น้อยใจยา ละครรักเมืองเหนือ

โอกาสงามยามดีอย่างนี้... มาเจ้าค่ะ มาผ่อนคลายด้วยอรรถรสทางภาษาและดนตรี

เชื่อว่าหลายๆ คนคงรู้จักเพลง "น้อยใจยา" ของอ้ายจรัล จากวรรณกรรมชิ้นเอก

เพลงน้อยใจยา ถือได้ว่าเป็นเพลงลูกทุ่งที่ยาวที่สุดเลยเจ้าค่ะ (10.31 นาที)

บทเพลงนี้มีที่มาจากบทละคร "น้อยใจยา" เจ้าค่ะ.. เป็นอย่างไรลองไปฟังกัน

   เจ้านางเองก็เคยสงสัยว่าน้อยใจยาเป็นใคร ???  

   เพราะเห็นป่ออุ๊ยแม่อุ๊ย คนเฒ่าคนแก่ชอบเล่าให้ฟังอย่างออกอรรถรส ราวกับว่าเป็นบุคคลที่มีตัวตนจริง  

   อันที่จริงแล้วเป็นบุคคลในละครรักเจ้าค่ะ  แหม๋ๆๆ มิน่าล่ะ ยามแม่อุ๊ยเล่าตาเป็นประกายเชียว  

   คงคิดถึงสมัยสาวๆ กับเรื่องราวรักในวันเก่าๆ ความโรแมนติกในแบบของคนเมืองเจ้าค่ะ  

          มาฟังเพลงอมตะ “เพลงน้อยใจยา” ด้วยอากาศหนาวๆ ได้ยินเสียงสะล้อ ซอซึงของเมืองเหนือแล้วเย็นซาบจิตใจมากเจ้าค่ะ อาจจะเห็นว่าเป็นเพลงเก่าจัด แต่ก็ลองเปิดฟังดูนะเจ้าค่ะ เป็นเพลงที่ยาวและหาฟังเพราะได้ยาก จึงนำมาฝากให้รับชม รับฟังกัน

ที่มาที่ไปของน้อยใจยา (อ่านว่า น้อย-ใจ-ยา : แปลเป็นไทยคือ ทิดไชยา)

          น้อยใจยา เป็นบทละครที่ท้าวสุนทรพจนกิจ (ใหม่ บุญมา) กวีประจำราชสำนักของพระราชชายาเจ้าดารารัศมี ประพันธ์ขึ้นถวาย (ตามที่พระราชชายาทรงผู้เรื่อง) และประทานอนุญาตแสดงในโอกาสคล้ายวันประสูติ (ครบ 60 พรรษา แสดงที่ วัดสวนดอก) ซึ่งพระราชชายาทรงแกัไขบทบางตอนให้เหมาะสม พร้อมกับทรงประพันธ์คำร้องประกอบทำนองเพลง พื้นเมืองเดิมของล้านนา ได้แก่ ซอทำนองล่องน่าน ซอทำนองเงี้ยวลา ละครจัดแบ่งเป็นฉาก ๆ คือ ฉากห้วยแก้ว ฉากบ้านท้าวไชยลังกา และฉากบนศาล

 
ส่วนเรื่องราวตามเนื้อเพลงนั้นก็คือ..........
          สมัยหนึ่งมีบ่าวบ้านชื่อ “น้อยใจยา” ได้รักชอบพอกันกับ “นางแว่นแก้ว” ลูกสาวคหบดี แต่ว่าทางบ้านนางแว่นแก้วได้หมั่นหมายนางแว่นแก้วไว้กับ “ส่างนันตา”  พ่อค้าชาวปะหล่องตองสู (พม่า)

          ข่าวนี้ก็ไปเข้าหูน้อยใจยา น้อยใจยาเลยนัดนางแว่นแก้วมาสอบถามความจริง พอซักถามความจริงแล้วน้อยใจยาก็รู้ว่า แท้จริงแล้วนางแว่นแก้วได้รักน้อยใจยาอย่างแนบแน่น จึงตัดสินใจที่จะพากันหนี แต่หนีได้ไม่นานเท่าไร พ่อของนางแว่นแก้วกับส่านนันตา ก็พาคนออกติดตาม จนพบทั้งสองในที่สุด
          เรื่องราวก็เลยขึ้นโรงขึ้นศาล เพื่อให้ศาลตัดสินปัญหาความรักในครั้งนี้ ส่างนันตาหาว่าน้อยใจยา ได้ลักคู่หมั้นหนีไป แต่พอซักถามไปมา ตัวน้อยใจยากับนางแว่นแก้วก็ชนะความ ทำให้ทั้งสองคนก็ได้แต่งงานกันในที่สุด แต่ในตอนจบน้อยใจยาถูกฆ่าตาย เพราะทางส่างนันตาไม่ยอมความ จึงตามมาชำระแค้น กลายเป็นโศกนาฏกรรมรักสามเส้า

