วิกฤติขยะอวกาศที่หนาแน่นรอบโลก

ตั้งแต่มนุษย์ได้เปิดตัวยานอวกาศ Sputnik 1 ในปี 1957 เราก็มีเริ่มมลพิษที่ปนเปื้อนเข้าไปในพื้นที่อวกาศที่ว่างเปล่ารอบๆ โลก ซึ่งนั่นนำมาซึ่งจุดที่เป็นอันตรายอยู่ในปัจจุบันนี้

“เราอยู่ในจุดที่เรียกว่าเป็นความหนาแน่นวิกฤติ (critical density) เนื่องด้วยวัตถุขนาดใหญ่มากมายในอวกาศที่พร้อมจะชนกันกลายเป็นเศษขยะอวกาศชิ้นเล็กๆ ที่เคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็วสูง ยากจะกำจัดออกไปได้” โดนัลด์ เคสเลอร์ อดีตนักวิทยาศาสตร์แห่งนาซาบอกกับทีม Marketplace

เกือบ 20 ปี เคสเลอร์ (ซึ่งเกษียณแล้วเมื่อไม่นานมานี้) หัวหน้าสำนักงาน NASA's Orbital Debris Program Office ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ศึกษาเศษซากในวงโคจรรอบโลก เขาคาดการณ์ว่า ที่สุดแล้ว เราก็จะมีขยะอวกาศมากมายที่ออกจากโลกเพื่อไปสำรวจพื้นที่ต่างๆ นอกโลกเท่าที่เราจะสามารถไปได้ ซึ่งขยะอวกาศนี้รวมไปถึงการส่งดาวเทียมหรือยานอวกาศไปในพื้นที่ที่ห่างไกลจากระบบสุริยะ เช่น การส่งยานอวกาศไปสำรวจดาวพลูโต หรือการไปปฏิบัติภารกิจยังดาวอังคาร

เขากล่าวว่า “จะต้องทำอะไรสักอย่างแล้ว” เพื่อที่จะช่วยหาหนทางในการแก้ปัญหานี้

สิ่งต่างๆ มากมายในอวกาศ

ตอนนี้ มีขยะอวกาศมากกว่าครึ่งล้านชิ้นที่โคจรอยู่รอบโลก และราวๆ 23,000 ชิ้นที่มีขนาดเท่าลูกซอฟท์บอลหรือใหญ่กว่า

ขยะอวกาศถูกสะสมตลอดเวลา ทั้งดาวเทียมหมดอายุ ซึ่งถูกทิ้งไว้ราวกับฝนดาวตกในอวกาศ รวมทั้งเศษซากยานอวกาศ อุปกรณ์หรือชิ้นส่วนอื่นๆ ที่มนุษย์อวกาศใช้ในการปฏิบัติภารกิจต่างๆ ซึ่งเมื่อมันเกิดการชนกันของเศษซากเหล่านี้ ไม่เพียงแค่มันจะปลิวสะบัดอยู่ในอวกาศ แต่มันยังติดอยู่ในแรงโน้มถ่วงของโลก ห้อมล้อมโลกไว้อย่างกับเข็มขัดรัดโลกที่จนแน่นเกินไปสำหรับเส้นทางในการสำรวจอวกาศ

ขนาดของเศษซากนี้เป็นปัจจัยที่สำคัญ ด้วยความที่ขยะอวกาศชิ้นเล็กชิ้นชิ้นน้อยที่อัดแน่นในอวกาศและเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูงนั้น ก่อให้เกิดอันตรายอย่างมาก

ที่ระดับความสูงของวงโคจรที่มากกว่า 200 ไมล์ วัตถุจะเคลื่อนที่ได้เร็วถึง 17,500 ไมล์ต่อชั่วโมง ซึ่งถ้าเปรียบเทียบกับความเร็วของกระสุนที่ยิงออกมาจากปืนไรเฟิล AK-47 มีความเร็วเพียงแค่ 1,600 ไมล์ต่อชั่วโมงเท่านั้นเอง

คงไม่ต้องบอกว่า ถ้ายานอวกาศของคุณถูกกระแทกด้วยเศษเหล็กขนาดพอๆ กับลูกซอฟท์บอลด้วยความเร็ว 17,500 ไมล์ต่อชั่วโมง มันจะเกิดความเสียหายแค่ไหน

ตัวอย่าง ในปี 2009 ดาวเทียมรัสเซียที่หมดอายุ ชนเข้ากับดาวเทียมเชิงพาณิชย์ของสหรัฐฯ ผลที่ได้ก็คือหายนะ การปะทะกันทำลายดาวเทียมทั้งสองเพิ่มชิ้นส่วนเศษซากขยะอวกาศกว่า 2,000 ชิ้น

ทางออกที่ไม่ได้ง่ายเลย

การชนกันของเศษซากอวกาศ รวมไปถึงจำนวนที่เพิ่มขึ้นของดาวเทียมที่ส่งขึ้นไปในวงโคจร พาเราไปสู่ผลกระทบของความหนาแน่น ซึ่งเคสเลอร์เป็นกังวลเกี่ยวกับเรื่องนี้

อีลอน มัสก์ผู้บริหาร Tesla และ SpaceX มีความหวังที่จะส่งดาวเทียมกว่า 4,000 ดวงขึ้นสู่วงโคจรต่ำ ซึ่งต่ำกว่าพื้นที่ที่เต็มไปด้วยขยะอวกาศ เพื่อที่จะให้บริการอินเตอร์เน็ต แต่หนึ่งปัญหาเล็กๆ ก็คือ ถ้ามัสก์ทำสำเร็จ นั่นจะยิ่งเพิ่มปัญหามากขึ้น

ในขณะที่มีการเปิดตัวดาวเทียมในอวกาศมากขึ้น ซึ่งไม่ได้เป็นความคิดที่ดีเท่าไรนัก แต่มันไม่ใช่ปัญหาหลัก สิ่งที่เราส่งขึ้นไปแล้วเอาลงมาไม่ได้ต่างหากที่เราต้องให้ความสำคัญ เคสเลอร์กล่าว

ทางเดียวที่เราจะ (แก้ปัญหา) นำเศษซากอวกาศนั้นกลับมาได้ เคสเลอร์บอกกับสำนักพิมพ์ Huffington ในปี 2013 “ถ้าเราต้องการจะหยุดการพุ่งชนกันของเศษซากอวกาศ เราต้องนำดาวเทียมเหล่านั้นกลับลงมา ซึ่งเราก็ยังไม่รู้ว่าจะต้องทำอย่างไร”

หากเรายังคิดไม่ออกว่าจะนำดาวเทียมขนาดใหญ่มากมายนั้นกลับมาโลกอย่างไร เราก็ต้องเริ่มเก็บมันทีละชิ้น ที่ความเร็ว 17,500 ไมล์ต่อชั่วโมง ซึ่งมันไม่ใช่งานง่ายๆ เลย