ตำนานเคลติก The Celts (continuous)

เกริ่นนำ

ก่อนจะกล่าวถึงเรื่องราวในตำนานของชาวเคลท์ หรือเซลท์ (ส่วนมากจะอ่านว่าเคลท์มากกว่าครับ ตามภาษาของเคลติก) จะขอขยายความอะไรเล็กๆน้อยๆ ว่าเหล่าชาวเคลท์นั้นอยู่บนส่วนใดของโลก และมีความเป็นมาอย่างไร

ความจริงแล้วนั้นในแถบตะวันตกนอกจากจะมีตำนานเทพกรีกโรมัน ที่โด่งดังแล้วยังมีตำนานเทพอื่นๆอีกครับ
ที่อยู่มาก่อนอารยธรรมของโรมัน แต่ก็ถูกชาวโรมันขับไล่ จนต้องย้ายถิ่น และหายไปจากความทรงจำของผู้คน

นั้นคือชาวเคลท์นั่นเอง !



ชาวเคลท์นั้น เกิดขึ้นมาใน Iron Age หรือในช่วงยุคเหล็ก ซึ่งเดิมนั้นพวกเค้าก็กระจายตัวอยู่ในแถบยุโรป รวมถึงในอาณาจักรโรมัน แต่ทำไมเรื่องราวตำนานเคลติกนั้นกลับไม่ถูกพูดถึงอย่างแพร่หลายในโรมัน นั่นเป็นเพราะราวๆยุคกลางของสหัสวรรษที่หนึ่ง ชาวเคลท์ถูกขับไล่ จึงต้องอพยพไปอยู่ในแถบไอร์แลนด์ ทั้งยังกระจายตัวไปยังฝรั่งเศส ตำนานของชาวเคลท์จึงแพร่หลาย
อยู่แต่ในแถบนั้นมากกว่า....



เมื่อกล่าวถึงตำนานเคลติกแล้วก็อดไม่ได้ที่จะพูดถึงเหล่าติวตอนิก (Teutonic) ซึ่งก็อยู่ในแถบเหนือๆของยุโรปเช่นกัน
พวกติวตอนิกมีเรื่องราวที่น่าสนใจเยอะแยะทีเดียวครับ รู้จักตำนานนอร์สมั้ยครับ? ตำนานวันแร็คนาร็อกเอย เรื่องราวของ
ชาวไวกิ้ง วัลฮาร่า อะไรแบบนี้ก็คือส่วนหนึ่งของชาวติตอนิกครับ

เอาละ ถ้าเล่าเรื่องของติวตอนิกมากไปกว่านี้ ชาวเคลท์ของเรา ก็คงหมดความสนใจไปเสียก่อน
เรามาเข้าตำนานของชาวเคลท์กันดีกว่านะครับ


 
===================================================

DRUID



ขอเริ่มเรื่องของชาวเคลท์ ด้วยเรื่องของดรูอิดก่อนแล้วกันนะครับ บางคนอาจเคยรู้จักกันมาก่อนแล้ว
สังคมเคลติกมีโครงสร้างการปกครองที่ค่อนข้างชัดเจน นั่นคือจะมีผู้นำสูงสุดหรือ กษัตริย์เป็นผู้ปกครองเผ่า
และในแต่ละเผ่าจะแบ่งลงไปอีก 3 ชนชั้น คือ

* the noble knights and warriors อัศวินผู้ทรงเกียรติและเหล่านักรบ
* the Druids (religious leaders) ดรูอิด (ผู้นำทางศาสนา)
* the farmers and commoners เกษตรกรและสามัญชน

ดรูอิด เป็นผู้มาจากครอบครัวอันทรงเกียรติ เป็นกลุ่มคนที่มีอิทธิพล และเป็นที่นับถือจากคนในเผ่า ดรูอิดนั้น
นอกจากจะเป็นผู้นำทางศาสนาแล้ว ยังทำหน้าที่เป็นผู้พิพากษา ครู ที่ปรึกษา และที่สำคัญคือ ดรูอิดได้รับ
ความเชื่อถืออย่างกว้างขวางว่าเป็นผู้มีพลังพิเศษ (magical powers)
 

เมื่อดรูอิดได้รับความเชื่อถือขนาดนี้ แน่นอนว่าต้องมีผู้ที่อยากเป็นศิษย์ของดรูอิด จึงเกิด Druidism หรือลัทธิดรูอิดขึ้น...




Celtic Myth



ตำนานเคลติกนั้นแรกเริ่มเดิมทีก็ถูกบันทึกโดยชาวโรมัน ในช่วงศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสตศักราช
ภายหลังเมื่อย้ายถิ่นฐาน(ถูกไล่)ไปอยู่ไอร์แลนด์ เรื่องราวของเคลติกก็ถูกบันทึกต่อโดยพระชาวไอริช(ศต 6)
และนักเขียนชาวเวลส์แทน ดังนั้น ตำนานของชาวเคลส์ จึงกว้างมาก เป็นการรวมเรื่องราวที่เล่าต่อๆกันมา
กว่าร้อยๆเรื่อง !

