ทำไมต้องล้างหน้าศพด้วยมะพร้าว?
หลายคนอาจจะเกิดข้อสงสัยว่าทำไมจึงนำน้ำมะพร้าวมาล้างหน้าศพ เนื่องจากคนไทยนิยมใช้น้ำมะพร้าวล้างหน้าศพมาจากความเชื่อที่ว่า น้ำมะพร้าวเป็นน้ำที่สะอาด เพราะเป็นน้ำที่อยู่ในเปลือกห่อหุ้มอันแน่นหนาหลายชั้น ประกอบไปด้วยเปลือกมะพร้าวที่ห่อหุ้มเป็นชั้นแรกและกะลาที่ปกป้องยู่ภายในเปลือกอีกชั้นหนึ่ง นอกจากนี้ยังเชื่อว่าการที่มะพร้าว (ต้นที่นำมาล้างหน้าศพ) มีลำต้นยิ่งสูงใหญ่เท่าไหร่น้ำที่ได้มาก็จะยิ่งสะอาดขึ้นไปอีก
ส่วนการอธิบายเชิงปริศนาธรรม กล่าวไว้ว่า น้ำมะพร้าว เป็นน้ำที่สะอาดกว่าน้ำธรรมดา การเอาน้ำมะพร้าวมาล้างหน้าศพ เปรียบเหมือนการล้างสิ่งสกปรก สิ่งไม่ดีให้หมดสิ้น เชื่อกันว่าจะทำให้ผู้ตายเกิดความผ่องใสและสงบในจิตใจ รวมทั้งยังสามารถเดินทางไปยังภพหน้าได้อย่างปกติสุข ซึ่งความเชื่อดังกล่าวเป็นความเชื่อที่มีสืบทอดมาแต่ครั้งโบราณจนถึงปัจจุบันก็ยังคงมีให้เป็นอยู่บ้าง
เราจะทำการล้างหน้าศพเมื่อแขกทยอยกลับกันไปบ้างแล้วเหลือแต่ผู้ที่สนิทสนมกับเจ้าภาพซึ่งรออยู่รอบ ๆ เมรุ สัปเหร่อจะทำการเปิดโลงศพเพื่อให้ลูกหลานได้ดูหน้าผู้ตายเป็นครั้งสุดท้าย แล้วจึงต่อยผลมะพร้าวให้แตกเอาน้ำมะพร้าวซึ่งถือกันว่าเป็นน้ำสะอาดบริสุทธิ์ล้างหน้าศพแล้วจึงนำเข้าเตาเผา
หากเป็นผู้มีฐานะดี จะจัดสร้างเมรุเผาศพขึ้นมาต่างหากมีการประดับตกแต่งอย่างสวยงาม เวลาเผาก็ใช้วิธีจุดลูกหนูเป็นชนวนให้วิ่งตามเส้นเชือกไปสู่โลงศพเมื่อทำการล้างหน้าด้วยมะพร้าวเสร็จก็จะนำร่างขึ้นไปเผาซึ่งการเผานั้นเราจะทำการเผาไปทั้งโลงศพ และอีกหนึ่งเรื่องความเชื่อก็คือ คนไทยเชื่อกันว่าน้ำมะพร้าวเป็นน้ำสะอาดที่มีสรรพคุณในการล้างยาพิษชนิดต่าง ๆ ได้ หรือยาถอนพิษได้ จึงมีคติถือกันว่าหากใครป่วย หรือไม่สบายพอทานแล้ว ห้ามดื่ม มะพร้าวเข้าไปเด็ดขาด เพราะมันจะไปล้างตัวยาที่กินลงไปทำให้หายช้า
นอกจากการล้างหน้าศพก่อนเผาที่เชื่อว่าน้ำมะพร้าวมีความบริสุทธิ์และสะอาด เมื่อทำพิธีอาบน้ำศพเสร็จเรียบร้อยแล้วต้องจัดการแต่งตัวหวีผมศพให้เรียบร้อย เกี่ยวกับการหวีผมให้ศพนั้นมีคติความเชื่อให้หวีสามหนเท่านั้นบ้างก็ว่าให้หวีกลับไปข้างหน้าซีกหนึ่งไปข้างหลังอีกซีกหนึ่งหมายถึงหวีสำหรับคนตายครึ่งหนึ่งสำหรับคนเป็นครึ่งหนึ่ง หลังจากหวีผมเสร็จจะต้องหักหวีที่ใช้ทิ้งหรือโยนใส่ไปในโลงศพ ตอนหักหวีให้กล่าวเป็นภาษาบาลี “อนิจจังทุกขัง อนัตตา” เป็นปริศนาธรรม หมายถึงความไม่เที่ยงแห่งสังขาร แม้หวีดี ๆ ก็ยังต้องหักเป็นท่อนใช้การไม่ได้ในวันหนึ่งชีวิตของมนุษย์เราก็เช่นกันหวีที่ใช้หวีผมให้ศพนั้นคนเป็นจะไม่นำมาใช้อีก จึงต้องหักทิ้ง
:สุริยาหีบศพ