อ่านคน จากการแสดงออกทาง "แก้มและกราม"
อ่านคน จากการแสดงออกทาง "แก้มและกราม"
หนังสือ พจนานุกรมอ่านคนตั้งแต่หัวจรดเท้า (The Dictionary of Body Language) เขียนโดย Joe Navarro ได้ให้ความหมายในการอ่านคน จากพฤติกรรมที่แสดงออกผ่านร่างกายส่วน "แก้มและกราม" ไว้ดังนี้
1) ใบหน้ากระตุก แสดงถึง กำลังมีภาวะความเครียดหรือความกังวล
กล้ามเนื้อใบหน้าจะกระตุกขึ้นมาบริเวณไหนก็ได้ทั้งนั้น ไม่ว่าตรง แก้ม มุมปาก ดวงตา หรือหน้าผาก โดยจะแตกต่างกันไปในแต่ละคน ถ้าจู่ ๆ คุณเห็นอาการกระตุก ปกติแล้วมันมักมีสาเหตุมาจากความเครียดหรือความกังวล การกระตุกส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นที่บริเวณแก้มเพราะเป็นบริเวณที่กล้ามเนื้อไขว้กันพอดี
2) จิ้มแก้ม แสดงถึง กำลังรู้สึกผ่อนคลาย
คนเราจะออกแรงกดหรือจิ้มนิ้วที่แก้มจนมันบุ๋มลงไปเพื่อให้รู้สึกผ่อนคลาย โดยจะเห็นได้ชัดเจนหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับแรงกด ท่าทางนี้มักพบบ่อยในการแข่งขันกีฬาเวลาที่ทีมเจ้าบ้านเล่นได้ไม่ดี อาจใช้มือเดียว สองมือ หรือนิ้วไม่กี่นิ้วจิ้มแก้ม ไม่ก็อาจใช้นิ้วโป้งกับนิ้วชี้หรือนิ้วกลางหยิกแก้มได้เช่นกัน
3) นวดแก้มหรือนวดหน้า แสดงถึง อาจจะกำลังใช้สมาธิ
การนวดเป็นวิธีที่ดีในการคลายความเครียด แต่หากทำอย่างเบามือก็อาจสื่อถึงการใช้สมาธิได้เช่นกัน เป็นพฤติกรรมที่ยังไม่บ่งชี้ชัดเจน จำเป็นต้องพิจารณาท่าทางอื่นๆ ประกอบเพื่อให้ประเมินได้อย่างแม่นยำ โดยปกติ
4) ใช้นิ้วเคาะแก้ม แสดงถึง กำลังรู้สึกเบื่อ
ท่านี้บ่งบอกได้ว่าใครบางคนกำลังเบื่อและต้องการเปลี่ยนเรื่องให้ลองสังเกตท่าทางอื่น ๆ เพิ่มเติมอย่างการทำสีหน้าเบื่อหน่ายหรือการเปลี่ยนท่านั่งเพื่อยืนยันสมมุติฐาน
5) สร้างกรอบล้อมแก้ม แสดงถึง กำลังครุ่นคิด
การเกยคางไว้ระหว่างนิ้วโป้งกับนิ้วชี้โดยหันฝ่ามือออกจากตัวเป็นท่าที่มักทำด้วยมือเดียว มันบ่งบอกว่าคนคนคนนั้น อะไรบางอย่างหรืออยากให้ดูเหมือนว่าตัวเองกำลังครุ่นคิดบางคนทำท่านี้โดยอัตโนมัติเวลาที่พวกเขาสงสัยในสิ่งที่ผู้พูดกำลังพูด ในขณะที่บางคนอาจทำท่านี้เพื่อให้จดจ่อได้ง่ายขึ้นเท่านั้น แต่ถ้าเป็นคู่ที่อยู่ในระยะสานสัมพันธ์ ท่านี้ก็จะแสดงให้เห็นถึงความสนใจในตัวอีกฝ่ายจากระยะไกลได้เป็นอย่างดี
6) ทำแก้มป่อง แสดงถึง กำลังรู้สึกเคลือบแคลงใจ การใคร่ครวญ หรือการระแวดระวัง
การทำแก้มป่องค้างไว้เป็นสัญญาณบ่งบอกถึงการเคลือบแคลงใจ การใคร่ครวญ หรือการระแวดระวัง ซึ่งมักพบเห็นในคนที่ไม่แน่ใจ ว่าควรจะทำอะไรต่อหรือรู้สึกหวั่นใจกับอะไรบางอย่าง จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่จะเห็นคนทำท่านี้ค้างไว้พักใหญ่ระหว่างที่กำลังหาวิธีแก้ปัญหา
7) เผลอจับแก้ม แสดงถึง กำลังพยายามรับมือกับความเครียดหรือเรียกสติ
