับปลาหมึกยักษ์ (octopus) มากกว่า เนื่องจากปลาหมึกยักษ์ก็ไม่มีเส้นใยเหล่านี้เช่นกัน
ความสำคัญของการค้นพบ
การค้นพบนี้เปิดโอกาสใหม่ในการทำความเข้าใจวิวัฒนาการของสัตว์ทะเลในยุคโบราณ และช่วยเติมเต็มช่องว่างของข้อมูลเกี่ยวกับการปรับตัวและพฤติกรรมของสิ่งมีชีวิตในยุคนั้น
**Alison Rowe** นักศึกษาปริญญาเอกจากศูนย์วิจัยพาลีโอเทนโทโลยีในกรุงปารีส (CR2P) ผู้เขียนงานวิจัยชิ้นนี้ กล่าวว่า "เป็นครั้งแรกที่เราสามารถแสดงให้เห็นว่าปลาหมึกชนิดนี้มีลักษณะทางกายวิภาคที่ไม่เคยพบเห็นในสิ่งมีชีวิตในปัจจุบัน"
ข้อสงสัยที่ยังคงรอการตอบ
อย่างไรก็ตาม ยังมีคำถามที่ยังไม่ได้รับคำตอบ เช่น ความสัมพันธ์ที่แท้จริงระหว่าง **V. rhodanica** กับปลาหมึกแวมไพร์ในปัจจุบัน และเหตุผลที่มันขาดโครงสร้างบางอย่างที่สำคัญในสายพันธุ์ปัจจุบัน
การศึกษาฟอสซิลเพิ่มเติมและการใช้เทคโนโลยีที่ก้าวหน้าจะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจถึงความซับซ้อนของสิ่งมีชีวิตโบราณนี้มากขึ้น