การวิเคราะห์ความเสี่ยงต่อเอชไอวี
เรื่องเอชไอวีในยุคนี้ก็ดีขึ้นเยอะ เพราะว่าคนเริ่มเข้าใจแล้วว่าพฤติกรรมแบบไหนที่จะมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีได้บ้าง
แต่ก็ยังมีคนอีกจำนวนไม่น้อยที่ยังไม่มีความเข้าใจต่อเอชไอวี และก็ยังกังวลว่าตนเองจะมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีจากการใช้ชีวิตประจำวัน
อย่างไรผมจะขออธิบายการวิเคราะห์ความเสี่ยงที่มีโอกาสต่อเอชไอวีให้ง่ายที่สุดเผื่อทุกท่านจะได้ไม่กังวลต่อการอยู่ร่วมกัน ใช้ชีวิตประจำวันกับผู้ที่มีเชื้อเอชไอวี
การที่คนหนึ่งคนจะมีความเสี่ยงต่อเอชไอวีได้นั้นจะต้องมีองค์ประกอบถึง 3 ปัจจัย หากขาดปัจจัยใดปัจจัยหนึ่งถือว่าไม่มีความเสี่ยง
ปัจจัยที่1 ต้องมีแหล่งที่อยู่ของเชื้อเอชไอวีและปริมาณที่มากพอ เชื้อเอชไอวีอยู่ใน 4 น้ำ ได้แก่ เลือด น้ำอสุจิ สารคัดหลั่งในช่องคลอด น้ำนม
ปัจจัยที่2 ต้องมีคุณภาพเท่านั้น เชื้อเอชไอวีไม่สามารถอยู่นอกร่างกายได้ ไม่ทนต่อสภาพความร้อน ความชื้น และน้ำยาเคมีต่าง ๆ “เชื้อเอชไอวีต้องเข้าสู่คนทันที”
ปัจจัยที่3 ต้องมีช่องทางออก-ช่องทางเข้า ครบทั้ง 2 ช่องทาง ช่องทางออก-ช่องทางเข้าได้แก่ เยื่อบุอ่อน เช่น ช่องคลอด ช่องทวารหนัก และบาดแผลที่ลึกและสด
“การประเมินความเสี่ยงต่อเอชไอวีต้องนึกถึงโอกาสและความเป็นจริงด้วยว่ามนุษย์ทำพฤติกรรมแบบนั้นหรือไหม”
ยกตัวอย่าง
**การจูบปากกับผู้ติดเชื้อเอชไอวี มีโอกาสเสี่ยงหรือไม่**
หากเราต้องการวิเคราะห์ความเสี่ยงนั้น เราก็ทบทวนปัจจัยความเสี่ยง 3 ข้อ ข้างต้นที่ละข้อเพื่อเป็นการหาคำตอบ และการสร้างความเข้าใจมากยิ่งขึ้น
ปัจจัยที่1 ต้องมีแหล่งที่อยู่ของเชื้อเอชไอวีและปริมาณที่มากพอ
ปัจจัยที่1 “ไม่มีแหล่งที่อยู่ของเชื้อเอชไอวี” เพราะว่าเชื้อเอชไอวีอยู่ได้ใน 4 น้ำเท่านั้น ได้แก่ เลือด น้ำอสุจิ สารคัดหลั่งในช่องคลอด และน้ำนม
**เชื้อเอชไอวี ไม่มีในน้ำลาย**
หากเราวิเคราะห์แล้ว ขาดตั้งแต่ปัจจัยที่1 ก็แทบไม่ต้องวิเคราะห์ปัจจัยที่2และปัจจัยที่3 เลยว่าจะมีความเสี่ยงหรือไม่
หลายคนบอกว่าต้องกินน้ำลายเป็นลิตร ๆ การประเมินความเสี่ยงต่อเอชไอวีต้องนึกถึงโอกาสและความเป็นจริงด้วยว่าคนทั่วไปทำพฤติกรรมแบบนั้นหรือไหม
ใครบ้างที่จะกินน้ำลายคนอื่นเป็นลิตร ๆ และการจะเอาน้ำลายออกจากปากมาเป็นลิตร ๆ มันไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ
ฉะนั้น การจูบปากกับผู้ติดเชื้อเอชไอวี มีโอกาสเสี่ยงหรือไม่ พอเดาออกนะ ว่าเสี่ยงหรือไม่ ?
หากเราอยากวิเคราะห์พฤติกรรมอื่น ๆ ว่ามีความเสี่ยงหรือไม่ ก็ทำแบบตัวอย่างที่ได้วิเคราะห์เป็นตัวอย่างให้ดูนะ
ถ้าวิเคราะห์แล้วมีครบ 3 ปัจจัย ถือว่ามีความเสี่ยงต่อเอชไอวี ผมไม่ได้หมายความว่าจะติดเชื้อเอชไอวีนะ
เพราะว่าการติดเชื้อเอชไอวีจะรู้ว่าติดหรือไม่ติด ต้องตรวจเลือดเท่านั้น
การประเมินความเสี่ยงต่อเอชไอวี เพื่อให้เราเข้าใจการอยู่ร่วมกันกับผู้ติดเชื้อเอชไอวีนั้น ไม่ได้ทำให้เราติดเชื้อเอชไอวี
และการประเมินความเสี่ยงมีไว้เพื่อส่งเสริมให้เราเข้าใจว่า พวกเราสามารถอยู่ร่วมกันกับผู้ติดเชื้อเอชไอได้นะครับ