การเผลอใช้นิ้วชี้ถูแก้มเบาๆ ให้ตัวเองสงบลงบ่งบอกถึงการพยายามรับมือกับความเครียดเพื่อเรียกสติ เหตุที่คนเราปกปิดพฤติกรรมสงบสติอารมณ์ (อย่างการใช้นิ้วแตะจมูก) ก็เพราะอยากซ่อนความไม่มั่นใจ ความวิตกกังวล หรือความกลัดกลุ้มใจเอาไว้ นี่เป็นท่าทางที่พบเห็นได้บ่อยในคนที่กำลังถูกสัมภาษณ์ออกโทรทัศน์และคนที่อยู่ในวงไพ่
8) เกาแก้ม แสดงถึง กำลังชั่งใจ ความลังเล ความสับสนหรือความกังวลใจ
การเกาแก้มก็เป็นพฤติกรรมสงบสติอารมณ์รูปแบบหนึ่งที่ช่วยให้เรารับมือกับความเคลือบแคลงสงสัยและความไม่มั่นใจ แม้จะเป็นการแสดงออกที่ชัดเจนกว่า แต่ก็บอกอะไรๆ ได้ไม่เท่าการเผลอจับแก้มที่เป็นการกระทำโดยไม่รู้ตัว อย่างไรก็ตาม การเกาแก้มด้วยนิ้วทั้งสี่มักบ่งบอกถึงความชั่งใจ ความลังเล ความสับสนหรือความกังวลใจ
9) ขยุ้มแก้ม แสดงถึง กำลังพยายามลดความตึงเครียด
การใช้นิ้วบีบหรือขยุ้มแก้มช่วยคลายความเครียดได้ การขยุ้มแก้มนั้นแตกต่างจากการจิ้มแก้ม เพราะเป็นการใช้นิ้วโป้งกับนิ้วที่เหลือบีบสองข้างแก้มเข้าหามุมปาก จนอาจทำให้ริมฝีปากบนหรือล่างไม่ก็ทั้งบนและล่างยู่เข้า
10) ลูบแก้ม แสดงถึง กำลังมีความเครียด จากสถานการณ์ที่กำลังเผชิญ
โดยทั่วไปแล้วจะเริ่มลูบจากด้านหน้าใบหูลงไปจบที่กระดูกขากรรไกร ยิ่งเราเครียดมากเท่าไหร่ก็จะยิงออกแรงกดมากและใช้เวลาลูบลงนานเท่านั้น
11) ขบกราม แสดงถึง กำลังมีความเครียด ต่อต้านหรือโมโห
เมื่อเราหงุดหงิด โกรธ หรือกลัว กล้ามเนื้อกรามที่อยู่ใกล้กับหูมักจะเกร็งตัวขึ้น การขบกรามบ่งบอกถึงอาการตึงเครียด ต่อต้านหรือโมโห
12) บิดหรือขยับกราม แสดงถึง กำลังมีเรื่องรบกวนจิตใจ
การขยับกรามไปมาซ้ายขวาซ้ำๆ คือพฤติกรรมสงบสติอารมณ์ที่มีประสิทธิภาพ แต่บางคนก็ทำเพราะเป็นความเคยชิน จึงต้องสังเกตด้วยว่ามันเกิดขึ้นเมื่อไหร่และบ่อยแค่ไหน รวมทั้งให้ดูพฤติกรรมอื่นควบคู่ไปเพื่อเป็นการยืนยัน แต่คนส่วนใหญ่ไม่ค่อยทำแบบนี้กันบ่อยนัก
13) อ้าปากค้าง แสดงถึง กำลังมีความตื่นตระหนก
การที่เราอ้าปากค้างจนเห็นฟันสื่อได้ถึงการตื่นตระหนก ซึ่งพบเห็นได้บ่อยเวลาที่คนเราตกใจสุดขีดหรือได้รับรู้เรื่องน่าอับอาย ไม่มีเหตุผลแน่ชัดว่าทำไมเราถึงอ้าปากค้าง แต่มันก็บ่งบอกถึงความประหลาดใจได้ค่อนข้างแม่นยำ
14) กล้ามเนื้อกรามกระตุก แสดงถึง กำลังความร้อนใจ ความตึงเครียด ความกังวล ความกลัดกลุ้มความโกรธความรู้สึกในแง่ลบ
กล้ามเนื้อบริเวณกรามเต้นกระตุกหรือเกร็งจนนูนเป็นชั้นขึ้นมา
15) กรามยื่น แสดงถึง กำลังโกรธ
กรามจะยื่นไปด้านหน้าเล็กน้อย ยิ่งถ้ามีการหลุบตาต่ำหรือเม้มปากร่วมด้วยก็จะยิ่งแสดงอาการถึงความโกรธมากขึ้น
อ้างอิงจาก: หนังสือ พจนานุกรมอ่านคนตั้งแต่หัวจรดเท้า (The Dictionary of Body Language) เขียนโดย Joe Navarro