โบสถ์มหาอุตม์โบราณ อายุกว่า 500 ปี
โบสถ์มหาอุตม์โบราณ อายุกว่า 500 ปี ตั้งอยู่ที่บ้านถ้ำ ต.ถ้ำ อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา เป็นอุโบสถทรงล้าน หลังคาลาดสองชั้น สร้างด้วยไม้และอิฐมอญ กว้าง 6 เมตร ยาว 12 เมตร มีประตูเข้าออกเพียงประตูเดียว ด้านหน้า ข้างในมีพระพุทธรูปพระเจ้าทันใจ สร้างด้วยหินทรายแกะสลักปางสมาธิโบราณอายุกว่า 500 ปี เป็นองค์ประธาน
อุโบสถแห่งนี้มีประวัติความเป็นมายาวนาน สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น มีอายุมากกว่า 500 ปี อุโบสถแห่งนี้ยังคงสภาพดีถึง 90% ได้รับการอนุรักษ์ไว้เป็นอย่างดี โดยทางวัดและชาวบ้านในชุมชนบ้านถ้ำ
เชื่อกันว่าอุโบสถมหาอุตม์แห่งนี้มีความศักดิ์สิทธิ์ หากประกอบพิธีศักดิ์สิทธิ์ภายในอุโบสถหลังนี้ จะมีข้อห้าม คนในห้ามออกคนนอกห้ามเข้า เพื่อจะได้รับพุทธคุณ ความขลัง เป็นสิริมงคล แคล้วคลาดปลอดภัย ให้กับผู้คนที่เข้าร่วมพิธี และทำสืบต่อกันมาอยู่คู่ชุมชนบ้านถ้ำมาจนถึงปัจจุบันนี้
ข้อห้ามระหว่างประกอบพิธีในอุโบสถมหาอุตม์
- คนในห้ามออกคนนอกห้ามเข้า
- ห้ามนำสิ่งของภายนอกเข้าไปภายในอุโบสถ
- ห้ามพูดคุยระหว่างประกอบพิธี
- ห้ามถ่ายรูปหรือบันทึกภาพภายในอุโบสถ
ข้อห้ามเหล่านี้เชื่อกันว่าหากฝ่าฝืนจะทำให้พิธีกรรมไม่ศักดิ์สิทธิ์ ผู้ที่เข้าร่วมพิธีอาจได้รับอันตรายหรือประสบความโชคร้าย
ปัจจุบัน อุโบสถมหาอุตม์แห่งนี้ยังคงใช้ประกอบพิธีทางพระพุทธศาสนาและพิธีสำคัญในชุมชนจนถึงทุกวันนี้ เป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่สำคัญของจังหวัดพะเยา