ไว้อาลัยการจากไปของ ร้อยเอกสนอง อุ่นวง เจ้าของตำนานเพลง 'ไทดำรำพัน' เพลงดังสองฝั่งโขงยุค1970 ที่พลัดถิ่นและถึงแก่กรรม ฝังศพที่สหรัฐอเมริกา ด้วยเนื้อเพลงที่เขาแต่งว่า “ สิบห้าปีที่ไตเฮาเสียแดนเมือง เคยฮุ่งเฮืองหมู่ข้าน้อยอยู่สุขสบาย ลุงแก่นตาได้สร้างสาบ้านเมืองไว้ให้ บัดนี้จากไกล ไตเสียดายเด้ฯ”

เมื่อวันที่ 25 มกราคม 2561 ร.อ.สนอง อุ่นวง ศิลปินชาวลาว ผู้ประพันธ์เพลง"ไทดำรำพัน" เพลงดังในอดีตได้ถึงแก่กรรมและฝังศพที่ประเทศสหรัฐอเมริกา

เพลงไทดำรำพันนี้คือ บันทึกทางประวัติศาสตร์การเมืองและวัฒนธรรม ยุคสงครามเย็น โดยผู้ประพันธ์เพลงไทดำรำพัน คือร้อยเอกสนอง อุ่นวง เแต่งเมื่อ พ.ศ.2512 เนื้อเพลงบรรยายถึงความรู้สึกของคนที่สูญเสียบ้านเมือง ต้องทิ้งนาทิ้งไร่ซัดเซพเนจรไปอาศัยแผ่นดินอื่นอยู่อาศัย ครบ15 ปีแห่งการอพยพมาจากเมืองแถน (พ.ศ.2497) ดังคำในบทเพลงท่อนจบของเพลงนี้ว่า

“สิบห้าปีที่ไตเฮาเสียแดนเมือง เคยฮุ่งเฮืองหมู่ข้าน้อยอยู่สุขสบาย ลุงแก่นตาได้สร้างสาบ้านเมืองไว้ให้ บัดนี้จากไกล ไตเสียดายเด้ฯ”

เพลงนี้ขับร้องโดยนักร้องชาวลาวที่ชื่อ ก.วิเสส และบรรเลงเพลงโดยวงดนตรีราบอากาศวังเวียง ที่เป็นที่ชื่นชอบทั้งคนลาวและคนไทยอย่างมาก กลายเป็นเพลงดังในยุค70

ก.วิเสส ศิลปินผู้ขับร้องเพลงนี้ ได้เล่าถึง ร.อ.สนอง อุ่นวง ว่าเป็นผู้ที่มีความสามารถในด้านการแต่งเพลง โดยเฉพาะเพลง "ไทดำรำพัน" ที่ได้แรงบันดาลใจมาจากการไปร่วมงานบุญของชาวไทดำหมู่บ้านหนึ่ง ซึ่งอยู่ในเขตนครหลวงเวียงจันทร์ เป็นการผสมระหว่างเพลงพื้นบ้านชาวไทดำ กับ ทำนองขับทุ้มหลวงพระบาง

เนื้อเพลงไทยดำรำพัน จึงมีสาระทางประวัติศาสตร์ท้องถิ่นที่น่าศึกษาเกี่ยวกับ •ไตดำหรือไทดำ" คนไทยเผ่าหนึ่ง มีถิ่นฐานอยู่บริเวณแม่น้ำดำในเวียดนาม ซึ่งแต่เดิมก็คือดินแดนสิบสองจุไท ชนเหล่านี้นิยมแต่งกายด้วยเสื้อผ้าสีดำ จึงเรียกว่าไตดำหรือไทดำ

คนไตดำบางส่วนได้อพยพเข้ามาอยู่ในดินแดนที่เป็นประเทศลาวในปัจจุบัน ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ในสมัยพระเจ้าตากสินมหาราช และสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ได้ยกทัพไปตีลาว และนำชาวไตดำเข้ามาอยู่ในประเทศไทย แต่ด้วยความเข้าใจผิดว่าคนไทดำเป็นลาว จึงเรียกว่าลาวทรงดำ หรือลาวโซ่งดำ และย่อลงเหลือแค่ลาวโซ่ง

ในแวดวงวิชาการ ม.ศรีบุษรา หรือ มนตรี ศรีบุษรา ได้เขียนหนังสือไว้เล่มหนึ่งชื่อ "ไทดำรำพัน" มีทั้งประวัติของไทดำ รุ่นที่อพยพรุ่นแรกที่อพยพคราวเกิดสงครามระหว่างฝรั่งเศสกับเวียดนาม จากเมืองเดียนเบียนฟูหรือเมืองแถน(อยู่ในเวียดนามเหนือใกล้กับพรมแดนลาว เป็นถิ่นที่อยู่ดั่งเดิมของชาวไทในเวียดนามมาก่อน) โดยบรรยายว่า

หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ผู้นำชาวไทในเวียดนามแบ่งออกเป็น 2 ฝ่าย คือฝ่ายหนึ่งเข้าร่วมกับเวียดมินห์เข้าต่อสู้กับฝรั่งเศส กับอีกฝ่ายหนึ่งต้องการเป็น สหพันธรัฐไท เพราะเห็นว่าแม้อยู่ภายใต้ฝรั่งเศสแต่ก็มีสถานะเท่าเทียมกับลาว จึงเข้าร่วมกับฝรั่งเศส เมื่อฝรั่งเศสแพ้สงครามที่เมืองเดียนเบียนฟูในเดือนมีนาคม พ.ศ.2497 ชาวไทดำได้แยกออกเป็น 3 กลุ่ม

กลุ่มที่ 1-ประมาณ 4,000 คนอพยพลงสู่เวียดนามใต้

กลุ่มที่ 2-ประมาณ 2,000 คนได้อพยพไปยังเมืองหลวงพระบาง

กลุ่มที่ 3 -ประมาณ 3,000 คนได้อพยพไปอยู่เชียงขวาง และบางส่วนย้ายไปแขวงเวียงจันทร์

นี่คือเบื้องหลังเพลง"ไทดำรำพัน" ที่ผู้ประพันธ์เพลง ร้อยเอกสนอง อุ่นวงได้บันทึกทางประวัติศาสตร์การเมืองและวัฒนธรรม ยุคสงครามเย็นฝากไว้ในเสียงเพลงอมตะเพลงนี้