มรดกโลกแห่งแรกของประเทศไทย
มรดกโลกแห่งแรกของประเทศไทยคือ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2534 โดยองค์การยูเนสโก มีพื้นที่ครอบคลุมเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ภายในเขตจังหวัดอุทัยธานี ตาก และกาญจนบุรี มีพื้นที่ครอบคลุมถึง 622,200 เฮกตาร์
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้งเป็นพื้นที่อนุรักษ์ที่มีความสำคัญของ Indomalayan Realm ด้วยคุณสมบัติโดดเด่น ตามเกณฑ์มาตรฐานดังนี้
- เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยที่สำคัญของสัตว์ป่าหายากและใกล้สูญพันธุ์หลายชนิด เช่น ช้างเอเชีย กระทิง วัวแดง สมเสร็จ เลียงผา เก้งหม้อ แมวป่า แมวดาว และเสือโคร่ง
- เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญของแม่น้ำหลายสายในภาคกลางของประเทศไทย
- เป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง พบพืชพรรณนานาชนิดกว่า 2,000 ชนิด
- เป็นหลักฐานทางธรณีวิทยาที่สำคัญ แสดงถึงการเปลี่ยนแปลงทางภูมิศาสตร์ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในอดีต
การได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง เป็นการยกย่องคุณค่าและความสำคัญของพื้นที่แห่งนี้ ในฐานะแหล่งมรดกทางธรรมชาติที่สำคัญของโลก
ประเทศไทยมีมรดกโลกที่ได้รับการขึ้นทะเบียนจากองค์การยูเนสโกแล้วทั้งสิ้น 6 แห่ง แบ่งเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม 3 แห่ง และมรดกโลกทางธรรมชาติ 3 แห่ง ดังนี้
- มรดกโลกทางวัฒนธรรม
- เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร (พ.ศ.2534)
- นครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา (พ.ศ.2534)
- แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง (พ.ศ.2534)
- มรดกโลกทางธรรมชาติ
- เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง (พ.ศ.2534)
- กลุ่มป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ (พ.ศ.2548)
- กลุ่มป่าแก่งกระจาน (พ.ศ.2565)
มรดกโลกในประเทศไทยเป็นสถานที่ที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และธรรมชาติ เป็นสมบัติของชาติไทยที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และสืบทอดไปยังคนรุ่นต่อไป
มรดกโลกแห่งล่าสุดของประเทศไทยคือ กลุ่มป่าแก่งกระจาน ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ เมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 โดยองค์การยูเนสโก มีพื้นที่ครอบคลุมเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแก่งกระจาน อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน อุทยานแห่งชาติกุยบุรี อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด และอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน บริเวณชายฝั่งทะเลภาคใต้ของประเทศไทย มีพื้นที่ครอบคลุมถึง 4,647,913 เฮกตาร์
กลุ่มป่าแก่งกระจานเป็นพื้นที่อนุรักษ์ที่มีความสำคัญของ Indomalayan Realm ด้วยคุณสมบัติโดดเด่น ตามเกณฑ์มาตรฐานดังนี้
- เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยที่สำคัญของสัตว์ป่าหายากและใกล้สูญพันธุ์หลายชนิด เช่น ช้างเอเชีย กระทิง วัวแดง สมเสร็จ เลียงผา เก้งหม้อ แมวป่า แมวดาว และเสือโคร่ง
- เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญของแม่น้ำหลายสายในภาคใต้ของประเทศไทย
- เป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง พบพืชพรรณนานาชนิดกว่า 2,000 ชนิด
- เป็นหลักฐานทางธรณีวิทยาที่สำคัญ แสดงถึงการเปลี่ยนแปลงทางภูมิศาสตร์ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในอดีต
การได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกของกลุ่มป่าแก่งกระจาน เป็นการยกย่องคุณค่าและความสำคัญของพื้นที่แห่งนี้ ในฐานะแหล่งมรดกทางธรรมชาติที่สำคัญของโลก