ความเชื่อผิดๆเกี่ยวกับการทำหมันสุนัข

 ช่วงเวลาใดที่เหมาะสมในการทำหมันสุนัขคะ?

 อันที่จริงไม่มีการกำหนดเรื่องของอายุตายตัวครับ แต่ช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการทำหมัน คือ อายุตั้งแต่ 6 เดือนถึง 6 ปี ซึ่งอายุอาจจะมากกว่านี้ได้ ขึ้นอยู่กับสุขภาพของน้องหมาแต่ละตัว จึงจำเป็นต้องตรวจสุขภาพและตรวจเลือดก่อนทุกครั้ง เพื่อประเมินสภาพก่อน แต่จากการศึกษาพบว่า การทำหมันก่อนที่น้องหมาจะเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ หรือก่อนเข้าสู่วงรอบการเป็นสัดครั้งแรก จะช่วยลดอุบัติการณ์ (ความเสี่ยง) ที่จะทำให้เกิดโรคเนื้องอกที่เต้านมได้มากขึ้น ปัจจุบันผมจึงแนะนำเจ้าของพาน้องหมามาทำหมันช่วงอายุ 4-6 เดือน และตัวเมียควรทำหมันในระยะไม่เป็นสัดหรือแอนเอสตรัส (anestrus) ของวงรอบการเป็นสัดจะดีที่สุดครับ

 น้องหมาตัวผู้มีไข่ (อัณฑะ) ข้างเดียว ต้องทำหมันหรือไม่ครับ?

 ลักษณะดังกล่าวเป็นความผิดปกติในกรณีของ อัณฑะทองแดง (cryptorchidism) ซึ่งเป็นภาวะที่ลูกอัณฑะค้างอยู่ในช่องท้องหรือบริเวณขาหนีบ ไม่ลงมาอยู่ในถุงหุ้มอัณฑะตามปกติ (ภายในอายุ 6 เดือน) จัดเป็นความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เป็นมาแต่กำเนิด จึงไม่แนะนำให้ใช้เป็นพ่อพันธุ์ต่อไป น้องหมาที่เป็นอัณฑะทองแดง จะเสี่ยงที่จะเป็นเนื้องอกในอัณฑะข้างที่ค้างได้ เพราะฉะนั้น จึงแนะนำให้ทำหมันโดยการผ่าตัดเอาอัณฑะทั้งสองข้างออก เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดเนื้องอกและป้องกันการถ่ายทอดทางพันธุกรรมครับ

 แม่สุนัขหลังคลอดสามารถทำหมันได้เมื่อไหร่คะ?

 สามารถทำหมันได้หลังจากหย่านมลูกแล้วครับ เพราะการผ่าตัดทำหมันจะตัดเอารังไข่และมดลูกของน้องหมาออก อาจส่งผลต่อการสร้างน้ำนมมาเลี้ยงลูกได้ครับ

แล้วถ้าน้องหมามีร่างกายอ่อนแอ จะให้ทำหมันได้ไหมคะ ?

ก่อนที่จะเข้ารับการผ่าตัดทำหมัน สุนัขต้องได้รับการตรวจสุขภาพและตรวจเลือด เพื่อประเมินว่ามีความพร้อมในการผ่าตัดหรือไม่ ถ้าประเมินว่ามีความพร้อม ก็สามารถที่จะทำการผ่าตัดทำหมันได้ครับ

เตรียมตัวอย่างไร ก่อนที่จะทำหมันคะ?

ก่อนเข้ารับการผ่าตัดทำหมัน จำเป็นอย่างยิ่งที่น้องหมาต้องได้รับการตรวจสุขภาพและประเมินสภาพก่อน โดยคุณหมอจะทำการตรวจร่างกาย ชั่งน้ำหนัก และตรวจเลือด เช่น ตรวจค่าความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด ตรวจค่าตับ ตรวจค่าไต ฯลฯ หากน้องหมามีความพร้อม ก็สามารถเข้ารับการผ่าตัดได้ โดยก่อนเข้ารับการผ่าตัด เจ้าของควรทำความสะอาดตัวน้องหมาให้เรียบร้อย งดน้ำก่อนผ่าตัดอย่างน้อย 2-3 ชั่วโมง และงดอาหารทุกชนิดอย่างน้อย 6-12 ชั่วโมง มาด้วยครับ

ภาวะแทรกซ้อนจากทำหมันมีหรือไม่ครับ?

ภาวะแทรกซ้อนในระหว่างและหลังจากการผ่าตัดสามารถเกิดขึ้นได้ครับ เช่น เสียเลือดจากการผ่าตัด แผลผ่าตัดบวม อักเสบ หรือแผลแตก และอาจมีการติดเชื้อแทรกซ้อนจากการผ่าตัด ฯลฯ ซึ่งเจ้าของจำเป็นจะต้องดูแลแผล ป้อนยา ปฏิบัติตามคำแนะนำของคุณหมอ และสังเกตอาการต่างๆ อย่างใกล้ชิด หากมีความผิดปกติดังกล่าว ต้องรีบพาน้องหมาไปหาคุณหมอครับ

หลังจากทำหมันแล้ว เราควรดูแลน้องหมาอย่างไรบ้างคะ ?

