หมอกควันครั้งใหญ่ในปีพ. ศ. 2495

19 พฤษภาคม 2564 (12:21) แปลโดย รักและคิดถึงเหมือนเดิม

ชาวลอนดอนไม่ใช่คนแปลกหน้าสำหรับความหนาวเย็น แต่ในเช้าวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2495 ความหนาวเหน็บของฤดูหนาวกลับรู้สึกแย่กว่าที่เคย ความหนาวเย็นทำให้เมืองหลวงของอังกฤษหยุดนิ่งเป็นเวลาหลายสัปดาห์และในเช้าวันนั้นอุณหภูมิผกผันทำให้อากาศที่เย็นและนิ่งจนติดกับพื้นทำให้อุณหภูมิลดลงอีก

ในขณะที่เมืองเริ่มตื่นขึ้นเตาผิงถ่านหินก็ถูกจุดไฟในบ้านและธุรกิจต่างๆทั่วเมืองเพื่อรับอากาศยามเช้าที่เย็นสบาย ควันจากเตาเหล่านี้เช่นเดียวกับเขม่าจากโรงงานจำนวนมากในลอนดอนและไอเสียจากรถยนต์รวมกับอากาศเย็นทำให้เกิดหมอกหนาสีเหลืองดำ ในตอนกลางคืนหมอกก็แย่มากจนทัศนวิสัยลดลงเหลือไม่กี่เมตร ในบางพื้นที่ผู้คนมองไม่เห็นเท้าของตัวเอง มันเป็น“ เหมือนมีคนจุดไฟเผายางรถยนต์”

Trafalgar Square ในลอนดอนในช่วงหมอกควันใหญ่ในปีพ. ศ. 2495 ภาพ: TopFoto / The Image Works

หมอกควันปกคลุมเมืองเป็นเวลาห้าวัน การขนส่งหยุดนิ่งเสมือนจริง เที่ยวบินถูกลงดินและรถไฟถูกยกเลิก มีเพียงรถไฟใต้ดินเท่านั้นที่กำลังวิ่งอยู่ บริการรถพยาบาลได้รับผลกระทบทำให้ประชาชนต้องหาทางไปโรงพยาบาลด้วยตนเอง หมอกยังคงซึมเข้ามาในบ้านแม้กระทั่งหน้าต่างและประตู การเล่นและคอนเสิร์ตถูกยกเลิกเนื่องจากผู้ชมไม่สามารถมองเห็นเวทีได้

ที่น่าสังเกตคือไม่มีความตื่นตระหนกเนื่องจากชาวลอนดอนคุ้นเคยกับหมอก แต่ยอดผู้เสียชีวิตกลับเพิ่มขึ้น เหยื่อส่วนใหญ่เป็นเด็กและผู้สูงอายุที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจอยู่ก่อนแล้ว การประมาณการจำนวนผู้เสียชีวิตในช่วงเวลานั้นแตกต่างกันไปตั้งแต่ 6,000 ถึงสูงถึง 12,000 คน

ชายคนหนึ่งขี่จักรยานฝ่าหมอกควัน ภาพ: TopFoto / The Image Works

ลอนดอนมีปัญหาหมอกควันมานานหลายศตวรรษ ในช่วงต้นศตวรรษที่ 13 ควันจากการเผาถ่านหินในเตาผิงและในโรงงานรวมกับสภาพอากาศที่เย็นและมีหมอกในลักษณะเฉพาะของลอนดอนทำให้เกิดหมอกหนาขึ้นพร้อมกับความสม่ำเสมอของซุปถั่ว เมื่อเมืองขยายตัวมลพิษทางอากาศก็ยิ่งแย่ลงและหมอกก็ทวีความรุนแรงมากขึ้น East End ของลอนดอนได้รับผลกระทบมากที่สุดเนื่องจากมีโรงงานและที่อยู่อาศัยจำนวนมากในบริเวณนั้น อีสต์เอนด์ยังอยู่ในระดับต่ำที่ป้องกันไม่ให้หมอกกระจายตัว