 
======================================================
 


Celtic Gods and Goddesses

เรื่องราวของเหล่าเทพเจ้าในเคลติกนั้นไม่ได้ถูกดรูอิดบันทึกเอาไว้เลย แต่ถูกเล่ากันมาปากต่อปาก หรือบันทึกโดยผู้อื่น ดังนั้นเรื่องราวของเทพในเคลติกจึงมีอยู่น้อยนิด (น้อยจริงเรอะ)

อีกเหตุผลที่เรื่องเทพไม่ค่อยถูกบันทึก ก็เพราะการเข้ามาแทนที่ของศาสนาคริสต์ ซึ่งลดความสำคัญของเทพเคลติก
ให้กลายเป็นพวกโทรลล์ พวกแฟรี่ ตัวเล็กๆไป ทำให้คนที่เคยนับถือในเทพเคลติกค่อยๆเลือนหาย
 
 
กำเนิดเทพเคลติก (โดย ex-Timelessmyth)



เทพของเคลติคนั้นจะมีความแตกต่างจากเทพจากชนชาติอื่นๆ คือ เทพเคลต์ จะเป็นเทพที่มีความคล้ายคลึงกับมนุษย์มาก
เพียงแต่เป็นคนละเผ่าพันธ์กัน(หรือใกล้เคียง) เป็นชนที่มีพลังทางเวทมนตร์มากกว่า ตามตำนาน พวกเขาเดินทางมาจาก
โลกอื่น(Otherworld) พวกที่มาทีแรกเลยก็คือเผ่าเนเมด(Named) และพาโธลาน(Patholan)

ทีนี้ สองเผ่านี้เดินทางมาถึงไอร์แลนด์พร้อมกัน ก็เสือสองตัวอยู่ในถ้ำเดียวกันมิได้หรอก

แต่ยังไม่ทันไรที่ทั้งสองเผ่าจะรบกัน ก็ปรากฏว่าใต้ทะเลของไอร์แลนด์มีพวกอื่นอาศัยอยู่นานแล้ว เรียกว่า ฟอเมอเรียน(Fomerian)หรือภูติยักษ์ร่างใหญ่ มีนิสัยป่าเถื่อน ครั้นแล้ว ต่างเผ่าก็พุ่งรบกับพวกฟอเมอร์ แต่ด้วยพวกฟอเมอร์นั้นมีจำนวนมากกว่า เผ่าพาโธลานก็แพ้ยับเยินไปก่อน เมื่อพาโธลานสูญ ฟอเมอร์ก็หันมาหาจัดการกับเผ่าเนเมดจนในที่สุดพวกเนเมดก็เหลือไม่เกินสามสิบคน พวกที่รอดตายนี้ก็หนีไป บางคนไปตั้งรกรากในดินแดนต่างๆในยุโรป มีอีกไม่กี่คนที่กลับมายังไอร์แลนด์อีกครั้ง

และหนึ่งในนั้นคือ เทพีดานู(Danu) พวกที่เหลือกลับมานี้เรียกว่า ทูเอธา เด ดอนนานน์(Tuatha de Danann) แปลว่า
เครือญาติแห่งเทพีดานู ซึ่งก็คือเทพในตำนานไอร์แลน


 
จากกำเนิดเทพเคลติกข้างบน จะพบว่าเทพของชาวเคลท์จะนับญาติกันหมด โดยมีเทพีดานู (Danu) เป็นมารดา
ของเหล่าเทพ [Danu เป็นภาษาไอริช ถ้าภาษาเวลส์จะเรียกว่า Donn หรือ Domnu]


รายชื่อเทพเคลติก

"ชื่อ" จริงๆ ไม่มีคำอ่านและไม่มีรายละเอียดอยู่ในหน้านี้นะครับ เนื่องจากขอมูลแต่ละตนเมื่อนำมารวมกันแล้วมันเยอะ(มาก)
จะขอระบุเป็นตนๆไปในโอกาสต่อไปครับ

เทพในเคลติกนี่ อย่างที่บอกแล้วว่าใกล้เคียงกับมนุษย์มาก หรือก็คือเค้าสถาปนาคนที่มีความสามารถเหลือล้นว่าเป็นพวกเทพ
ดังนั้นอย่าแปลกใจ หากเทพของพวกเค้าจะมีกษัตริย์อาเธอร์ผู้ยิ่งใหญ่อยู่ด้วย !