สำหรับน้องหมาที่ทำหมันแล้ว เจ้าของอาจจะฝากให้คุณหมอดูแลต่อ หรือรับกลับมาดูแลเองที่บ้านก็ได้ ช่วง 1-3 วันแรกหลังผ่าตัด น้องหมาบางตัวอาจจะซึม ร้องคราง เนื่องจากความเจ็บปวดหลังผ่าตัด บางตัวอาจกินอาหารลดลง เจ้าของต้องคอยสังเกตอาการในช่วงนี้อย่างใกล้ชิดด้วย สำหรับการดูแลน้องหมาหลังผ่าตัดทำหมัน มีดังนี้ครับ

1. ดูแลเรื่องความสะอาดของแผล อย่าให้แผลสกปรก อย่าให้น้องหมานอนทับพื้นที่เปียกหรือนอนทับปัสสาวะ อย่าให้น้องหมาเลียแผล อาจจะสวมเสื้อหรือใส่ปลอกคอกันเลียให้น้องหมาก็ได้

2. แต้มยาที่แผลเป็นประจำทุกวัน ด้วยทิงเจอร์ไอโอดีน โปรวิโดน-ไอโอดีน 10% (เบตาดีน) หรือทิงเจอร์ไทเมอรอซอล 0.1% ก็ได้ แล้วปิดแผลด้วยผ้าก๊อซด้วยครับ

3. หมั่นสังเกตแผลเป็นประจำ แผลที่ดีต้องไม่มีรอยช้ำ ไม่มีเลือดหรือหนองซึมออกมาจากบาดแผล

4. อย่าให้น้องหมาวิ่งเล่น กระโดด หรือเห่ามากเกินไป เพราะอาจไปกระทบกระเทือนแผลได้ โดยเฉพาะตัวเมียที่มีการผ่าตัดเปิดช่องท้อง

5. ป้อนยาตามคำแนะนำของคุณหมอโดยเคร่งครัด

6. ไปตรวจแผลตามที่คุณหมอนัดทุกครั้ง

7. พาไปตัดไหมหลังจากผ่าตัดแล้ว 7-10 วัน

การทำหมันสุนัข จะช่วยลดความก้าวร้าวได้หรือไม่คะ ?

การทำหมันในน้องหมา โดยเฉพาะเพศผู้ ด้วยวิธีการตัดอัณฑะออก (orchidectomy หรือ castration) ทำให้ฮอร์โมนเพศลดลง มีส่วนช่วยลดความก้าวร้าวประเภทระหว่างน้องหมาด้วยกัน (Interdog aggression) ลงได้ 60% นอกจากนี้ยังมีส่วนช่วยลดปัญหาการหนีเที่ยวได้ 90% ลดพฤติกรรมการขึ้นคร่อม (mounting) ลงได้ 60% และลดพฤติกรรมยกขาฉี่ทำเครื่องหมายได้ 50% เลยทีเดียวครับ

ถ้าไม่ทำหมัน น้องหมาจะเป็นอะไรครับ ?

ในแง่ของสุขภาพน้องหมาที่ไม่ได้ทำหมัน จะเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคมดลูกอักเสบติดเชื้อ โรคเนื้องอกเต้านม ในสุนัขเพศเมีย และโรคมะเร็งที่อัณฑะ ปัญหาเกี่ยวกับต่อมลูกหมาก ในสุนัขเพศผู้ ตลอดจนโรคติดเชื้อทางระบบสืบพันธุ์ต่างๆ ด้วยครับ มีการศึกษาว่าสุนัขที่ทำหมันแล้ว จะมีอายุยืนยาวขึ้น 1-3 ปีครับ

10. ฉีดยาคุมกำเนิดแทนได้มั้ย ไม่อยากให้ผ่าตัด?

ยาคุมกำเนิดที่ใช้เป็นฮอร์โมน ที่ฉีดเพื่อยืดระยะเวลาไม่ให้น้องหมากลับมาเป็นสัด (เพื่อจะได้ไม่ผสมพันธุ์) แต่ผลเสียที่อาจตามมาได้ คือ ปัญหาเนื้องอกที่เต้านม ภาวะการเกิดถุงน้ำบนผนังมดลูก และมดลูกอักเสบเป็นหนอง ฯลฯ ซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้ ส่วนตัวผมไม่แนะนำให้ฉีดหรือกินยาคุมนะครับ หากจะคุมกำเนิดระยะสั้น อาจใช้วิธีการจับแยกเลี้ยงช่วงที่ตัวเมียเป็นสัด หรืออาจทำหมันไปเลย หากไม่ต้องการให้มีลูกอีกแล้วครับ

เห็นมั้ย น้องหมาที่ทำหมันแล้ว ไม่จำเป็นต้องอ้วนเสมอไป เราต่างหากที่ควรคุมน้ำหนักมันให้ดี พามันไปออกกำลังกายบ่อยๆ ให้หมาเราได้ออกกำลัง

และก็ควบคุมการกินด้วยละ อย่าให้ขนมหรือของมันๆเยอะ ถ้าไม่จำเป็น

ถ้าคนไหนมีข้อสงสัยอื่นๆอีก ก็ลองถามก่อนได้ เดี๋ยวหนูจะลองหาข้ามูลมาให้ ไม่ก็คำแนะนำนิดๆหน่อยๆ

ไปละ ขอบคุณจ้า