ประโยชน์และสรรพคุณของกระเบาน้ำ
ชื่ออื่น ๆ : กะเบาข้าวแข็ง, กะเบาข้าวเหนียว, กะเบา, กะเบาเบ้าแข็ง(ภาคกลาง), มะกูลอ, กะตงคง(ลาว-เชียงใหม่), กะดงเบา(ลำปาง), กะเบาใหญ่(นครราชสีมา), เบา, กูลา(ปัตตานี), หัวค่าง(ประจวบ), กะเบาตึก, กะเบาดึก, กราเบา(เขมร), ตั้วโฮ่งจี๊(จีน)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Hydnocarpus anthelminticus Pierre.
ชื่อวงศ์ : BIXACEAE
กระเบาน้ำ (Chaulmoogra) หรือที่เชียงใหม่เรียกกระตงดง, กระเบาข้าวเหนียว, กระเบาข้าวแข็ง ส่วนลำปางเรียกดงกระเบา เขมรเรียกระเบาดึก โคราชเรียกกระเบาใหญ่ ปัตตานีเรียกกาหลง, กุลา ประจวบคีรีขันธ์เรียกหัวค่าง และในภาคใต้เรียกเบา ภาคเหนือเรียกมะกูลอ ตลอดจนชาวจีนเรียกตั้วฮวงจี๊ เป็นต้น อยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และกระจายพันธุ์ไปตามภูมิภาคอินโดจีน ซึ่งในประเทศไทยสามารถพบได้แทบทุกภาคเลยทีเดียว
ลักษณะของต้นกระเบาน้ำ
สำหรับต้นกระเบาน้ำนั้นเป็นพืชจำพวกต้นขนาดกลาง เป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบ สูงประมาณ 10 – 15 เซนติเมตร เปลือกเรียบสีเทา เป็นใบเดี่ยวสีชมพูแดง เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีเขียวเข้ม ออกเรียงแบบสลับ รูปรียาวแกมขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนมน ขอบเรียบ ส่วนดอกของกระเบาน้ำนั้นจะมีสีขาวนวล ช่อหนึ่งมีประมาณ 5 – 10 ดอก กลิ่นหอมฉุน
โดยดอกจะแยกเพศอยู่คนละต้น ในเพศผู้จะออกดอกเดี่ยว มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ 5 กลีบ สีชมพู ส่วนเพศเมียจะออกเป็นช่อสั้นๆ กลีบเลี้ยงและดอกจะเหมือนกับเพศผู้ และผลของกระเบาน้ำเป็นผลใหญ่รูปทรงกลม เปลือกผลแข็งและหนาสีน้ำตาล ผิวเรียบ บริเวณผิวขนลักษณะคล้ายกำมะหยี่สีน้ำตาล เนื้อในมีสีขาวอมเหลือง มีเมล็ดสีดำอยู่ประมาณ 30 – 50 เมล็ด และมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3 – 4 นิ้ว
ประโยชน์และสรรพคุณของต้นกระเบาน้ำ
ลำต้น – สามารถนำไปเป็นวัสดุในการก่อสร้าง
ผล – ผลแก่สุกใช้สำหรับเป็นอาหารรับประทาน
เมล็ด – เมล็ดแก่สามารถนำไปบีบเป็นน้ำมันทาแก้โรคผิวหนังต่างๆ และวัณโรค โดยในสมัยก่อนมักนิยมนำมาใช้สำหรับรักษาโรคเรื้อน ซึ่งในปัจจุบันไม่ได้ใช้แล้ว
นอกจากนี้ กระเบาน้ำยังสามารถช่วยยับยั้งเซลล์มะเร็งได้ด้วย นับว่าเป็นพืชสมุนไพรชนิดหนึ่งที่น่าสนใจเป็นอย่างมาก และนอกจากจะมีประโยชน์มากมายต่อร่างกายแล้ว ยังสามารถรักษาโรคผิวหนังเรียกได้ว่าแทบทุกชนิดเลยก็ว่าได้
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
รักษาโรคเรื้อน วัณโรค ทำให้อักเสบ กระตุ้นการหายใจ ยับยั้งมดลูกบีบตัว ระคายเคืองระบบทางเดินอาหาร ยับยั้งมะเร็ง ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้านยีสต์ แก้ไข้ คลายกล้ามเนื้อเรียบ กระตุ้นการเกาะกลุ่มของเม็ดเลือด