"ข้าวกั้นจิ้น"

ชื่อนี้อาจจะไม่คุ้น หรือสะดุดหูสะดุดตาคนเมืองกรุง หรือคนต่างภาคสักเท่าไหร่ ซึ่งส่วนมากถ้าพูดถึงอาหารเหนือแล้วเราจะคุ้นเคยแต่น้ำพริกหนุ่ม แคบหมู น้ำพริกอ่อง ลาบหมู แกงโฮะ แกงแค ขนมจีนน้ำเงี้ยว เป็นส่วนใหญ่
ในส่วนกับข้าวเมืองเหนือไม่ว่าจะเป็น แกง ต้ม น้ำพริก คนเหนือจะกินกับข้าวนึ่ง (ข้าวเหนียวนึ่ง)  เพราะกับข้าวทางเหนือจะมีลักษณะเฉพาะ คือ มีลักษณะข้น หรือน้ำขลุกขลิก จึงเหมาะที่จะนำมาจิ้มกินกับข้าวนึ่งมากกว่าข้าวเจ้า (ข้าวสวย)

 

 ประวัติ ข้าวกั้นจิ้น
อาหารพื้นเมืองทางภาคเหนือที่ได้รับอิทธิพลมาจากพวกเงี้ยว (ชาวไทใหญ่ หรือชาวไต ซึ่งเป็นชาติพันธุ์ไทที่นิยมกินข้าวเจ้า (ข้าวสวย) แตกต่างไปจากชาติพันธุ์ไทอื่นๆ ที่มักจะกินข้าวนึ่ง (ข้าวเหนียว) เป็นอาหารหลัก ดังนั้น ข้าวกั้นจิ้น

จึงทำจากข้าวเจ้า ซึ่งเป็นอาหารไม่กี่ชนิดในล้านนาที่ทำมาจากข้าวเจ้า
ข้าวกั้นจิ้น นั้น บางครั้งเรียกว่า ข้าวเงี้ยว เพราะเป็นอาหารของชาวไทใหญ่ ในอดีตชาวล้านนามักจะเรียกชาวไทใหญ่ว่า เงี้ยว ซึ่งมีนัยของการดูถูกชาติพันธุ์ว่า เป็นชนชาติที่เจ้าเล่ห์ คบไม่ได้ และเรียกสิ่งต่างๆ ที่เป็นของชาวไทใหญ่ว่า เงี้ยว เช่น ฟ้อนเงี้ยว หรือ ข้าวเงี้ยว เป็นต้น
ที่เรียก ข้าวกั้นจิ้น นั้นเพราะคำว่า กั้น เป็นคำกริยาในภาษาล้านนา แปลว่า นวด เพราะขั้นตอนของการทำนั้นต้องนวดข้าวให้เข้ากับเลือดด้วย (แต่บางคนเข้าใจว่าเป็นข้าว กั้นจิ้น หรือข้าวที่ไม่มีเนื้อสัตว์ เพราะคิดว่าคำว่า กั้น นั้นคือ อดอยากก็มี) สำหรับข้าวกั้นจิ้น เป็นอาหารของชาวไทใหญ่ที่แพร่หลายในล้านนา และด้วยเพราะเป็นอาหารที่มีรสชาติอร่อย สามารถที่จะพกพาเดินทางไปไหนๆ ได้สะดวกอีกด้วย
ข้าวกั้นจิ้น ต้นตำรับดั้งเดิมนั้นเขาจะใช้เนื้อวัวทำ แต่ปัจจุบันมีการนำเนื้อหมูมาทำข้าวกั้นจิ้นแทนมากขึ้น
สำหรับอาหารเมืองเหนือเมนูนี้ จะเป็นการนำน้ำเลือดหมูและเนื้อหมูมาคั้นกับใบตะไคร้ และนำมาผสมกับข้าวสวยแล้วจึงนำไปนึ่ง และต้องกินกับกระเทียมหรือหอมเจียว หัวหอมแดงซอย แตงกวา ต้นหอม ผักชีและพริกแห้งทอด คนเมืองท่านบอกว่า ลำๆ เจ้า

มาดูวิธีทำข้าวกั้นจิ้น กันค่ะ

วัตถุดิบ

1.	ข้าวสารเจ้า	1	ลิตร
2.	เนื้อหมูบด	200	กรัม
3.	เลือดหมู	1	ถ้วย
4.	น้ำตาลทราย	3	ช้อนโต๊ะ
5.	เกลือ	1	ช้อนชา
6.	กระเทียม	30	กลีบ
7.	น้ำมันพืช	1	ถ้วย

 

วิธีทำ

 

1. คั้นเลือดกับใบตะไคร้ เพื่อดับคาวเลือด พักไว้

2. หุงข้าว สุกแล้วตักข้าวผึ่งไว้พออุ่น ใส่เกลือ น้ำตาลทราย และน้ำมันกระเทียมเจียว

3. ใส่หมูสับ ตามด้วยเลือดหมู

4. คลุกเคล้าส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน

5. เตรียมใบตองฉีกกว้างขนาด 10 นิ้ว วางซ้อนกัน 4 ชั้น ใส่ส่วนผสมลงตรงกลางห่อ

6. จับปลายใบตองชิดกัน ม้วนพับใบตองลงให้แน่น พับหัวพับท้าย

7. มัดด้วยตอกให้แน่น (ตอก คือไม้ไผ่ที่จักบางๆ เพื่อใช้ใช้ในการสานเครื่องใช้หรือผูกสิ่งของต่างๆ)

8. นึ่งในลังถึง ประมาณ 30 นาที

ข้าวกั้นจิ้น ต้องกินกับขนมจีนน้ำเงี้ยว "ลำขนาดจ้าวววว"