คุณทองแดง สุนัขทรงเลี้ยง ของในหลวง รัชกาลที่ ๙

คุณทองแดง เป็นสุนัขเพศเมีย เป็นลูกของนังแดง สุนัขจรจัดบริเวณถนนพระราม 9 เกิดเมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 มีพี่น้อง 7 ตัว ซึ่งชาวบ้านตั้งชื่อให้ว่า ทองแดง (เพศเมีย), คาลัว (เพศเมีย), หนุน (เพศเมีย), ทองเหลือง (เพศผู้) ได้ไปอยู่บ้านของข้าราชบริพารท่านหนึ่ง, ละมุน (เพศเมีย), โกโร (เพศเมีย) และโกโส (เพศเมีย)

จากนั้นได้มีนายแพทย์คนหนึ่งนำทองแดงมาทูลเกล้าฯ ถวายให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทอดพระเนตร เมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนินไปเปิดศูนย์การแพทย์พระราม 9 เมื่อทอดพระเนตรทองแดงแล้ว ก็มีรับสั่งว่าให้นำเข้ามาเลี้ยง จากที่เคยเป็นลูกหมาจรจัด คุณทองแดง ก็เข้ามาอยู่ในวัง ส่วนแม่ของคุณทองแดงนั้นก็มีผู้รับไปเลี้ยงดูแล โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงยกคุณทองแดง ให้ "คุณมะลิ" สุนัขแม่ลูกอ่อนทรงเลี้ยงในวังเป็นผู้เลี้ยงดู

คุณทองแดง" มีลักษณะพิเศษต่างจากลูกสุนัขตัวอื่น คือ มีสายสร้อยรอบคอครึ่งเส้น มีถุงเท้าขาวทั้ง 4 ขา มีหางม้วนขดเป็นวง ปลายหางมีดอกสีขาว และมีจมูกแด่น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงค้นในหนังสือพบว่า "คุณทองแดง" มีลักษณะคล้ายคลึงกับสุนัขพันธุ์บาเซนจิ ซึ่งเป็นสุนัขพันธุ์โบราณ มีถิ่นกำเนิดทางแอฟริกาใต้ นิยมใช้งานในการล่าสัตว์ แต่คุณทองแดงมีขนาดตัวใหญ่กว่าสุนัขพันธุ์บาเซนจิทั่วไป พระองค์จึงทรงเรียกคุณทองแดงว่าเป็น สุนัขพันธุ์ไทยซูเปอร์บาเซนจิ จากก่อนหน้านี้ทรงเรียกว่า เป็นสุนัขพันธุ์เทศ (ย่อมาจาก เทศบาล)

เมื่อเข้ามาอยู่ในวังคุณทองแดงก็เป็นที่โปรดปรานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องจากเป็นสุนัขที่ฉลาดมาก ความฉลาดของคุณทองแดง เช่น เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเรียกให้คุณทองแดงขึ้นเฝ้าเพื่อที่จะชั่งน้ำหนัก แค่เพียงรับสั่งว่า ทองแดงไปชั่งน้ำหนัก คุณทองแดงก็จะเดินขึ้นตาชั่ง หรือเวลาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จแปรพระราชฐานไปประทับที่พระตำหนักเปี่ยมสุข พระราชวังไกลกังวล เมื่อเสด็จพระราชดำเนินลงมาเพื่อทรงออกกำลังตรงถนนบริเวณชายหาด ซึ่งมีต้นมะพร้าวอยู่ เพียงรับสั่งว่า อ้อมต้นมะพร้าว คุณทองแดงก็จะวิ่งอ้อมต้นมะพร้าวทันที โดยไม่ต้องมีการสอน และเมื่อวิ่งอ้อมต้นมะพร้าวไปสักครึ่งต้น คุณทองแดงก็จะหยุดหันมามองพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ทุกครั้งที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จประทับพักผ่อนอิริยาบถที่ใด คุณทองแดง ก็จะตามเสด็จฯ ด้วย เพราะมีอยู่ครั้งหนึ่ง คุณทองแดงไม่ได้ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งไปทรงงานที่สวนจิตรฯ นานไปหน่อย ทำให้คุณทองแดงเครียด เพราะคิดถึงพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ถึงกับล้มป่วยจนต้องเข้าโรงพยาบาล

ด้วยเหตุนี้ คุณทองแดง สุนัขทรงเลี้ยงสุนัขที่ 17 ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงได้รับการตั้งฉายาว่าเป็น สุนัขประจำรัชกาล และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระราชนิพนธ์ หนังสือ "เรื่อง ทองแดง (The Story of Tongdaeng)" ออกเผยแพร่เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ

ทั้งนี้นอกจากเรื่องความซื่อสัตย์ ฉลาดแสนรู้แล้ว "คุณทองแดง" ถือเป็นสุนัขที่กตัญญูรู้คุณเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะกับแม่มะลิ ซึ่งเป็นเสมือนแม่นมของคุณทองแดง ที่แม้เมื่อแยกกันอยู่แล้ว ทุกครั้งที่คุณทองแดงพบกับแม่มะลิ จะแสดงความเคารพแม่มะลิอยู่เสมอ และก็ยังเป็นแม่ที่เอาใจใส่ลูก ๆ เป็นอย่างดี โดยคุณทองแดง มีลูกกับ คุณทองแท้ สุนัขพันธุ์บาเซนจิ จำนวน 9 สุนัข พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานชื่อให้เป็นชื่อขนมที่มีคำว่า "ทอง" และพระราชทานนามสกุลว่า "สุวรรณชาด" ดังนี้


- ทองชมพูนุช เพศเมีย น้ำหนัก 360 กรัม คลอดเอง

- ทองเอก เพศผู้ น้ำหนัก 310 กรัม คลอดเอง

- ทองม้วน เพศผู้ น้ำหนัก 330 กรัม คลอดเอง

- ทองทัต เพศผู้ น้ำหนัก 350 กรัม คลอดเอง

- ทองพลุ เพศผู้ น้ำหนัก 300 กรัม ต้องฉีดยาช่วย มีลูกกับคุณหิรัญวารี

- ทองหยิบ เพศผู้ น้ำหนัก 350 กรัม คลอดเอง

- ทองหยอด เพศเมีย น้ำหนัก 320 กรัม คลอดเอง มีลูกกับคุณน้ำชา

- ทองอัฐ เพศเมีย น้ำหนัก 290 กรัม คลอดเอง

- ทองนพคุณ เพศผู้ น้ำหนัก 360 กรัม คลอดเอง