โบราณสถานชาวพุทธ Mes Aiynak ที่อัฟกานิสถาน
อยากหยิบเรื่องนี้มาเล่า...เพราะเป็นดินแดนที่เคยใฝ่ฝันอยากไป
อัฟกานิสถาน ณ เมือง Mes Aynak (เมส ไอยนัก) ผู้นำกลุ่มตาลีบันในปัจจุบันได้ให้สัมปทานบริษัทรับเหมาจีนทำเหมืองแร่ทองแดง (copper mine) ในบริเวณนี้นักธรณีวิทยาเจอขุมทรัพย์ที่จะทำให้ประเทศ (ที่เงินสดไร้ค่า) กลายเป็นประเทศที่ร่ำรวยจากการขุดเจาะสายแร่นี้
และแล้วนักโบราณคดีได้พบแหล่งอารยธรรมที่สำคัญคือ Buddhist settlement การตั้งถิ่นฐานของชุมชนชาวพุทธ ลักษณะเมืองนั้นอยู่บริเวณแถบที่เคยเป็นชมพูทวีป ที่เรียกว่า แคว้นคันธาระและกัมโพช 'เมส อัยนัก' ห่างจากกรุงคาบูลไม่ไกลนัก สมัยหนึ่งผู้ที่ทำให้ศาสนาพุทธแพร่หลายถึงเอเชียกลางคือพระเจ้าอโศกมหาราชแห่งราชวงศ์เมาริยะ ใครเคยดูซีรีส์เรื่องนี้ คงเข้าใจว่าช่วงที่พระเจ้าจันทรคุปต์ ต้นราชวงศ์ได้มีพวกกรีกเข้ามาแล้วจากสมัยอเล็กซานเดอร์มหาราช จึงทำให้สถาปัตยกรรมและปฏิมากรรมต่างๆ ผสมผสานระหว่างพุทธกับกรีก (Greco-Buddhist Culture) สังเกตได้จากพระพุทธรูปที่บนหน้าผาเมืองบามิยัน ถูกกลุ่มตาลีบันทำลายไปแล้วอย่างน่าเสียดาย
ดูจากรูปภาพจะเห็นลักษณะเมืองบนเขาคล้ายมาชูปิชู (เปรู) ลักษณะพระพักตร์ของพระพุทธรูปทั้งเครื่องน่งหุ่ม (จีวร) เป็นแบบกรีก
กลุ่มตาลีบันที่ปกครองพื้นที่อยากได้ประโยชน์จากการทำเหมือง แต่ก็มีกระแสให้อนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมนี้ มีหลายองค์กรพยายามเข้าไปเจรจาช่วยไม่ให้แหล่งมรดกโลกนี้ถูกทำลายลง
ที่มา: แปลสรุปความจาก https://edition.cnn.com/2012/09/22/opinion/afghanistan-buddha-site-mine/index.html