3 ธันวาของทุกปี วันคนพิการสากล กับอารยสถาปัตยกรรมของไทย

    องค์การสหประชาชาติ (UN) ประกาศในสมัชชาใหญ่แห่งองค์การสหประชาชาติ รับรองแผนปฏิบัติการโลกว่าด้วยเรื่องคนพิการ (World Programme of Action concerning Disabled Persons) สนับสนุนและส่งเสริมพร้อมทั้งคุ้มครองสิทธิคนพิการอย่างต่อเนื่องทั่วโลก พร้อมกำหนดให้วันที่ 3 ธันวาคมของทุกปีเป็นวันคนพิการสากล (International Day of People with Disability)       

       วัตถุประสงค์ของการจัดตั้งวันคนพิการสากล เพื่อให้ทุกภาคส่วนมีโอกาสในการร่วมรณรงค์ เกิดการพัฒนาและส่งเสริมคุณภาพชีวิตของคนพิการ ให้มีโอกาสอยู่ร่วมกับคนในสังคมและได้รับการศึกษาในด้านต่างๆ เหมือนที่คนปกติได้รับ รวมถึงต้องได้มาตรฐานระดับสากลอีกด้วย

      จากผลสำรวจขององค์การสหประชาชาติ พบว่า ในแถบเอเชียและแปซิฟิก มีจำนวนผู้พิการมากที่สุดในโลก สาเหตุต้นๆมาจากความยากจน, ความรุนแรงของภัยพิบัติ สงคราม อุบัติเหตุ ด้วยเหตุปัจจัยดังกล่าว จึงนำพาไปสู่การแก้ไขปัญหาเพื่อจะลดจำนวนผู้พิการลง ทางคณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคมแห่งภาคพื้นเอเชียและแปซิฟิก เร่งผลักดันให้คนพิการอยู่ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของแต่ละชาติ และนำไปสู่ระดับสากล เช่น ส่งเสริมให้มีการแข่งขันกีฬาระดับประเทศ ระดับโลก เช่น การว่ายน้ำคนพิการ, วิ่งมาราธอนคนพิการ และพาราลิมปิกเกม เป็นต้น

      ตามข้อมูลด้านคนพิการในประเทศไทย ณ วันที่ 31 มี.ค.64 ประเทศไทยมีการออกบัตรประจำตัวผู้พิการ จำนวน 2,092,595 คน โดยแบ่งเป็น เพศชายมีจำนวนสูงถึง 1,091,845 คน และเพศหญิง 1,000,750 คน ซึ่งในประเทศไทยก็มีแผนพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ ฉบับที่ 5 พ.ศ.2560-2564 โดยมีวิสัยทัศน์ว่า “คนพิการเข้าถึงสิทธิได้จริง ดำรงชีวิตอิสระ ในสังคมอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกันอย่างยั่งยืน" ภายใต้แผนนี้ก็ถูกบรรจุในกรอบยุทธศาสตร์ 20 ปีอีกด้วย

       ในปัจจุบันประเทศไทยมีองค์กร หน่วยงานที่ดูแลคนพิการ รวมถึงมีการผลักดันจากภาครัฐ เตรียมจัดตั้งวิสาหกิจเพื่อสังคมคนพิการ เพื่อช่วยให้คนพิการมีงานทำ รวมถึงโครงการต่างๆ ที่ภาครัฐเล็งเห็นถึงความสำคัญไม่เพียงแต่การใช้ชีวิตประจำวัน แต่รวมไปถึงการท่องเที่ยวอย่างเช่น อุทยานแห่งชาติน้ำตกเจ็ดสาวน้อย จ.สระบุรี และอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จ.นครราชสีมา ที่ถูกพัฒนาให้เป็น อารยสถาปัตย์ (Universal Design) หมายถึงการออกแบบสภาพแวดล้อมเพื่อทุกคน ไม่เลือกปฏิบัติต่อคนใดคนหนึ่ง ไม่ว่าจะมีข้อจำกัดหรือเงื่อนไขการใช้ชีวิตก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นบริเวณ ห้องน้ำ ทางลาด ลานจอดรถ ที่พัก ฯลฯ

    โดย Universal Design เป็นหลักการที่มีมายาวนานกว่า 30 ปี แนวคิดนี้มาจาก กฎหมาย The Americans with Disabilities Act (ADA) ของประเทศสหรัฐอเมริกา ที่ให้ความหมายไว้เกี่ยวกับการให้สิทธิความเท่าเทียมให้กับประชาชน นั่นเอง

ซึ่งทั้งสองอุทยาน ภายใต้โครงการนี้อยู่ในการดูแลของนายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่เล็งเห็นถึงความสำคัญของ Universal Design จึงได้กำหนดนโยบายด้านสวัสดิภาพของผู้สูงวัย ผู้พิการ ด้วยการพัฒนาโครงการข้างต้น เพื่อให้อุทยานแห่งชาติของไทยทุกแห่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำหรับทุกคน ทุกช่วงอายุ และทุกเงื่อนไขสภาพร่างกาย

      ผู้พิการในประเทศไทย ไม่ได้ถูกทอดทิ้งไว้ข้างหลัง ทุกภาคส่วนทั้งรัฐบาล รัฐวิสาหกิจ และเอกชน ให้ความสำคัญและร่วมกันพัฒนาเพื่อการอยู่ร่วมกันในสังคม และเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดียิ่งๆขึ้นไป