*หมวด A
Achtland, Addanc, Adsullata, Aerten, Agrona, Aife, Aimend, Albion, Amaethaon, Ambisagrus, Andarta,
Andraste, Arawen, Ard Greimme, Ardwinna, Ariadne, Arianrhod, Arnamentia, Avagdu, Aveta


*หมวด B
Badb, Barinthus, Belatucadros, Beli, Belisama, Bellona, Bendigeid Vran, Bladud, Blodeuwedd,
Borvo, Bran, Branwen, Brid, Brigantia, Britannia


*หมวด C
Caileach, The Camulos, Carlin, Cathubodua, Cernunnos, Cerridwen, Cliodna, Clota, Cocidius, Condwiramur,
Condatis, Corchen, Corra, Coventina, Cred, Creddylad, Crone,TheCauth Bodva, Cunedda, Cyhiraeth,
Cymidei Cymeinfoll, Cythrawl,


*หมวด D-F
Dahud-Ahes, Damara, Damona, Deae Matres, Dia Greine, Dispater, Divona, Don, Druantia, Dwyvach,
Dwyvan, Dylan Elphame,

Eostre, Epona, Epos Olloatir, Erce, Esus

Fisher King

*หมวด G-I
Goewin, Goibniu/Govannan, Goleuddyeld, Govannon, Grannos, Green Man, Guinevere, Gwyddion,
Gwyddno, Gwyn Ap Nuad, Gwythur Ap Gwreudawl

Habetrot, Habondia, Harimella, Havgan, Henwen, Herne, Holly King and Oak King, Horned God,
Hu the Mighty


*หมวด L-M

Lady of the Lake, Latis, LeFay, Leucetios", Litavis, Llevelys, Llew, Llud, Llyr, Lugh

Mabon, Magog, MacKay, Mala Liath, Manannan, Mandred, Maponos, Marcia Proba, Margause,
Math Ap Mathonwy, Mathonwy, Melusine, Melwas, Moccus, Modron, Morgan LeFay, Morgay,
Morrigan, Muireartach, Murigen, Mullo, Myrddin Wyllt


*หมวด N-P
Nantosuelta, Nechtan, Nehalennia, Nemetona, Nicevenn, Nimue, Nudons, Nwyvre

Oanuava, Oghma, Olwen, Ostara

Pryderi, Pwyll


*หมวด R-S
Ratis, Rhiannon, Robin Goodfellow, Rosmerta, Rudiobus

Scathach, Scota, Segomo, Sequana, Shoney, Sirona, Smertrios, Somhlth, Soucana,
Stine Bheag O'Tarbat, Sucellos, Sulis


*หมวด T-W
Taliesin, Tamara, Tamesis, Tannus, Taranis, Tarvis Trigaraunos, Teutates, Teyrnon Triduana,
Triple Goddess

Uathach, Urien, Uroica

Vivenne, Wachilt, Wayland the Smith





เพิ่มเติมหน่อยนะครับ

ในตอนย่อยๆของเทพแต่ละหมวด หลังชื่อเทพทุกตนจะมีวงเล็บอยู่ เช่น (Welsh) แบบนี้หมายถึงชนชาติที่นับถือเทพตนนี้ครับ

"Other World" แปลว่า "โลกต่าง" ตรงตัวเลย อาจจะมีคนงงเพราะไม่เคยได้ยิน โลกต่างในที่นี้หมายถึงอีกโลกนึงที่พวกเทพ
อาศัยอยู่ครับ บางครั้งก็นับรวมคำนี้ไปกับโลกหลังความตายไปด้วย

"Annwn" อ่านว่า "อันนูน" เป็นภาษาเวลส์ครับ แปลง่ายๆว่า "นรก" ครับ ใช้แทนคำว่าโลกแห่งความตายได้เช่นกัน

"Samhain" ซันเฮนตรงกับวันที่ 31 ตุลาคม หรือ วันที่ 1 พฤศจิกายน เป็นวันสิ้นสุดด้านสว่างของชาวเคลท์
และเป็นช่วงที่เข้าฤดูหนาวด้วย

"Beltane / Bealtene" เบลเทนตรงกับวันที่  30 เมษายน หรือ วันที่ 1 พฤษภาคม เป็นวันสิ้นสุดด้านมืดของชาวเคลท์
และเข้าสู่ฤดูร้อน เป็นวันที่ทูเอธาเดินทางมาถึงไอร์แลนด์ด้วยครับ

"Pegan" เพเก้น คำนี้ก็เจอบ่อยครับ เป็นคำเรียกแทนศาสนาใหม่ หรือเรื่องราวที่มีมาก่อนอับราฮัม

"Mabinogion" มาบิโนเจียน ชื่อเรียกรวมของร้อยแก้วทั้ง 11 ฉบับของเวลส์ สมัยยุคโลหะ ที่ผมลงไว้ตรงนี้ด้วยเพราะ
เทพตนหลังๆเจอบ่อยครับ

