สิ่งศักดิ์สิทธิ์ศูนย์รวมศรัทธาบนเทือกเขาภูพาน วัดถ้ำขาม อำเภอพรรณานิคม สกลนคร
เทสกเจดีย์ เทสก์รังสีอนุสรณ์
วัดถ้ำขาม หรือที่ชาวบ้านมักเรียกว่า ภูถ้ำขาม ตั้งอยู่บนภูขาม (ภูเขาลูกหนึ่งของเทือกเขาภูพาน) ในเขตบ้านคำเจริญ ตำบลไร่ อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร
วัดถ้ำขามเคยเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมของ พระอาจารย์ฝั้น อาจาโร ท่านได้มาจำพรรษาอยู่ที่วัดนี้จนถึง พ.ศ. 2507 เมื่อท่านอาพาธจึงได้กลับไปจำพรรษาที่วัดป่าอุดมสมพร และในช่วงปีเดียวกันนั้น หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี ซึ่งเป็นลูกศิษย์ของพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเถระ เช่นเดียวกับพระอาจารย์ฝั้น ได้มาเยี่ยมพระอาจารย์ฝั้นที่อำเภอพรรณานิคม และมีโอกาสขึ้นไปยังถ้ำขาม รู้สึกชอบสถานที่แห่งนี้ จึงตัดสินใจอยู่จำพรรษาที่ถ้ำขาม ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2534 หลวงปู่เทสก์ได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็น พระราชนิโรธรังสีคัมภีรปัญญาวิศิษฏ์ ได้ไปดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส ณ วัดหินหมากเป้ง อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย จนในช่วงสุดท้ายของชีวิตท่านได้กลับมาจำพรรษาอยู่ที่วัดถ้ำขามและมรณภาพที่วัดแห่งนี้เมื่อวันที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2537 สิริอายุได้ 92 ปี โดยร่างของท่านได้นำกลับไปพระราชทานเพลิงศพที่วัดหินหมากเป้ง ต่อมาได้มีการสร้างเทสกเจดีย์ เทสรังสีอนุสรณ์ ขึ้นที่วัดถ้ำขาม โดยจากลานจอดรถต้องเดินขึ้นบันไดปูนสู่ยอดภูขาม ซึ่งเป็นที่ตั้งของเจดีย์
ลักษณะเป็นเจดีย์ทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีฐาน 2 ชั้น ประตูกระจกเข้าออก 4 ด้าน ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปปางห้ามสมุทร ด้านหน้าองค์พระเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ อัฐิธาตุของพระอาจารย์ฝั้น อาจาโร และอัฐิธาตุของหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน ลานหินด้านหน้าเทสกเจดีย์ เทสรังสีอนุสรณ์ เปรียบเสมือนเป็นหลังคาถ้ำขาม ตรงส่วนปลายลานหินเป็นหน้าผา มีพื้นที่ห้ามผู้หญิงเดิน เนื่องจากบริเวณนั้นอยู่เหนือถ้ำที่พระอาจารย์ฝั้นเคยปฏิบัติธรรมอยู่ จากบริเวณลานหินมีบันไดทางเดินลงมายังถ้ำขาม ซึ่งเป็นถ้ำหินตามธรรมชาติขนาดใหญ่ ซึ่งพระอาจารย์ฝั้นได้พัฒนาให้เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม
นอกจากนี้จากลานหินยังมีบันไดทางลงอีกด้าน เพื่อไปยังกุฏิหลวงปู่เทสก์ เทสรังสี ระหว่างทางจะพบกับพระพุทธรูปปางไสยาสน์ขนาดใหญ่แกะสลักบนผาหิน มีความงดงาม ภายในกุฏิหลวงปู่เทสก์ซึ่งเป็นสถานที่ละสังขารของท่าน ประดิษฐานอัฐิธาตุของหลวงปู่เทสก์ และจัดแสดงเครื่องบริขารสมัยที่ท่านยังมีชีวิตอยู่ เช่น เตียงนอน โซฟา รถเข็น เป็นต้น
การเดินทาง ใช้เส้นทางสายสกลนคร-อุดรธานี เส้นทางหลวงหมายเลข 22 ไปประมาณ 22 กิโลเมตร มีทางแยกซ้ายเข้าทางเดียวกับพระธาตุภูเพ็กไปอีกประมาณ 10 กิโลเมตร ก่อนที่จะตรงขึ้นไปพระธาตุภูเพ็กมีทางแยกขวาไปประมาณ 30 กิโลเมตร ก็จะถึงวัดถ้ำขามแต่จะได้เลี้ยวซ้ายอีกครั้งเมื่อออกจากบ้านนาสาวนานจะมีป้ายบอกทางไปวัดถ้ำขามอีกประมาณ 7 กิโลเมตร
ขอให้ทุกท่านปลอดภัยและมีความสุขกับทุกการเดินทาง ขอขอบคุณทุกการติดตามและรับชม ขอบคุณครับ
อ้างอิงจาก: วิกิเพียเดีย
สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร
https://thai.tourismthailand.org/Attraction/วัดถ้ำขาม
https://www.wongnai.com/attractions/375107ap-วัดถ้ำขาม