ทำไมคนรัสเซียไม่ค่อยยิ้ม

การไม่ยิ้มอาจกลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของคนรัสเซียไปเสียแล้ว เมื่อนักท่องเที่ยวหลายต่อหลายคนกล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่าไปเที่ยวรัสเซียแล้วไม่ประทับใจเพราะคนรัสเซียอัธยาศัยไม่ดี ไม่ยิ้มแย้มแจ่มใส หน้าตาบูดบึ้ง? น่าแปลกใจไหมคะ ว่าทำไมคนรัสเซียถึงเป็นแบบนั้น ในขณะที่เมืองไทยบ้านเราถูกเรียกว่าสยามเมืองยิ้ม แต่รัสเซียกลับขึ้นชื่อในเรื่อง”ไม่ยิ้ม” ซะอย่างนั้น

ที่เป็นแบบนี้เพราะคนรัสเซียเค้ามีค่านิยมในการยิ้ม คนที่ไปเที่ยวแต่ไม่ศึกษาเรื่องวัฒนธรรมประเพณีของเค้าก่อน กลับมาก็อาจจะบอกได้ว่าไม่ค่อยประทับใจในเรื่องนี้ แต่ถ้าได้อ่านบทความนี้จนจบ หลายๆคนอาจจะเปลี่ยนเป็นประทับใจในความ “ไม่ยิ้ม” ของคนรัสเซียก็ได้

1. คนรัสเซียยิ้มไม่เห็นฟัน

อย่างแรกเลยนะคะ คือคนรัสเซียจะไม่นิยมยิ้มให้เห็นฟัน เพราะฉะนั้นรอยยิ้มของคนรัสเซียจะเป็นการยิ้มด้วยลิมฝีปากเท่านั้น การยิ้มแบบเห็นฟันอย่างเช่นคนอเมริกันนั้น คนรัสเซียจะเปรียบการยิ้มแบบนี้ว่า “ยิ้มเหมือนม้า”

2. ยิ้มไม่ได้หมายถึงความสุภาพ

การยิ้มระหว่างการพบกันของชาวตะวันตกนั้นหมายถึงความสุภาพ ยิ่งยิ้มมากเท่านั้นก็หมายความว่าบุคคลนั้น friendly มากเท่านั้น แต่ในรัสเซียการยิ้มแบบนี้เรียกว่า “ยิ้มโดยหน้าที่” หรือในภาษารัสเซียเรียกว่า дежурная улыбка ซึ่งแสดงออกถึงความไม่จริงใจ ความลับ และความไม่เต็มใจที่จะแสดงความรู้สึกที่แท้จริงออกมา คนรัสเซียถือว่าการยิ้มแบบนี้เป็นลักษณะนิสัยที่ไม่ดี รอยยิ้มที่แท้จริงของคนรัสเซียนั้นแสดงถึง ความรู้สึกที่ออกมาจากใจ ไม่ใช่ความสุภาพ

3. คนรัสเซียไม่ยิ้มให้คนแปลกหน้า

คนรัสเซียจะยิ้มให้คนที่รู้จักกันเท่านั้น นี่เป็นเหตุผลว่าทำไมพ่อค้าแม่ขายในรัสเซียถึงไม่ยิ้มให้กับลูกค้า และทำไมคนรัสเซียไม่ยิ้มให้นักท่องเที่ยวอย่างเราๆ ก็พวกเขาไม่รู้จักเรานี่ ตามธรรมเนียมของเขาจะให้มายิ้มกับเราได้อย่างไร

4. คนรัสเซียไม่ยิ้มตอบเวลาคนแปลกหน้ายิ้มให้

เขาไม่ยิ้มให้เรา เอ้า! เรายิ้มให้เขาก็ได้ เผื่อเขาจะยิ้มตอบ เอ่อ… ไม่ใช่นะ นั่นยิ่งแย่ใหญ่ เพราะต่อมความสงสัยคนรัสเซียจะทำงานหนักทันที พวกเขาจะคิดว่าต้องมีอะไรผิดปกติกับเสื้อผ้าหน้าผมของเขาแน่ๆเลย คนแปลกหน้าถึงได้ยิ้มเยาะเขาแบบนี้!