"Breton" เบรอตง ใช้เรียกชาวบริตานี หรืออังกฤษและฝรั่งเศสโบราณ

"the arthurian myths" เป็นตำนานเกี่ยวกับกษัตริย์อาเธอร์ทั้งหมด ซึ่งบางครั้งก็ใช้คำว่า ตำนานเอเบิล แทน

"Celtic Gaul" เคลติกกอล คือชาวฝรั่งเศสในอดีตที่เป็นส่วนหนึ่งของชาวเคลท์ครับ

======================================================



Celtic Nation ชนชาติที่เป็นชาวเคลท์ในอดีต ซึ่งปัจจุบันก็ยังคงหลงเหลือวัฒนธรรม
และความเชื่อเก่าแก่อยู่ในสังคมครับ
- Scotland
- Ireland
- Isle of Man
- Wales
- Cornwall
- Brittany
- Galicia
- Asturias
- Nova Scotia
- Newfoundland

======================================================



Celtic Tree Calendar
 
ปฏิทินของชาวเคลท์นั้นต่างจากปฏิทินทั่วไป คือมีเดือนทั้งสิ้น 13 เดือน ชื่อของเดือนต่างๆนั้นนำมาจากชื่อของต้นไม้ซึ่งมี
ความเกี่ยวโยงกับวงโคจรของดวงจันทร์ ที่เลือกใช้ต้นไม้เป็นสัญลักษณ์เนื่องจากชาวเคลท์นั้นให้ความสำคัญกับต้นไม้เอามากๆ

ต้นไม้นั้นเปรียบเสมือนสัญลักษณ์เวทย์มนต์ที่ทรงอำนาจมากที่สุดสำหรับชาวเคลท์ เท่านั้นไม่พอต้นไม้ยังเปรียบเสมือนสะพาน
ที่นำพาน้ำจากพื้นดินขึ้นสู่ท้องฟ้า ทั้งยังให้อาหาร ให้ที่หลบภัย ให้ความอบอุ่น เป็นเครื่องมือ เครื่องใช้ และยารักษาโรค
เมื่อถึงเวลาเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล ต้นไม้จะเป็นสิ่งแรกที่ย้ำเตือนชาวเคลท์ให้รู้ล่วงหน้า นอกจากนี้ต้นไม่ยังเปรียบเป็นวงจร
ชีวิตของมนุษย์ วงจรแห่งการเกิดและการดับสูญ ต้นไม้มีชีวิตที่ยาวนานกว่ามนุษย์ ดังนั้นต้นไม้จึงเป็นสิ่งที่ส่งต่อความทรงจำ
ของมนุษย์ให้คนรุ่นหลังได้รับรู้นับร้อยนับพันปี

ด้วยเหตุนี้ปฏิทินเคลติกจึงมีชื่อเรียกว่า "ปฏิทินต้นไม้" มีทั้งสิ้น 13 เดือนดังนี้

* Beth (Birch) 24 ธันวาคม - 20 มกราคม
* Luis  (Rowan)  21 มกราคม - 17 กุมภาพันธ์
* Nion (Ash)  18 กุมภาพันธ์ - 17 มีนาคม
* Fearn (Alder)  18 มีนาคม - 14 เมษายน
* Saille (Willow)  15 เมษายน - 12 พฤษภาคม
* Uath (Hawthorn)  13 พฤษภาคม - 9 มิถุนายน
* Duir (Oak)  10 มิถุนายน - 7 กรกฎาคม
* Tinne (Holly) 8 กรกฎาคม - 4 สิงหาคม
* Coll (Hazel)  5 สิงหาคม - 1 กันยายน
* Muin (Vine)  2 กันยายน - 29 กันยายน
* Gort (Ivy)  30 กันยายน - 27 ตุลาคม
* Ngetal (Reed)  28 ตุลาคม - 24 พฤศจิกายน
* Ruis (Elder)  25 พฤศจิกายน - 22 ธันวาคม



*23 ธันวาคม เป็นวันเดียวที่ไม่ได้อยู่ในเดือนใดเลย ทั้งยังไม่มีต้นไม้ประจำอีก เนื่องจากวันที่ 23 ธันวาคมนี้
เป็นเป็นวันเริ่มแรกของกฎหมาย "a Year and one Day" คือกฎนี้จะทำให้ผู้ชนะไม่ต้องไปเข้าคุก
เพราะฆ่าคนตายครับ a year and one day เป็นกฎหมายในแถบไอริช เนื้อหาคือ ถ้าคนที่ตายระบุ
คนฆ่าไม่ได้ภายใน 1 ปีกับอีก 1 วัน จะถือว่า เป็นการฆ่าตัวตายครับ ซึ่งถ้าพ่ายแพ้จะหมายถึงการสูญ
เกียรติแห่งนักรบ