การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม

18 สิงหาคม 2556 (08:11)โพสท์โดย PoGuS BigBooM

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียม
“หายทุกข์ทรมานจากอาการปวดสะโพก กลับมาเดินได้ปกติอีกครั้งหนึ่ง”

อ.นพ. วรากร จริงจิตร

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมคืออะไร
คือการผ่าตัดเพื่อนำส่วนของข้อสะโพกเดิมที่เสื่อมสภาพ, กระดูกตายหรือแตกหักออก และทดแทนข้อใหม่ด้วยข้อสะโพกเทียม

ภาพแสดงข้อสะโพกเทียมที่ทดแทนข้อสะโพกเดิมที่เสื่อมสภาพ

ควรพิจารณาผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกเทียมเมื่อใด
     1. ผู้ป่วยโรคข้อสะโพกเสื่อม อักเสบ หรือกระดูกหัวสะโพกตายในระยะท้าย ที่รับการรักษาด้วยการใช้ยา ทำกายภาพบำบัด และปรับเปลี่ยนการใช้งานอย่างเต็มที่แล้วยังให้ผลการรักษาที่ไม่ดี โดยยังมีลักษณะต่อไปนี้อยู่
          • ยังมีอาการปวดที่รุนแรงจนไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันพื้นฐานได้ปกติ เช่น ยืน เดิน ลุก นั่งลำบาก
             จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงเดินตลอด
          • ข้อสะโพกยึดติด ขยับข้อสะโพกได้ไม่เต็มที่เหมือนปกติ
          • จำเป็นต้องใช้ยาเพื่อลดอาการปวดทุกวัน หรือเกิดผลข้างเคียงจากยาจนทำให้ไม่สามารถใช้ยาได้

     2. กระดูกสะโพกหักแล้วไม่สามารถรักษาด้วยวิธียึดดามกระดูกได้ หรือได้รับการยึดกระดูกที่หักด้วยวิธี

ข้อสะโพกเทียมทำจากอะไร

ข้อสะโพกเทียมมีส่วนประกอบสำคัญ 4 ส่วน ได้แก่

เบ้าสะโพกเทียม ทำมาจากโลหะ ยึดกับเบ้าสะโพกที่กระดูกเชิงกราน
ส่วนผิวเบ้าสะโพก ทำมาจากพลาสติกชนิดพิเศษ ทำหน้าที่เป็นผิวสัมผัสกับหัวสะโพกเทียม
ส่วนหัวสะโพกเทียม ทำมาจากโลหะ มีรูปร่างกลมคล้ายกับกระดูกหัวสะโพกเดิม
ก้านสะโพกเทียม ทำมาจากโลหะ ยึดเข้าไปกับโพรงกระดูกต้นขาส่วนต้น

วิธีการยึดข้อสะโพกเทียมกับกระดูก
มี 2 วิธี ขึ้นอยู่กับสภาพกระดูกสะโพกของผู้ป่วยและดุลยพินิจของแพทย์ ได้แก่
1. การใช้ซีเมนต์ชนิดพิเศษที่ใช้สำหรับยึดกระดูกกับข้อเทียม
2. การยึดข้อเทียมกับกระดูกโดยไม่ใช้ซีเมนต์ซึ่งกรณีนี้ข้อเทียมจะมีพื้นผิวแบบขรุขระ เนื้อกระดูกจะฝังตัวเข้าที่พื้นผิวนี้

ประโยชน์ของการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม
ผู้ป่วยจะหายจากอาการเจ็บปวด มีข้อสะโพกที่มั่นคง เคลื่อนไหวได้ดี สามารถเดินและใช้งานได้เหมือนหรือใกล้เคียงกับปกติ ผู้ป่วยมากกว่าร้อยละ 95 มีความพึงพอใจต่อการผ่าตัด

การผ่าตัด
ใช้เวลาเฉลี่ยประมาณ 1 ถึง 2 ชั่วโมงขึ้นกับความรุนแรงของโรค ภายใต้การให้ยาระงับความรู้สึกทางสันหลัง แผลผ่าตัดจะอยู่บริเวณด้านข้างของสะโพก แพทย์จะตัดเอาส่วนหัวของกระดูกสะโพกออก เจียผิวของเบ้าสะโพกให้เรียบและมีรูปร่างที่เหมาะสม แล้วทำการใส่ข้อสะโพกเทียม หลังจากผ่าตัดจะอยู่ที่ห้องพักฟื้นประมาณ 2 ชั่วโมง แล้วจึงกลับไปยังห้องผู้ป่วย

การพักรักษาตัวภายในโรงพยาบาล
ประมาณ 5-7 วัน เพื่อฟื้นฟูสภาพร่างกายและทำกายภาพบำบัด โดยจะให้เริ่มเคลื่อนไหวข้อและฝึกเดินในวันแรกหลังผ่าตัด เมื่อสามารถเดินและช่วยเหลือตัวเองได้อย่างมั่นใจก็สามารถกลับบ้านได้

อายุมากและมีโรคประจำตัวสามารถผ่าตัดได้หรือไม่
ขึ้นอยู่กับการประเมินร่างกายก่อนการผ่าตัด ผู้ป่วยทุกรายจะได้รับการตรวจสุขภาพร่างกายอย่างละเอียด รวมทั้งตรวจการทำงานของปอด หัวใจ ตับ ไต ความเข้มข้นของเลือด เกร็ดเลือด ระดับน้ำตาล เกลือแร่และโปรตีนในร่างกาย แล้วประเมินว่าสามารถเข้ารับการผ่าตัดได้หรือไม่เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของผู้ป่วย

ใครควรผ่าตัดเปลี่ยนข้อเทียมให้ ผู้ป่วย
ศัลยแพทย์กระดูกและข้อที่ชำนาญเฉพาะทางด้านการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเทียม

ข้อสะโพกเทียมมีอายุการใช้งานนานแค่ไหน
แตกต่างกันในผู้ป่วยแต่ละคนขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น สภาพร่างกายของผู้ป่วย น้ำหนักตัว ระดับของงานหรือกิจกรรมที่ทำ โดยทั่วไปมีอายุการใช้งานเฉลี่ยประมาณ 15 - 20 ปี ถ้าได้รับการผ่าตัดและติดตามผลการรักษาอย่างต่อเนื่องโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและไม่มีภาวะแทรกซ้อน

หลังผ่าตัดสามารถกลับไปทำงานได้เมื่อไหร่
ขึ้นอยู่กับงานที่ทำ โดยเฉลี่ยสามารถเริ่มทำ งาน ขับรถ เดินทาง และเริ่มออกกำลังหรือเล่นกีฬาที่ไม่มีการกระแทกข้อเข่า เช่น การเดิน ปั่นจักรยาน ว่ายน้ำ เล่นกอล์ฟได้ประมาณ 6 -8 สัปดาห์หลังผ่าตัด

ทางเลือกใหม่ของผิวข้อ
ปัจจุบันมีการพัฒนาผลิตผิวสัมผัสของข้อให้มีความคงทนมากขึ้น สึกช้าลง ส่งผลให้อายุการใช้งานของข้อยาวนานขึ้น เช่นการใช้เซรามิกหรือโลหะทำผิวเบ้าสะโพกเทียม หรือการใช้เซรามิกทำหัวสะโพกเทียม

http://www.cmed.cmu.ac.th

⚠ แจ้งเนื้อหาไม่เหมาะสม