ครูแก้ว-ครูเอื้อ ผู้แต่งเพลง "รำวงวันลอยกระทง"
คำร้อง-ทำนอง เพลง "รำวงลอยกระทง" เป็นเพลงที่ทุกคนฟังกันทุกปีและหลายๆคนก็ร้องเพลงนี้ได้เป็นอย่างแน่นอนเพราะเป็นเพลงประจำเทศกาล แค่เพลงขึ้น"วันเพ็ญเดือนสิบสอง น้ำนองเต็มตลิ่ง เราทั้งหลายชายหญิง สนุกกันจริงวันลอยกระทง..." หลายคนก็คงอยากออกมารำวงกันแล้ว
เพลงสุดคลาสสิกนี้เป็นผลงานของอัจฉริยะคีตกวีแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ 2 ท่าน คำร้องแต่งโดยครูแก้ว อัจฉริยะกุล โดยมีครูเอื้อ สุนทรสนาน หัวหน้าวงดนตรีสุนทราภรณ์ เป็นผู้แต่งทำนอง
ตามประวัติ ครูเอื้อแต่งเพลงรำวงลอยกระทงร่วมกับครูแก้วที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาหลังจากมีผู้ขอเพลงจากครูเอื้อขณะไปบรรเลงเพลงในงานวันลอยกระทงให้กับคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชีที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ครูเอื้อจึงนั่งแต่งเพลงนี้ริมแม่น้ำเจ้าพระยาภายในเวลาเพียงครึ่งชั่วโมง เพลง "รำวงลอยกระทง" ก็ถือกำเนิดขึ้นและได้บรรเลงในงานวันนั้นทันที
"วันเพ็ญเดือนสิบสอง น้ำนองเต็มตลิ่งเราทั้งหลายชายหญิงสนุกกันจริง วันลอยกระทงลอย ลอยกระทง ลอย ลอยกระทงลอยกระทงกันแล้วขอเชิญน้องแก้วออกมารำวงรำวงวันลอยกระทง รำวงวันลอยกระทงบุญจะส่งให้เราสุขใจ บุญจะส่งให้เราสุขใจ"
สำหรับผู้อยู่เบื้องหลังความโด่งดังของเพลงนี้อีกท่านหนึ่งก็คือผู้บรรเลงเสียงไซโลโฟน (ระนาดฝรั่ง)ในเพลง ซึ่งผู้บรรเลงคือครูสมาน กาญจนะผลิน ที่หลายคนรู้จักในฐานะนักแต่งทำนองเพลงลูกกรุงอันลือชื่อ ว่ากันว่าวันนั้นท่านได้ค่าตัว 10 บาท ซึ่งเงิน 10 บาทสมัยนั้นมีค่ามาก
นอกจากนี้เพลงรำวงวันลอยกระทงยังมีเวอร์ชั่นภาษาอังกฤษ ใครสนใจนำไปลองก็ได้มีผู้แปลเป็นภาษาอังกฤษไว้แล้วดังนี้
November full moon shine loy kratong loy kratong
And the water’s high in local river and the klong
loy loy kratong loy loy kratong
loy kratong is here and everybody’s full of cheers
We’re together at the Klong each on with each krathong
as we push away we pray we would see a better day