ในบรรดาชาวข่านั้นชาวขมุแข็งแรงที่สุด อีกทั้งยังมีความอดทนมากกว่าชาวลาวและชาวไทด้วย
ขมุ (Kamu)
ในบรรดาชาวข่านั้นชาวขมุแข็งแรงที่สุด อีกทั้งยังแข็งแรง มีความอดทนมากกว่าชาวลาวและชาวไทด้วย ชาวขมุอาศัยอยู่บนภูเขาบริเวณแม่น้ำโขงไปจรดลุ่มแม่น้ำดำ ชาวขมุมีความซื่อสัตย์ สู้งาน จิตใจดี
ชาวขมุไม่มีตัวหนังสือใช้ แต่มีความจำที่ดีเยี่ยม ซึ่งดีกว่าชาวไทเสียอีก ชาวขมุขยันหมั่นเพียรแต่ความสามารถในงานทำงานก็มีจำกัด งานที่ถนัดก็คือเพาะปลูก ทำเหมืองแร่ ถลุงเหล็ก บ่อเกลือ หาของป่า ล่าสัตว์และเลี้ยงสัตว์ เป็นต้น
สัตว์ที่กล่าวมานั้นหมายถึง ควาย วัว แพะ หมู เป็ด ไก่ หมา แมว กบ แลน ไข่มด
ชาวขมุมักขายวัวและแพะ ส่วนควาย หมู หมา เป็ดและไก่จะเก็บเอาไว้เลี้ยงผี
ในขณะที่ชาวข่าฮอกนิยมนุ่งผ้าเตี่ยวผืนเล็ก แต่ชาวขมุนิยมแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสีสันสดใสซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากชาวลาวและชาวลื้อ อีกทั้งยังรับวัฒนธรรมของชาวลาวและลื้อมาใช้อีกด้วย
"มีตำนานเล่าว่าเมื่อเทพเจ้าเสด็จลงมายังโลก แล้วถามมนุษย์ว่าอยากได้พรอะไรบ้าง ในฐานะที่ชาวขมุเป็นพี่ใหญ่จึงมีสิทธิขอพรก่อนว่า ขอให้มีเสื้อผ้างามๆ ใส่ ส่วนชาวลาวและชาวลื้อนั้นขอพรให้ทอผ้าเป็น
นับแต่นั้นชาวขมุก็มีเสื้อผ้างามๆ สีสันสดใสสวมใส่ในพิธีกรรรมที่สำคัญ แต่ผู้หญิงก็ยังทอผ้าไม่เป็นและไม่คิดที่จะเรียนรู้ด้วย พวกเขาต้องมาหาซื้อเสื้อผ้าจากน้องๆ ชาวลาวและชาวลื้อแทน ชาวขมุไม่สูบฝิ่น แต่ชอบดื่มเหล้ามาก "
..สุทธิศักดิ์ถอดความ
*****************************************
The Tai Race
Elder Brother of the Chinese.
William Clifton Dodd.
****************************************
ภาพประกอบ
ภรรยาหัวหน้าเผ่าชาวข่า (ขมุ) ในลาว เเต่งกายเเบบชาวลื้อ
Femme d´ un Chef Kha´s Colorisée
อ้างอิงจาก: https://www.facebook.com/TaiRaceStudy/photos/a.174172946047134/535040569960368/?type=3