สารอันตรายในผัก
ผักที่มีสารอันตรายจากธรรมชาติ : อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม
ผักที่มีสารอันตรายจากธรรมชาติ แบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่
-
กลุ่มที่เกิดจากสารพิษที่พืชสร้างขึ้นเอง พบได้ในพืชผักหลายชนิด ได้แก่
- ไซยาไนด์ พบได้ในพืชผักหลายชนิด เช่น หัวมันสำปะหลัง หน่อไม้ เมล็ดแอปเปิล เมล็ดลูกแพร์ เมล็ดของผลไม้กลุ่มที่มีเมล็ดแข็งตรงกลางเมล็ดเดียว (stone seed) เช่น เอพริคอต พลัม พรุน เชอร์รี ลูกพีช นอกจากนี้ยังพบใน ถั่วลิม่า อัลมอนด์ชนิดขม และยังมีอีกหลายชนิดที่ไม่ได้กล่าวถึง
- กรดออกซาลิก พบได้ในผักใบเขียวหลายชนิด เช่น ผักโขม ผักคะน้า ผักกาดหอม ผักกาดขาว ผักบุ้ง ถั่วฝักยาว มะเขือเทศ ชะอม ใบมะขาม ใบย่านาง ใบขี้เหล็ก เป็นต้น สารนี้สามารถจับตัวกับแคลเซียมในร่างกาย และขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม ทำให้ร่างกายขาดแคลเซียมได้
- กรดยูริก พบได้ในถั่วลิสง ถั่วแดง ถั่วดำ ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่วฝักยาว หน่อไม้ฝรั่ง กะหล่ำดอก ดอกกะหล่ำ แครอท หัวหอม มะเขือเทศ ใบโหระพา ใบมะกรูด เป็นต้น สารนี้สามารถสะสมในร่างกาย และทำให้เกิดโรคเกาต์ได้
- สารอัลคาลอยด์ พบได้ในพืชผักหลายชนิด เช่น มันฝรั่งดิบ มะเขือเทศดิบ มะละกอดิบ กาแฟ ถั่วลิสง ถั่วเหลือง ถั่วลิม่า อัลมอนด์ชนิดขม เป็นต้น สารนี้สามารถกระตุ้นระบบประสาท และทำให้ร่างกายเกิดอาการผิดปกติได้
-
กลุ่มที่เกิดจากสารพิษที่มาจากการปนเปื้อน พบได้ในผักผักที่ปลูกในสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม เช่น ดินหรือน้ำที่มีสารพิษปนเปื้อน เช่น สารเคมีกำจัดศัตรูพืช สารเคมีกำจัดวัชพืช สารโลหะหนัก เป็นต้น สารพิษเหล่านี้สามารถเข้าสู่ร่างกายได้จากการรับประทานผักผักเข้าไป และทำให้เกิดอาการผิดปกติได้ เช่น ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย หายใจลำบาก ไปจนถึงเสียชีวิต
ตัวอย่างผักที่มีสารอันตรายจากธรรมชาติ
ผักผัก | สารอันตราย | ผลเสีย |
---|---|---|
มันสำปะหลัง | ไซยาไนด์ | หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดหัว อ่อนเพลีย จนถึงเสียชีวิต |
หน่อไม้ | ไซยาไนด์ | หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดหัว อ่อนเพลีย จนถึงเสียชีวิต |
เมล็ดแอปเปิล | ไซยาไนด์ | หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดหัว อ่อนเพลีย จนถึงเสียชีวิต |
เมล็ดลูกแพร์ | ไซยาไนด์ | หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดหัว อ่อนเพลีย จนถึงเสียชีวิต |
เมล็ดของผลไม้กลุ่มที่มีเมล็ดแข็งตรงกลางเมล็ดเดียว (stone seed) | ไซยาไนด์ | หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดหัว อ่อนเพลีย จนถึงเสียชีวิต |
ผักโขม | กรดออกซาลิก | ขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม ทำให้เกิดโรคนิ่ว |
ผักคะน้า | กรดออกซาลิก | ขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม ทำให้เกิดโรคนิ่ว |
ผักกาดหอม | กรดออกซาลิก | ขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม ทำให้เกิดโรคนิ่ว |
ผักกาดขาว | กรดออกซาลิก | ขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม ทำให้เกิดโรคนิ่ว |
ผักบุ้ง | กรดออกซาลิก | ขัดขวางการดูดซึมแคลเซียม ทำให้เกิดโรคนิ่ว |
ถั่วลิสง | สารอัลคาลอยด์ | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
ถั่วเหลือง | สารอัลคาลอยด์ | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
ถั่วลิม่า | สารอัลคาลอยด์ | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
อัลมอนด์ชนิดขม | สารอัลคาลอยด์ | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
มะเขือเทศดิบ | สารอัลคาลอยด์ | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
มะละกอดิบ | สารอัลคาลอยด์ | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
มันฝรั่งดิบ | สารอัลคาลอยด์ | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
กาแฟ | สารคาเฟอีน | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
ใบโหระพา | สารอัลคาลอยด์ | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
ใบมะกรูด | สารอัลคาลอยด์ | กระตุ้นระบบประสาท ทำให้เกิดอาการผิดปกติ |
ทั้งนี้ ปริมาณของสารอันตรายในผักผักแต่ละชนิดจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ สภาพแวดล้อมที่ปลูก และวิธีการปลูก ดังนั้น ผู้บริโภคจึงควรระมัดระวังในการเลือกซื้อและรับประทานผักผักอย่างเหมาะสม
วิธีป้องกันอันตรายจากผักที่มีสารอันตรายจากธรรมชาติ
- เลือกซื้อผักจากแหล่งที่เชื่อถือได้
- ล้างผักผักให้สะอาดก่อนรับประทาน
- หลีกเลี่ยงการรับประทานผักผักดิบ หรือปรุงสุกให้สุกดีก่อนรับประทาน
- หากมีอาการผิดปกติหลังจากรับประทานผักผัก ควรรีบไปพบแพทย์
การรับประทานผักเป็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพ แต่ควรรับประทานอย่างปลอดภัย โดยหลีกเลี่ยงผักที่มีสารอันตรายจากธรรมชาติ และปฏิบัติตามคำแนะนำข้างต้น
ที่มาของข้อมูลสำหรับกระทู้นี้มาจากแหล่งต่างๆ ดังนี้
* หนังสือ "สารพิษในอาหาร" โดย รศ.ดร.วิภา ตันติกุล
* เว็บไซต์ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
* เว็บไซต์ของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)
นอกจากนี้ ผมได้ตรวจสอบและเรียบเรียงข้อมูลให้มีความถูกต้องและครบถ้วนมากที่สุด