ในช่วงหลายสัปดาห์ที่นำไปสู่หมอกควันครั้งใหญ่ในปีพ. ศ. 2495 สภาพอากาศหนาวเย็นผิดปกติโดยมีหิมะตกหนักทั่วทั้งภูมิภาค เพื่อให้ความอบอุ่นผู้คนจุดไฟตลอดเวลาและควันก็พวยพุ่งออกมาจากปล่องไฟทุกแห่งในลอนดอน ภายใต้สภาวะปกติควันจะลอยขึ้นไปในชั้นบรรยากาศและฟุ้งกระจาย แต่แอนติไซโคลนกำลังก่อตัวขึ้นเหนือพื้นที่ซึ่งดันอากาศลงทำให้อากาศอุ่นขึ้นเมื่อมันเคลื่อนตัวลงมา สิ่งนี้สร้างการผกผันของอุณหภูมิซึ่งอากาศที่อยู่ใกล้พื้นดินจะเย็นกว่าอากาศที่อยู่สูงขึ้นไป เมื่อควันออกมาจากปล่องไฟมันจะติดอยู่ใต้ชั้นของอากาศอุ่น

ภาพ: TopFoto / The Image Works

นอกจากนี้หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลงบ้านและโรงงานของอังกฤษถูกบังคับให้เผาถ่านหินเกรดต่ำซึ่งก่อให้เกิดก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์มากขึ้น ถ่านหินคุณภาพดีกว่าเช่นแอนทราไซต์ถูกส่งออกเพื่อช่วยชำระหนี้สงคราม มลพิษและควันเพิ่มเติมมาจากยานพาหนะและรถโดยสารดีเซลซึ่งได้เข้ามาแทนที่ระบบรถรางไฟฟ้าที่เพิ่งถูกทิ้งร้าง Met Office ของสหราชอาณาจักรคาดว่าทุกวันในช่วงที่มีหมอกควันจะมีอนุภาคควันมากกว่า 1,000 ตันคาร์บอนไดออกไซด์ 2,000 ตันกรดไฮโดรคลอริก 140 ตันสารประกอบฟลูออรีน 14 ตันและซัลเฟอร์ไดออกไซด์ 370 ตันถูกสูบเข้าไปในอากาศที่สำลัก

ผลที่ตามมาโดยตรงของหมอกควันครั้งใหญ่ในปี 2495 คือการผ่านพระราชบัญญัติอากาศบริสุทธิ์ พ.ศ. 2499 ซึ่งห้ามการเผาแอนทราไซต์และมีคำสั่งว่าผู้อยู่อาศัยในเขตเมืองและผู้ประกอบการโรงงานควรเผาเฉพาะเชื้อเพลิงไร้ควันหรือเปลี่ยนเป็นทางเลือกอื่นเช่นไฟฟ้า และก๊าซ พระราชบัญญัตินี้เป็นก้าวสำคัญในการปกป้องสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตามหมอกควันยังคงเป็นปัญหาสำหรับลอนดอน หมอกที่ร้ายแรงอีกแห่งปกคลุมลอนดอนในเดือนธันวาคม 2500 ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตนับพันคนและอีกครั้งในปีพ. ศ. 2505 โดยมีผู้เสียชีวิตประมาณ 750 คน

ภาพ: Carl Mydans / The Life Picture Collection / getty Images

มลพิษทางอากาศยังคงเป็นหนึ่งในปัญหาที่ใหญ่ที่สุดของมนุษยชาติซึ่งเชื่อมโยงอย่างซับซ้อนกับปัญหาที่ใหญ่กว่าเช่นการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทุกๆปีมีผู้เสียชีวิตประมาณเจ็ดล้านคนอันเป็นผลมาจากมลพิษทางอากาศโดยตรง แต่การสูญเสียต่อสิ่งแวดล้อมและราคาทุกชีวิตบนโลกนี้ได้รับการจ่ายเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากสภาพอากาศเช่นความร้อนที่เพิ่มขึ้นความแห้งแล้งน้ำท่วมและการระบาดของแมลงนั้นไม่สามารถคำนวณได้