วัตถุโบราณที่เก่าแก่ที่สุด มีอยู่จังหวัดเดียวในประเทศไทย
จังหวัดสุโขทัยตั้งอยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทย
มีชื่อเสียงในด้านมรดกทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมอันยาวนาน มักเรียกกันว่า
"แหล่งกำเนิดอารยธรรมไทย" และเป็นที่ตั้งของวัตถุที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศ
สุโขทัยเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรสุโขทัยซึ่งเป็นอาณาจักรไทย
เอกราชแห่งแรกที่ก่อตั้งขึ้นในศตวรรษที่ 13
ในช่วงรุ่งเรือง อาณาจักรเจริญรุ่งเรืองในรัชสมัยของพ่อขุนรามคำแหง
ซึ่งถือเป็นกษัตริย์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดองค์หนึ่งในประวัติศาสตร์ไทย ภายใต้การปกครองของเขา
สุโขทัยประสบกับยุคทองของศิลปะ สถาปัตยกรรม และวรรณคดี
วัตถุโบราณที่พบในสุโขทัยเป็นเครื่องพิสูจน์ถึงความสำเร็จทางศิลปะและวัฒนธรรมของอาณาจักรสุโขทัย
วัตถุที่มีชื่อเสียงที่สุดเหล่านี้คืออุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยซึ่งเป็นมรดกโลกขององค์การยูเนสโก
อุทยานแห่งนี้มีพื้นที่ประมาณ 70 ตารางกิโลเมตร และมีซากปรักหักพังของเมืองโบราณสุโขทัย
ภายในอุทยาน นักท่องเที่ยวสามารถสำรวจซากวัด พระราชวัง และสิ่งปลูกสร้างอื่นๆ
มากมายที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของเมืองหลวง
โครงสร้างที่โดดเด่นที่สุดเหล่านี้คือวัดมหาธาตุซึ่งมีเจดีย์กลางขนาดใหญ่
ล้อมรอบด้วยเจดีย์ขนาดเล็กและพระพุทธรูป วัดศรีชุมเป็นวัดสำคัญอีกวัดหนึ่ง
ขึ้นชื่อเรื่องพระพุทธรูปปางสมาธิขนาดใหญ่ที่มีความสูงกว่า 15 เมตร
นอกจากวัดแล้ว อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยยังมีวัตถุโบราณอื่นๆ เช่น ศิลาจารึก รูปปั้น
และองค์ประกอบตกแต่ง วัตถุเหล่านี้ให้ข้อมูลเชิงลึกที่มีคุณค่าเกี่ยวกับ
การปฏิบัติทางศาสนา สังคม และวัฒนธรรมของอาณาจักรสุโขทัย
นอกจากอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยแล้ว ยังมีโบราณสถานอีกหลายแห่งในจังหวัดที่มีโบราณวัตถุอยู่
หนึ่งในสถานที่เหล่านี้คืออุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัยซึ่งอยู่ห่างจากสุโขทัยประมาณ 50 กิโลเมตร
ศรีสัชนาลัยเป็นเมืองบริวารของสุโขทัยและเป็นศูนย์กลางการผลิตเซรามิกที่สำคัญ
สวนสาธารณะแห่งนี้มีซากวัด เตาเผา และสิ่งปลูกสร้างอื่นๆ รวมถึงพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงเครื่องเซรามิกโบราณ
สถานที่สำคัญอีกแห่งคืออุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร ซึ่งอยู่ห่างจากสุโขทัยประมาณ 70 กิโลเมตร
กำแพงเพชรยังเป็นเมืองบริวารของสุโขทัยและมีบทบาทสำคัญในการปกป้องอาณาจักร
สวนสาธารณะแห่งนี้มีกำแพงเมืองที่ได้รับการอนุรักษ์ไว้เป็นอย่างดี รวมถึงวัด คูน้ำข และสิ่งปลูกสร้างอื่นๆ
นอกจากแหล่งโบราณคดีเหล่านี้แล้ว สุโขทัยยังเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์หลายแห่ง
ที่จัดแสดงวัตถุโบราณอีกด้วยพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง ตั้งอยู่ในเมืองสุโขทัย
รวบรวมโบราณวัตถุมากมายจากอาณาจักรสุโขทัยทั้งพระพุทธรูป เซรามิก และเครื่องประดับ
พิพิธภัณฑ์สังคโลกในเมืองสุโขทัยก็เน้นไปที่เครื่องเซรามิกที่ผลิตในภูมิภาคในสมัยสุโขทัย
สรุปสุโขทัยเป็นจังหวัดเดียวในประเทศไทยที่มีวัตถุโบราณที่เก่าแก่ที่สุด
ความสำคัญทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมปรากฏชัดในแหล่งโบราณคดี วัด
และพิพิธภัณฑ์หลายแห่งที่จัดแสดงมรดกอันมั่งคั่งของอาณาจักรสุโขทัย
ผู้มาเยือนสุโขทัยสามารถดื่มด่ำกับประวัติศาสตร์อันเก่าแก่ของประเทศไทย
และเข้าใจถึงรากเหง้าทางวัฒนธรรมของประเทศอย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น