Growth mindset

ลุงมีโอกาสได้ไปต่างประเทศ และได้ทานอาหารกันผู้รู้ท่านหนึ่ง เมื่อเกือบสิบปีที่แล้ว

ท่านเป็นนักธุรกิจและนักการเมืองที่เก่งมาก แต่เสียดายที่ท่านไม่สามารถทำอะไรได้มากในปัจจุบัน 

มีสิ่งหนึ่งที่ท่านได้พูดถึงก็คือ สิ่งหนึ่งที่เป็นปัญหาของเมืองไทยก็คือเรื่องของแนวคิด ท่านว่าอีกหน่อย สิ่งที่คนไทยต้องให้ความสนใจก็คือเรื่องของ brain design

เป็นเวลาหลายปีที่ลุงให้ความสนใจกับคำนี้ และคิดว่า เรื่องที่น่าจะเข้าใกล้ความคิดของท่านผู้รู้ท่านนี้ส่วนหนึ่งน่าจะเป็นเรื่องของ growth mindset และ outward mindset แต่ในวันนี้อยากจะหยิบเรื่อง growth mindset ขึ้นมาพูด 

ปัญหาอย่างหนึ่งของบ้านเราก็คือ เราปลูกฝังให้เด็กๆ คนงาน หรือประชาชนฯ ให้อยู่ในกรอบ 

ถ้าใครก็ตามที่คิดอะไรที่แปลก และ แตกต่าง จะมองเป็นตัวประหลาดในสังคม 

ยกตัวอย่างเช่นเวลาอยู่ในห้องเรียน หากใครยกมือถามคำถาม จะดูเป็นอะไรที่น่าอาย แต่เวลาลุงอยู่อเมริกา เพื่อนๆ กลับมองว่ามันเป็นเรื่องปกติ 

ใช่ครับ ทำอย่างไร ให้คนไทยคิดว่า การกล้าคิด กล้าแสดงออก กล้าเสี่ยง เป็นเรื่องปกติ 

การจะทำให้เป็นเรื่องปกติได้ อย่างแรกเลย เราต้องให้ความสำคัญกับกระบวนการ ถ้าเด็กเล็กยกมือถาม ผู้ใหญ่จะเลือกพูดว่า คำถามง่ายๆ แค่นี้ต้องถาม หรือ พูดว่า เยี่ยมเลย มีคำถามอะไร ที่เราจะมาสนุกกันในห้องเรียนได้อีกไหม 

นอกจากนั้น คนไทยยังให้ความสำคัญกับผลลัพธ์มากกว่ากระบวนการ ก่อนที่เราจะทำอะไรเราจะคิดก่อนว่ามันคุ้มไหม ได้กำไรเท่าไหร่ มากกว่าว่าเราจะได้เรียนรู้อะไร 

เรื่องแบบนี้มันมีมาตั้งแต่การเรียนแล้ว เพราะเด็กๆ มักถูกชมว่าเรียนเก่งจัง เรียนได้เกรดสี่

แต่น้อยคนนักที่จะชมเด็กว่า พยายามได้ดีมาก เพลงนี้น่าท้าทายมาก แต่ลูกทำได้ดีนะ วิธีคิดในการวาดภาพของหนูน่าสนใจมาก 

และสุดท้ายคือความกลัว เชื่อไหมครับเพื่อนลุงนั่งซ้อนท้ายมอเตอร์ไซค์ไม่เป็น เพราะที่บ้านกลัวว่าเขาจะเกิดอุบัติเหตุ บ้านเขาอยู่แถวทองหล่อ แค่จะไป 7 ต้องให้คนขับรถคนหนึ่งคอยขันไปส่ง จะนั่งมอเตอร์ไซค์รับจ้างยังไม่ได้ เป็นเพียงเพราะความกลัวของพ่อแม่ แต่มันส่งผลกับตัวเด็กขนาดไหน 

เรื่องของเพื่อนลุงอาจจะดูไกลตัวเกินไป แต่ถ้าบอกว่า ลูกอยากไปเที่ยวต่างจังหวัด ลูกอยากเรียนวิชาที่มันแปลกๆ ลูกอยากจะลงทุน ผู้ใหญ่หลายคนก็กลัวและไม่อยากให้พวกเขาทำ เป็นผู้หญิงอย่าไปเที่ยวบ่อยมันไม่ดี ไปเรียนเรื่อง big data ทำไม ไปทำงานราชการดีกว่า จะลงทุนทำไม เดี๋ยวเจ๊งมาก็เจ็บตัว 

การทำให้การกล้าคิด กล้าพูดเป็นเรื่องปกติ 

การให้ความสำคัญกับกระบวนการมากกว่าผลลัพธ์

การไม่กลัวความล้มเหลวแต่สนุกที่จะทำ 

น่าจะเป็นอะไรบางอย่างที่เราน่าจะปลูกฝังให้เด็กๆ และตัวเรา วันนี้เราอาจจะเปลี่ยนประเทศไม่ได้ แต่เราเปลี่ยนตัวเราเอง เด็กๆ และ ลูกน้องของเราได้ 

There is no harm to try