“หอยมรกต” หนึ่งเดียวในโลก บนเกาะตาชัย อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน
หอยมรกต เป็นหอยทางบก ที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า แอมฟิโดรมัส แอตริคาโลสซัส คลาสซิอาเรียส (Amphidromus atricalossus classiarius) เป็นหอยทากบกสปีชีส์ใหม่ที่น่าทึ่ง มีต้นกำเนิดวิวัฒนาการมาจาก แอมฟิโดรมัส แอตริคาโลสซัส (Amphidromus atricallosus) ซึ่งหอยมรกตนี้เป็นสปีชีส์ย่อยที่สามารถพบได้เฉพาะบนเกาะตาชัยเท่านั้น ปัจจุบัน หอยชนิดนี้ถูกค้นพบเพียงแห่งเดียวที่เกาะตาชัย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน จังหวัดพังงา
โดยชื่อ “หอยมรกต” นี้ได้รับพระราชทานนามจาก สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อเป็นเกียรติและแสดงถึงความเป็นเอกลักษณ์ของสิ่งมีชีวิตชนิดนี้ที่มีเพียงหนึ่งเดียวในโลก การตั้งชื่อหอยชนิดใหม่นี้เป็นการให้ความสำคัญกับความหลากหลายทางชีวภาพที่มีค่าต่อระบบนิเวศและการอนุรักษ์ธรรมชาติของไทย
หอยมรกตวิวัฒนาการมาจากหอยทาก แอมฟิโดรมัส แอตริคาโลสซัส ที่พบได้บนแผ่นดินใหญ่ โดยในกระบวนการวิวัฒนาการ หอยมรกตได้มีการปรับตัวเพื่อเอาตัวรอดจากสภาพแวดล้อมที่อาหารมีจำกัด หอยชนิดนี้มีการพัฒนาให้มีขนาดเล็กลง และเปลือกเวียนซ้าย ซึ่งเป็นการป้องกันตัวจากนักล่า เช่น งูกินทาก นอกจากนี้ หอยมรกตยังมีฟันที่เปลี่ยนไปและมีอวัยวะเพศที่หดสั้นลงจนไม่สามารถสืบพันธุ์กับชนิดดั่งเดิมได้ กระบวนการนี้ทำให้เกิดเป็นสปีชีส์ใหม่อย่างสมบูรณ์ (Speciation) จนเกิดเป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่เหมือนใคร
เกาะตาชัย ตั้งอยู่ในน่านน้ำทะเลจังหวัดพังงา ระหว่างหมู่เกาะสิมิลันและหมู่เกาะสุรินทร์ ห่างจากชายฝั่งจังหวัดพังงาประมาณ 70 กิโลเมตร เกาะเล็กๆ แห่งนี้ถูกผนวกรวมเป็นส่วนหนึ่งของ “อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน” ในปี พ.ศ. 2541 โดยมีพื้นที่ประมาณ 12 ตารางกิโลเมตร และมีชายหาดเพียงแห่งเดียวอยู่ทางด้านทิศตะวันออกที่เรียกกันว่า “หาดหน้าเกาะ” ยาวประมาณ 700 เมตร
เกาะตาชัยเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เพิ่งถูกเปิดตัวไม่นาน และได้รับการขนานนามว่าเป็น “สวรรค์แห่งใหม่ของอันดามัน” ด้วยความงดงามของหาดทรายขาวและน้ำทะเลใส เกาะตาชัยจึงดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาเยือนและสัมผัสกับธรรมชาติที่ยังคงความบริสุทธิ์
การที่เกาะนี้เป็นที่อยู่อาศัยเพียงแห่งเดียวของหอยมรกต ทำให้เกาะตาชัยกลายเป็นพื้นที่สำคัญที่ต้องการการดูแลและการอนุรักษ์เป็นอย่างมาก เพื่อให้สัตว์หายากชนิดนี้ยังคงอยู่และเป็นความภาคภูมิใจของคนไทยและคนรักธรรมชาติทั่วโลก
ความหลากหลายทางชีวภาพที่โดดเด่นของเกาะตาชัยทำให้เกาะนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งในฐานะที่เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของหอยมรกต การร่วมมือกันในการอนุรักษ์ทั้งจากภาครัฐและภาคประชาสังคม จะช่วยให้หอยมรกตและธรรมชาติที่เกาะตาชัยได้รับการคุ้มครอง เพื่อให้รุ่นลูกรุ่นหลานได้เห็นความงดงามและความมหัศจรรย์ของธรรมชาติไทยในอนาคต
ด้วยความหายากและเรื่องราวการวิวัฒนาการที่น่าทึ่ง หอยมรกตจึงเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของความอัศจรรย์แห่งธรรมชาติ และเป็นเครื่องยืนยันถึงความสำคัญของการรักษาความหลากหลายทางชีวภาพที่มีผลต่อทั้งระบบนิเวศและมรดกทางธรรมชาติของไทยเราจ้า
เครดิตภาพถ่ายจาก อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน