กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ (Urinary incontinence)

 

กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ (Urinary incontinence) คือ การมีปัสสาวะเล็ดออกมานอกร่างกายโดยไม่ได้ตั้งใจ ผู้ที่กลั้นปัสสาวะไม่อยู่จะปัสสาวะประมาณ 8 ครั้งต่อวัน หรือ มากกว่านั้น รวมถึงปัสสาวะในเวลากลางคืนหลายครั้ง การกลั้นปัสสาวะไม่อยู่และกลุ่มอาการที่เกี่ยวข้องกัน ได้แก่ ปัสสาวะบ่อยมาก ทั้งกลางวัน กลางคืน ปวดกลั้นมากขณะที่จะไปห้องน้ำจนบ่อยครั้ง หรือ บางครั้งกลั้นไม่อยู่ราดออกไปก่อน

 

 

บางครั้งอาจเกิดขึ้นได้เมื่อก้มลงยกของหนักจากพื้น หรือ ออกกำลังกายด้วยการกระโดด หรือ แม้แต่ก้าวขึ้นบันไดหลาย ๆ ขั้นก็ตาม

 

 

สตรีหลังคลอดบุตรตามธรรมชาติผ่านช่องคลอด 2 – 3 คนแล้ว อาจจะพบว่ามีอาการปัสสาวะเล็ดออกมาบ้างทั้งน้อยหรือมากเมื่อเวลาเป็นหวัด มีไอและจาม พบว่าปัสสาวะเล็ด เรียกว่า ปัสสาวะเล็ดเมื่อมีการออกแรงเบ่งช่องท้อง (Stress Urinary Incontinence, SUI) 

 

 

สาเหตุของการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่

1.กลั้นปัสสาวะไม่อยู่แบบชั่วคราว ส่วนมากเกิดจากการกินอาหาร ดื่มเครื่องดื่ม กินยา การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ

• อาหาร เครื่องดื่ม และ ยาที่อาจทำให้เกิดภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่

 

• แอลกอฮอล์

 

• คาเฟอีน

 

• น้ำอัดลม และ โซดา

 

 

• ช็อกโกแลต

 

• พริก

 

• วิตามินซี (ปริมาณมาก)

 

• ยาบางชนิดในกลุ่มยารักษาโรคหัวใจ โรคความดันโลหิต ยาคลายกล้ามเนื้อ ยากล่อมประสาท

 

 

2.อาการทางร่างกายบางอาการส่งผลให้เกิดการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่

• การติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ ทำให้เกิดการระคายเคือง

 

• ท้องผูก เนื่องจากไส้ตรงกับกระเพาะปัสสาวะมีระบบประสาทร่วมกัน อาการท้องผูกอาจส่งผลให้กระเพาะปัสสาวะทำงานไวเกินปกติ

 

 

การรักษาภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ เชิงพฤติกรรม

• การฝึกควบคุมการถ่ายปัสสาวะ เริ่มจากการพยายามกลั้นปัสสาวะเป็นเวลา 10 นาที เป้าหมายของการฝึกคือ ลดจำนวนครั้งในการปัสสาวะต่อวันเหลือเพียงทุก 2 - 3 ชั่วโมงครึ่ง

 

• การกำหนดเวลาเข้าห้องน้ำ ฝึกปัสสาวะตามช่วงเวลาที่กำหนดในทุก 2 - 4 ชั่วโมงเพื่อไม่ให้มีปริมาณปัสสาวะค้างในกระเพาะปัสสาวะมากเกินไป

 

 

• การควบคุมอาหาร และ เครื่องดื่ม ลดการบริโภคเครื่องดื่ม แอลกอฮอล์ คาเฟอีน หรือ อาหารที่มีความเป็นกรดสูง

 

• การลดน้ำหนัก และ ออกกำลังกายยังช่วยบรรเทาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่เช่นกัน