กลุ่มติดอาวุธ "ตาลีบัน" หรือที่แปลว่า "นักเรียน" หรือ "ผู้แสวงหา" คือใคร
1. ตาลีบัน - ฏอลิบาน หรือ ตอลิบาน (Taliban : หรือแปลว่า "นักเรียน" หรือ "ผู้แสวงหา") เริ่มปรากฏตัวในช่วงต้นทศวรรษ 1990 ทางตอนเหนือของปากีสถานหลังจากกองทัพโซเวียตถอนตัวออกไปจากอัฟกานิสถาน เชื่อกันว่าการเคลื่อนไหวซึ่งเป็นชาวปาทานโดยส่วนใหญ่เริ่มต้นในโรงเรียนสอนศาสนา ซึ่งได้รับทุนจากซาอุดีอาระเบีย ซึ่งเชื่อในคำสอนศาสนาอิสลามนิกายซุนนีแบบสุดโต่ง
2. กลุ่มตาลีบันเริ่มก่อตัวขึ้นเมื่อช่วงทศวรรษที่ 1990 เมื่ออดีตสหภาพโซเวียต ถอนกำลังออกจากอัฟกานิสถาน จนหมดสิ้นใน ค.ศ.1989 หลังจากมีการทำสงครามกับระหว่างกองกำลังอัฟกานิสถาน ที่มีโซเวียตให้การสนับสนุน กับกลุ่มนักรบมุจญาฮิดีน ซึ่งประกาศตัวว่าต้องการจะขับไล่อิทธิพลของโซเวียตออกไปจากตะวันออกกลาง
3.เป็นกลุ่มก่อการร้ายอิสลามและกลุ่มการเมืองซึ่งปกครองพื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศอัฟกานิสถานและเมืองหลวงกรุงคาบูลในฐานะ "รัฐอิสลามอัฟกานิสถาน" นับแต่เดือนกันยายน พ.ศ. 2539 แต่ได้รับการรับรองทางการทูตจากสามรัฐเท่านั้น ได้แก่ ประเทศปากีสถาน ซาอุดีอาระเบีย และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์
4. หลังเหตุวินาศกรรม 11 กันยายน พ.ศ. 2544 หรือค.ศ.2001 ตาลีบันถูกโค่นล้มโดยปฏิบัติการเสรีภาพยั่งยืน จากนั้นสมาชิกส่วนใหญ่หลบหนีไปยังปากีสถานประเทศเพื่อนบ้าน และมีการรวมกลุ่มกันใหม่เป็นขบวนการกบฏเพื่อสู้รบกับสาธารณรัฐอิสลามอัฟกานิสถาน ซึ่งก่อตั้งขึ้นในปลาย พ.ศ. 2544
5. ขณะอยู่ในอำนาจ ตาลีบันได้บังคับใช้การตีความกฎหมายชารีอะฮ์หนึ่งในกฎหมายที่เข้มงวดที่สุดที่เคยมีมาในโลกมุสลิม ข้อวิจารณ์ส่วนใหญ่มาจากนักวิชาการมุสลิมผู้นำ ตาลีบันได้เป็นข่าวฉาวโฉ่ในระดับโลกจากการปฏิบัติต่อสตรี รวมถึงการประหารผู้มีความผิดฐานฆ่าผู้อื่นและผู้ที่นอกใจคู่ครอง และตัดแขนขาผู้มีความผิดฐานลักขโมย นอกจากนี้ ยังมีการบังคับให้ผู้ชายไว้หนวด และผู้หญิงต้องใส่ชุดแบบปกปิดทั้งตัวแบบอิสลาม
6.พันธมิตรของตาลีบันประกอบด้วยกองทัพปากีสถาน เช่นเดียวกับกลุ่มในอาหรับและเอเชียกลาง อัลกออิดะฮ์ให้การสนับสนุนตาลีบันด้วยกลุ่มนักสู้จากประเทศอาหรับและเอเชียกลาง
7. สงครามที่ไม่มีวันชนะ จน 8 กรกฎาคม ค.ศ.2021 โจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้แถลงถึงการถอนกองกำลังของสหรัฐฯ ออกจากอัฟกานิสถาน หลังจากที่ทำสงครามยืดเยื้อยาวนาน มาตั้งแต่ช่วง ค.ศ.2001 จนกระทั่งมีการลงนาม ในข้อตกลงสันติภาพ
ธงของตอลิบาน
ปฏิบัติการ ช่วง 1994–1996 (ทหาร) ช่วง 1996–2001 (รัฐบาล) และช่วง 2002–ปัจจุบัน (ก่อความไม่สงบ)
แนวคิด มูลฐานนิยมเดโอบันดี , พัชตุนวาลี และลัทธิชาตินิยมทางศาสนา
กลุ่ม โดยหลักเป็นชาวปาทาน , ชาวทาจิก, ชาวอุซเบก และชาวเติร์กเมน
ผู้นำ
มุฮัมมัด อุมัร † (ผู้ก่อตั้ง, 1994–2013)
อับดุลเฆาะดีร์ บะรอดัร (ผู้ร่วมก่อตั้ง)
อัคตาร์ มันศูร † (2015–2016)
ฮิบะตุลลอฮ์ อะคูนซาดะฮ์ (2016–ปัจจุบัน)
มุฮัมมัด เราะซูล (ฝ่ายค้าน, 2015–ปัจจุบัน)
กองบัญชาการ
กันดะฮาร์, ประเทศอัฟกานิสถาน (1996–2001)
พื้นที่ปฏิบัติการ
สีชมพู -ดินแดนที่ควบคุมโดยรัฐบาลอัฟกัน, นาโต และพันธมิตร
สีขาว - ดินแดนที่ควบคุมโดยตอลิบาน, อัลกออิดะฮ์ และพันธมิตร
สีเทา - ดินแดนที่ควบคุมโดยรัฐอิสลาม (ISIL) และพันธมิตร
อ้างอิงจาก: https://th.wikipedia.org/wiki/ตอลิบาน
https://en.wikipedia.org/wiki/Taliban