5. ยิ้มมีความหมายคล้ายกันกับหัวเราะ

ในสังคมรัสเซียมีแค่เส้นบางๆเท่านั้นที่กั้นอยู่ระหว่างการยิ้มและการหัวเราะ อย่างเช่นในโรงเรียนรัสเซีย หากนักเรียนนั่งยิ้มก็อาจมีปัญหากับอาจารย์ได้ อาจารย์อาจเข้ามาถามคุณตัวต่อตัวเลยว่า “ขำอะไรของเธอ? ฉันไม่ได้มาเล่นตลกนะ!”

6. จะยิ้มก็ต้องยิ้มแบบมีเหตุผลที่คนอื่นเข้าใจด้วย

การที่จะยิ้มให้ใครสักคนในรัสเซีย คนที่เราจะยิ้มให้ก็ควรจะรู้ก่อนว่าเรายิ้มให้เขาทำไม อย่างที่บอกไปในข้อที่แล้วว่าการยิ้มและการหัวเราะของรัสเซียมีแค่เส้นบางๆคั้นอยู่เท่านั้น คนรัสเซียมีสุภาษิตว่า “The laugh without reason – is the sign of stupidity” หรือการหัวเราะที่ไม่มีเหตุผลคือสัญญาณของความโง่เขลานั่นเอง

7. ค่านิยมคนรัสเซียชอบคนไม่ยิ้ม

ใช่ค่ะ คนรัสเซียมีค่านิยมที่จะชอบและสนับสนุนคนที่ไม่ยิ้มเป็นพิเศษ (เฉพาะคนที่ไม่ยิ้มเท่านั้น ไม่เอาคนหดหู่ซึมเศร้านะ ปกติแล้วคนรัสเซียเป็นคนสดใส ร่าเริง มีไหวพริบดีค่ะ) เหมือนกับสุภาษิตรัสเซียหลายๆอันที่จะพูดแนวต่อต้านการยิ้มและหัวเราะค่ะ คนที่ไม่ยิ้ม นิ่งๆ จะดูเป็นคนสุขุม เรียกตามภาษาสมัยนี้ก็คงประมาณว่าดูเท่ดีน่ะแหละ

8. คนรัสเซียไม่ยิ้มขณะทำงาน

คนรัสเซียจะไม่ยิ้มขณะปฏิบัติหน้าที่ การทำงาน หรือขณะทำอะไรที่จริงจังอยู่ เพราะมันแสดงถึงความไม่เป็น professional หรือไม่เป็นมืออาชีพนั่นเอง ตัวอย่างเช่น เจ้าหน้าที่ที่สนามบินจะไม่ยิ้มให้ผู้โดยสารเลยเป็นต้น ซึ่งแตกต่างจากบ้านเรามาก เมืองไทยเราจะติดภาพแอร์โฮสเตสที่มีรอยยิ้มอยู่ตลอดเวลาในโฆษณาต่างๆ

9. ยิ้มที่แท้จริงของรัสเซียต้องเป็นยิ้มที่จริงใจเท่านั้น

การยิ้มที่จริงใจนี้ยังสื่อถึงการแสดงว่าอารมณ์ดีและมีความรู้สึกดีๆต่อผู้ที่ได้รับรอยยิ้มนั้นอีกด้วยอีกด้วย

ดังนั้นรอยยิ้มของคนรัสเซียนั้นจะเป็นยิ้มที่ออกมาใจ และแฝงไปด้วยอารมณ์ดีมีความสุข เห็นแบบนี้แล้วก็อยากเห็นคนรัสเซียยิ้มให้สักครั้งเหมือนกันนะ เพราะมันคงเป็นยิ้มที่มีความหมาย จริงใจ และน่าประทับใจ