พระราชประวัติ : พระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ ในหลวงรัชกาลที่๑๐

เมื่อสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ ทรงเจริญพระชนมายุครบ 1 เดือน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประกอบพระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ ณ พระที่นั่งอัมพระสถาน พระราชวังดุสิตในวันที่ 14 กันยายน 2495 เวลา 16.30 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนิน ณ ห้องพระราชพิธี พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต ทรงจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย ทรงศีล โดยสมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ทรงเป็นประธานพร้อมด้วยพระสงฆ์ทรงสมณศักดิ์ 10 รูป เจริญพระพุทธมนต์ จบแล้วถวายอดิเรก ถวายพระพรลา

ต่อมาในเวลา 18.00 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนิน ณ ห้องพระราชพิธี พระที่นั่งอัมพรสถานพระราชวังดุสิต ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการ ทรงศีล แด่พระสงฆ์สมณศักดิ์ 10 รูป แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พระมหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณ ประกอบพิธีน้ำสรงที่พระขันสาครแล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงหลั่งพระเต้าน้ำพระพุทธมนต์ลงในพระขันสาคร จากนั้นพระมหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณ ลอยกรงกุ้ง ปลาทอง ปลาเงิน มะพร้าวทองและมะพร้าวเงินลงในพระขันสาคร

ครั้นถึงพระฤกษ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงหลั่งน้ำพระมหาสังข์พระราชทานแด่สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ แล้วทรงจรดพระกรรไกรไทยขลิบพระเกศา ทรงหลั่งน้ำพระพุทธมนต์เทพมนต์จากพระเต้าพระราชทาน ทรงเจิมพระราชทาน ทรงผูกด้วยพระขวัญ พระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา พราหมณ์เป่าสังข์ พนักงานภูษามาลาแกว่งบัณเฑาะว์ ชาวพนักงานประโคมฆ้องชัย แตรสังข์ และดุริยางค์ เสร็จแล้วพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรมแก่พระสงฆ์ พระสงฆ์ถวายอนุโมทนา ถวายอดิเรก ถวายพระพรลา

จากนั้นทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พระมหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณถวายน้ำเทพมนต์ที่พระหัตถ์สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ และแขวนพระอู่ปูลาดพระยี่ภู่ แล้ววางเครื่องมงคลราชพิธีลงในพระอู่ รดน้ำสังข์และเจิมพระอู่ตาม แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เชิญเสด็จสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอบรรทมในพระอู่ พระมหาครูพิธีศรีวิสุทธิคุณ อ่านเวทขับมูลาคนีและเห่กล่อมเปิดศิวาลัยไกรลาศพนักงานภูษามาลาแกว่งบัณเฑาะว์ ชาวพนักงานประโคมฆ้องชัย แตรสังข์ และดุริยางค์เสร็จแล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พราหมณ์เบิกแว่นพระบรมวงศานุวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาทแว่นเทียนสมโภชครบรอบตามพระราชประเพณีสภาวัฒนธรรมแห่งชาติได้จัดขับไม้มโหรีขับกล่อมถวายพระพรในวาระนี้ด้วย ในการนี้มีการถ่ายทอดเสียงในพระราชพิธีทางวิทยุไปทั่วประเทศ

ที่มาข้อมูล : หนังสือ 62 พรรษามหาวชิราลงกรณ

เครดิตภาพ : สำนักพระราชวัง