แม่ย่านาง ผีเรือสุดเฮี้ยน คุ้มครองยานพาหนะให้ปลอดภัย
แม่ย่านางคือใคร
ใครที่เคยเห็นผ้าสามสีผูกไว้ที่หัวเรือหรือคอนโซลรถยนต์ คงเคยได้ยินชื่อ "แม่ย่านาง" กันบ้าง แม่ย่านางถือเป็นผีที่เชื่อว่ามีอยู่จริงและช่วยคุ้มครองยานพาหนะให้ปลอดภัย ไม่ว่าจะเป็นเรือหรือรถยนต์ แม่ย่านางยังเป็นที่เคารพและได้รับการบูชากันอย่างแพร่หลายในไทย กัมพูชา และลาว แต่แม่ย่านางมีต้นกำเนิดและความสำคัญอย่างไร? มาดูกัน
ผีผู้คุ้มครองเรือและพาหนะ
แม่ย่านางมีต้นกำเนิดมาจากความเชื่อโบราณที่เคารพเพศหญิงเป็นใหญ่ คล้ายกับการนับถือพระแม่โพสพและนางกวัก แต่บางคนก็เชื่อว่าแม่ย่านางมีความเชื่อมโยงกับ "ม่าจ้อโป๋" ของศาสนาชาวบ้านจีนด้วย
เมื่อสมัยก่อน คนมักจะใช้ไม้ซุงขนาดใหญ่ โดยเฉพาะไม้ตะเคียนมาขุดเป็นเรือ เพราะมีเนื้อไม้ที่เหนียวและผุยาก มีความเชื่อว่าในต้นไม้ใหญ่เหล่านี้มีรุกขเทวดาหรือวิญญาณที่เรียกว่า "นางตะเคียน" อาศัยอยู่ เมื่อขุดไม้ทำเรือ ก็ต้องอัญเชิญนางตะเคียนมาเป็นแม่ย่านางประจำเรือ เพื่อคุ้มครองเรือและเจ้าของเรือ ชาวประมงเชื่อว่าแม่ย่านางจะปกปักรักษาไม่ให้เกิดอันตรายระหว่างการเดินเรือ และมักจะมีการเซ่นไหว้แม่ย่านางเรือเป็นประจำ
การบูชาให้เฮงและปลอดภัย
พิธีบูชาแม่ย่านางเรือไม่ใช่เรื่องยากอะไรเลยครับ ส่วนใหญ่จะใช้เครื่องเซ่นไหว้เช่น ขนมจันอับ เป็ด ปลาหมึกแห้ง เนื้อหมูสามชั้น ข้าว ผลไม้ ผ้าสามสี กระดาษเงิน กระดาษทอง ธูป ดอกไม้ และน้ำ หลังจากนั้นก็จะมีการอัญเชิญแม่ย่านางมารับเครื่องเซ่น และขอพรให้คุ้มครองเรือและลูกเรือให้ปลอดภัย ต่อด้วยการผูกผ้าสามสีที่หัวเรือ จุดประทัด และประพรมน้ำด้วยกิ่งทับทิมเพื่อเสริมความเป็นมงคล
แม่ย่านางในรถยนต์ ความเชื่อที่ยังทรงพลัง
ไม่เพียงแค่เรือเท่านั้นที่มีแม่ย่านางคอยคุ้มครอง ปัจจุบันความเชื่อเรื่องแม่ย่านางได้ขยายไปสู่ยานพาหนะอื่นๆ เช่น รถยนต์และเครื่องบินด้วย โดยเชื่อว่าคอนโซลรถเป็นที่สถิตของแม่ย่านางรถ การบูชาก็คล้ายกับการบูชาแม่ย่านางเรือ นั่นก็คือการผูกผ้าสามสีและแขวนพวงมาลัยไว้ที่คอนโซลรถ พร้อมกับสวดบูชาเพื่อความเป็นสิริมงคลและความปลอดภัยในการเดินทาง
ความสำคัญของโขนเรือ หัวใจของแม่ย่านาง
สำหรับเรือ โขนเรือคือหัวใจของแม่ย่านางเลยก็ว่าได้ ชาวประมงเชื่อว่าแม่ย่านางประทับอยู่ที่โขนเรือ ดังนั้นโขนเรือจึงเป็นส่วนที่สำคัญที่สุดของเรือและต้องได้รับความเคารพสูงสุด ห้ามมิให้ใครเหยียบ เตะ หรือกระทำการใดๆ ที่เป็นการลบหลู่โขนเรือ เพราะเชื่อว่าจะทำให้เกิดความเดือดร้อนและโชคร้ายแก่เจ้าของเรือและลูกเรือได้
แม่ย่านางในวรรณคดีและสื่อบันเทิง
แม่ย่านางไม่เพียงแต่เป็นความเชื่อที่ฝังแน่นในใจคนไทย แต่ยังได้รับการกล่าวถึงในวรรณคดีไทยเช่น เรื่อง "เจ้าหญิงพิกุลทอง" และยังถูกนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์และละครโทรทัศน์อีกหลายเรื่อง ซึ่งทำให้ความเชื่อเรื่องแม่ย่านางยังคงอยู่และเป็นที่รู้จักในวงกว้างมาจนถึงปัจจุบัน
แม่ย่านางกับความเชื่อร่วมสมัย
แม่ย่านางเป็นส่วนหนึ่งของความเชื่อทางศาสนาผีและวิญญาณนิยมของไทยที่มีมายาวนาน เชื่อว่าแม่ย่านางคอยปกป้องคุ้มครองยานพาหนะให้ปลอดภัย ไม่ว่าจะเป็นเรือหรือรถยนต์ การบูชาแม่ย่านางก็เป็นสิ่งที่หลายคนยังคงทำกันอยู่ เพื่อความเป็นสิริมงคลและความปลอดภัยในการเดินทาง ทุกครั้งที่คุณเห็นผ้าสามสีหรือพวงมาลัยที่คอนโซลรถ อย่าลืมนึกถึงแม่ย่านางผู้คุ้มครองนะครับ
การบูชาแม่ย่านางนั้นไม่ใช่แค่การปกป้องเรือหรือรถของเราให้ปลอดภัย แต่ยังเป็นการแสดงถึงความเคารพในธรรมชาติและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เราเชื่อว่าจะคอยดูแลเราอีกด้วย หากคุณเคยบูชาแม่ย่านาง หรือมีประสบการณ์เกี่ยวกับแม่ย่านางที่น่าสนใจ มาเล่าสู่กันฟังในคอมเมนต์ได้นะครับ
อ้างอิงจาก: coffeeman