เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับต้นสาละ

http://www.thaigoodview.com/node/119568

สาละลังกา หรือ ลูกปืนใหญ่
ชื่อสามัญเรียก : Cannon Ball Tree
ชื่อพฤกษศาสตร์ : Couroupita guianensis Aubl.
วงศ์ : Lecythidaceae (วงศ์ต้นจิก, ต้นกระโดน)

 สาละลังกา หรือ ลูกปืนใหญ่^[1] (Cannon Ball Tree) เป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบสูง 15-25 เมตร เรือนยอดทรงกลม
หรือรูปไข่ หนาทึบ เปลือกขรุขระสีน้ำตาลแกมขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เทา แตกเป็นร่องและสะเก็ด

http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=12385


ใบเดี่ยว เรียงเวียนเป็นกระจุกที่ปลายกิ่ง ลักษณะใบยาวรูปหอกหรือรูปไข่ ขอบใบจักตื้น กว้าง 5-8 เซนติเมตร
ยาว 12-25 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบสอบหรือมน ใบหนา

http://www.premierfanclub.com/php/archive/index.php/thread-19962.html


ผลมีขนาดกลมใหญ่ เปลือกแข็ง ลักษณะคล้ายลูกปืนใหญ่สมัยโบราณ ขนาด 10-20 เซนติเมตร สีน้ำตาลปนแดง
มีเมล็ดจำนวนมาก ผลสุกมีกลิ่นเหม็น มีเมล็ดจำนวนมาก รูปไข่ 

http://www.oknation.net/blog/print.php?id=629552


ดอกสีชมพูอมเหลืองหรือแดง ด้านในสีม่วงอ่อนอมชมพู มีกลิ่นหอมมาก ออกดอกเป็นช่อขนาดใหญ่ตามลำต้น
ช่อดอกยาว 30-150 เซนติเมตร ดอกโน้มลง กลีบดอกแข็งหนา 4-6 กลีบ กลางดอกนูน ขนสั้นสีเหลืองคล้ายแปรง
เกสรเพศผู้เป็นเส้นยาวสีชมพูแกมเหลืองจำนวนมาก ทยอยบานจากโคนไปหาปลายช่อ นานเป็นเดือน ดอกบานเต็มที่
กว้าง 5-10 เซนติเมตร ดอกตูมจะเป็นสีเหลือง เมื่อบานดอกจะมีสีแดง หรือสีชมพูอมเหลือง กลิ่นหอมฉุน
ออกดอกเกือบตลอดปี ดอกมักดกมากในช่วงหน้าฝน ดอกบานและร่วงตอนเย็นในวันเดียว ชอบแดดจัด น้ำปานกลาง

http://www.boringdays.net/cannonball-tree/

ความสับสนระหว่างต้นไม้ 2 ชนิด คือ ลูกปืนใหญ่ (Cannon Ball Tree; Couroupita guianensis Aubl.) บางครั้ง
เรียกว่า สาละลังกา เป็นพันธุ์ไม้ที่มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาใต้ ต่อมามีผู้นำไปปลูกในดินแดนต่าง ๆ รวมทั้งประเทศศรีลังกา
กระทั่งมีการนำจากศรีลังกาเข้ามาปลูกในประเทศไทย เราสามารถพบเห็นปลูกตามวัดต่างๆ ในประเทศไทย

ต้นสาละลังกา มีถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบอเมริกาใต้ในประเทศเปรู, โคลัมเบีย, บราซิล และประเทศใกล้เคียง ในปี พ.ศ. 2424
สวนพฤกษศาสตร์ศรีลังกาได้นำเข้าต้นลูกปืนใหญ่จากตรินิแดดและโตเบโก ต่อมาได้ขยายพันธุ์ไปทั่วศรีลังกา แต่ชาวศรีลังกา
กลับเรียกต้นลูกปืนใหญ่นี้ว่า ซาล (Sal) โดยไม่ปรากฏเหตุผลและไม่ทราบความเป็นมาของต้นลูกปืนใหญ่ส่วนมากอ้างว่า
นำมาจากอินเดีย เนื่องจากมีดอกตลอดปี ประกอบกับกลิ่นหอมที่ทนนาน ชาวศรีลังกาจึงนิยมใช้บูชาพระเช่นดอกไม้อื่นๆ

http://bangkrod.blogspot.com/2011_04_01_archive.html


ต้นสาละลังกา หรือตันลูกปืนใหญ่ มิใช่พืชพื้นเมืองของศรีลังกาและอินเดีย และต่างจากต้นสาละอย่างสิ้นเชิง
ทั้งถิ่นกำเนิดและพฤกษศาสตร์ จึงได้มีการจำแนกชื่อที่พ้องกันเพื่อเรียกให้ถูกต้องว่าต้นสาละ (Sal Tree) หรือสาละอินเดีย
(Sal of India) และต้นลูกปืนใหญ่ (Cannon Ball Tree) หรือสาละลังกา (เรียกเฉพาะในไทย) แต่ด้วยความไม่รู้
ความเป็นมาและชื่อเดิม ชาวไทยจึงนิยมเรียกสาละอินเดียกับสาละลังกา

อนึ่ง ต้นสาละลังกาหรือต้นลูกปืนใหญ่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับพุทธประวัติแต่อย่างใด เนื่องจากต้นลูกปืนใหญ่มีดอก
และผลตลอดปี ออกเป็นงวงยาวตามลำต้นตั้งแต่โคนขึ้นไป ซึ่งผลของต้นสาละลังกามีเปลือกแข็งขนาดส้มโอย่อม ๆ
ซึ่งไม่เหมาะแก่การนั่งพักหรือทำกิจได้ หากตกใส่ก็อาจทำให้บาดเจ็บได้

ความรู้เรื่องต้นสาละ กับพระพุทธเจ้า

โดยนัยของต้นไม้ที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธประวัติที่กล่าวว่า พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพาน ใต้ ต้นซาล หรือ สาละ
ในเมืองกุสินารา ป่าซาล หรือ ป่าสาละ (Sal forest) ซึ่งเป็นป่ายางผลัดใบ (Dry dipterocarp forest) คล้ายกับป่าเต็งรัง
ในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ แต่พบว่ามี ไม้ซาล เป็นไม้เด่นประจำป่า นอกจากนั้นหลาย ๆ บทความที่อ่านพบ หรือนำ
เผยแพร่ใน Internet ได้อธิบายลักษณะต่าง ๆ ของสาละได้ถูกต้องในชนิดของ สาละ (Sal; Shorea robusta)
แต่พบว่าการเลือกใช้ภาพประกอบเป็นชนิด ต้นลูกปืนใหญ่ การนำต้นลูกปืนใหญ่เข้ามาเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้จึงเป็นเรื่องที่
ขัดแย้งกับความเป็นจริงทั้งในเรื่องพุทธประวัติ และเขตการกระจายทางพฤกษภูมิศาสตร์ (Plant Geography) ของ
ต้นลูกปืนใหญ่ ซึ่งมิได้มีถิ่นกำเนิดตามธรรมชาติในประเทศเนปาล อินเดีย และศรีลังกา แต่ประการใด
แต่อยูไกลถึงทวีปอเมริกาใต้

สรุปว่า ความเข้าใจผิดเรื่องต้นสาละของชาวพุทธไทยมีอยู่ 2 เรื่อง
1. ต้นสาละ = ต้นรัง http://www.reurnthai.com/index.php?topic=4391.0
2. ต้นสาละ = ต้นลูกปืนใหญ่ (สาละลังกา)