ฉลาดทำบุญ

ฉลาดทำบุญ

ท่านอาจารย์พุทธทาสกล่าวว่า " คนไทยชอบทำบุญ แต่ไม่ชอบทำกุศล" กุลศลในที่นี้หมายถึง ความฉลาด คนเราต้องเรียยรู้ทุกวันจากทุกเรื่องให้ฉลาดขึ้น ฉลาดคือเข้าใจว่าอะไรเป็นอะไร และเห็นแก่ตัวน้อยลง ถ้าเห็นแก่ตัวมากขึ้นแปลว่าโง่ลงความเป็นมนุษย์หมายถึงการมีจิตใจสูง ซึ่งเป็นจุดที่ต่างจากสัตว์สัตว์ไม่มีบุญไม่มีบาป มีแต่ทำตามธรรมชาติ บุญบาปจึงเป็นเรื่องของมนุษย์เท่านั้น บุญ หรือ ปุญญะ คือความดี ความดีเป็นคุณสมบัติของมุนษย์ อีกคำหนึ่งที่หมายถึงความดีก็คือ ว่า จิตวิญญาณ มุนษย์ขาดความดีหรือจิตวิญญาณไม่ได้ มิฉะนั้นจะขาดความสมบูรณ์ในตัวเอง ทุกวันนี้มนุษย์เป็นโรคบกพร่องทางจิตวิญญาณ ทำให้ขาดความสุขที่แท้ เมื่อบกพร่องก็ไปหาอะไรมาเดิม เช่น ยาเสพติด ความฟุ่มเฟือย และความรุณแรง ซึ่งไม่ตรงกับโรค ปัญหายาเสพติด ความฟุ่มเฟือยและความรุณแรงจะแก้ไม่ได้ตราบใดที่มนุษย์เป็นโรคบกพร่องทางจิตวิญญาณอยู่ การเติมจิตวิญญาณให้เกิดความสมบูรณ์ในตัวเองจึงมีความสำคัญยิ่ง

บุญ โดยความหมายที่ครอบคลุมหมายถึง การให้ การไม่เบียดเบียน และการพัฒนาจิตให้ยิ่ง หรือ ทาน ศีล ภาวนา ทั้งหมดเพื่อลดความเห็นแก่ตัว

ทาน หมายถึงการให้ทั้งปวง เรามักแยกกันว่าให้พระหมายถึงทำบุญ ให้คนอื่นหมายถึงทำทาน แท้จริง ทานหมายถึง การให้ทั้งปวง และบุญหมายถึงความดีทั้งปวง คือ ทาน ศีล ภาวนา  ให้ด้วยอะไร ให้ด้วย กาย วาจา ใจ และวัตถุสิ่งของอันไม่เป็นโทษ การคิดเพื่อผู้อื่น เช่นว่า "ฉันจะทำอะไรให้ผู้อื่นได้บ้าง" ถือว่าเป็นปัญญาและบุญอย่างยิ่ง พูดเพื่อยังประโยชน์แก่ผู้อื่น กระทำเพื่อประโยชน์แก่ผู้อื่น และให้วัตถุสิ่งของอันไม่เป็นโทษถือเป็นทานทั้งสิ้น

"ฉลาดทำบุญ" ว่าด้วยสิ่งเหล่านี้ จึงเหมือนเป็นแผนที่เดินทางไปสู่บุญ การที่ท่าน พระชาย วรธมโม และคณะทำงานอันประกอบด้วย พระไพศาล วิสาโล มีอุตสาหะเรียบเรียงขึ้น จัดเป็นบุญกิริยาอย่างสูงขอให้ผู้อ่านได้รับประโยชน์สมกุศลเจตนาของผู้รจนาและผู้จัดพิมพ์ เกิดทั้งบุญและกุศลไปพร้อมกัน ขออนุโมทนา

หลวงพ่อพุทธทาส  พูดถึงวิธีทำบุญ 3 แบบ ว่าเปรียบเสมือนกับบุคคล 3 ประเภท เอาน้ำ 3 ชนิดมาอาบชำระล้างตัว คือ

๑. บุคคทำบุญเหมือนเอาน้ำโคลนมาอาบ

คือ คนทราทำบุญด้วยการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต เบียดเบียนสัตว์ ฆ่าวัว ฆ่าควาย ฆ่าเป็ด ฆ่าไก่ และเอาเนื้อสัตว์เหล่านั้นมาจัดงานบุญเลี้ยงกัน รวมทั้งมีเลี้ยงสุรายาเมาด้วย จนบางครั้งเกิดการทะเลาะวิวาททำร้ายกัน เหล่านี้ เป็นการทำบุญด้วยการทำบาป เหมือนเอาน้ำโคลนมาชำระตัว จะสะอาดได้อย่างไร

๒.บุคคลทำบุญเหมือนเอาน้ำเจือด้วยแป้งหอมมาอาบ

คือ คนที่ทำบุญด้วยอุปาทาน ยึดมั่นถือมั่นในบุญเป็นอย่างมาก เมาสวรรค์ เมาวิมาน เป็นการทำบุญด้วยกิเลสหรือความยึดติดอย่างรุนแรง ทำแล้วหวังผลเช่นนั้นเช่นนี้ เหมือนเอาน้ำที่เป็นเครื่องหอมมาอาบชำระกาย  จะสะอาดอย่างไร

๓.บุคคลทำบุญเหมือนเอาน้ำสะอาดมาอาบ

คือ คนที่ทำบุญด้วยใจสงบร่มเย็น ไม่ด้ยึดมั่นถือมั่นสิ่งนั้นว่าเป็นตัวเราของเรา (อาจจะมีบ้างเหมือนกันแต่ไม่ได้เป็นเหตุผลจริงจังให้จิตฟุ้งซ่าน หวั่นไหว หรือยึดติดเป็นอุปทาน) เหมือนคนที่เอาน้ำสะอาดมาอาบ ย่อม สะอาดกว่าบุคคล ๒ ประเภทแรก

เราทำบุญแล้วเป็นแบบไหน

หรือจะเป็นแบบไหน

ต้องเลือกพิจารณาดูให้ดีๆ