          ส่วนเนื้อเพลงที่เอามาลงไว้เป็นการตัดพ้อกันต่อว่าระหว่าง น้อยใจยากับนางแว่นแก้ว เป็นการใช้ภาษาได้อย่างสวยงาม และมีการถามความไปมาของเรื่องราวข่าวลือการหมั้น และมาถามว่าจริงไหม มีการตัดพ้อระหว่างคนรัก สุดท้ายนางแว่นแก้วก็ตอบรักน้อยใจยาอย่างไม่มีอะไรแอบแฝง ดังเช่น ในท่อนหนึ่งนางแว่นแก้ว ร้องว่า “ใจ๋คำญิง นี้หนิมเตี่ยงมั่น ….บ่เป๋นหองเปิ้น..คนใด…ยังเป๋นกระจก แว่นแก้วเงาใส …บ่ไหวคลอนเงี่ยง จาย เหนอ “


เรื่องราวของน้อยใจยา-นางแว่นแก้ว สมเด็จพระเทพฯ ทรงเคยฟังและทรงประทับใจ จึงทรงอาชื่อ “นางแว่นแก้ว” ไปเป็นพระนามแฝงว่า “แว่นแก้ว” นั่นเอง

น้อยใจยา

แว่นแก้ว

ส่างนันตา (แว่นแก้วไม่เอาเจ้านางขอนะ)

 บทเพลงและเนื้อร้อง "ตั๋วเมือง" (ตัวอักษรล้านนา) ประกอบ

เนื้อเพลง "น้อยใจยา"

(.ชาย.) ปวง ดอกไม้เบ่งบานสลอน.... ฝูงภมร ภู่ผึ้งสอดไซร้ ดอกพิกุลของเปิ้นต้นใต้ลมปัดไม้มาสู่บ้านตู๋ ฮู้แน่ซัดเข้าสอดสองหู ว่าสีจมปู ถูกป้อมเก๊าเนิ้ง...เก๊ามันต๋าย ป๋ายมันเซิ่ง ลำกิ่งเนิ้ง ต๋ายโก่นตวยแนว ดอกพิกุล ก่คือดอกแก้วไปเป๋นหองเปิ้น แล้ว เหนอ 

(.หญิง.) แปม เก๊าเนิ้งกิ่งมันบ่ถอน.... บ่ไหวคลอนเฟือนเตี่ยงมันแต้เล่า ต๋ามกำลม เปิ้นปัดออกเข้า
มีแต่เก๊า ไหวหวั่นคลอนเฟือน กิ่งมันแต้ บ่แซสะเหลือน บ่เหมือนลมเจย ลำเพยก่จะนั้น... ใจ๋คำญิง นี้หนิมเตี่ยงมั่น บ่เป๋นหองเปิ้น..คนใด ยังเป๋นกระจกแว่นแก้วเงาใส บ่ไหวคลอนเงี่ยง จาย เหนอ

(.ชาย.) ตั๋วปี้น้อยจักขอถาม.... ต๋าม กำลมเปิ้นมาเล่าอู้ ว่านายมีจู้ บ้านวังสิงห์คำฝ่ายตางปู้นเปิ้นมาใส่ผะจ๋ำ บ้านวังสิงห์คำเปิ้นมาหมั้นก่ไว้แล้ว...  ตางฝ่ายปั๋นตั๋ว น้องนางแว่นแก้ว ก่ตกลงแล้ว บ่ไจ่กาหาเปิ้นจะกินแขก แต่งก๋านก่วิวาห์ เมื่อใดจา .น้อยไคร่ฮู้เก้า...ส่วนไจยาบ่สมเปิงเจ้า เพราะเขียมเข้าของ เงินทอง ฝ่ายตางนาย บ่หมายเกี่ยวข้องมาละหมองต่ำ ก้อย เหนอ 

(.หญิง.) ตั๋วน้องนี้บ่ลาไหลหลง.... ก๋านตกลงก่ยังบ่แล้ว จึงเจิญตั๋ว.มาห้วยแก้วเพราะใคร่ฮู้กำฟู่กำจ๋า
จึงเจิญน้อย .มาเปิกษา จะว่าใดจา ตั๋วน้องก่ไคร่ฮู้....ก๋านตี้มาฟู่อู้ จะเอาเป็นจู้กาว่าเอาเป๋นเมียหรือจักลบล้างลืมลายหน่ายเสียบ่เอาเป๋นเมีย
หรือจักทิ้ง เสียแล้ว.... หรือเอาเป๋น เมียนางจ้างแก้วอยู่เป๋น ข้างเตียมคิง ขอบอกนายหื้อแน่ใจ๋จริง บ่อำพรางนาถ น้อง เหนอ

 
(.ชาย.) บ่จุ๊หลอกน้อง หื้อหม่นหมองหมาง ..... บ่ล่อลวงพราง แม่นางฮ้างแคว ปี้หมายเอาเป๋น เมียนางจ้างแก้ว ..... บ่หื้อคลาดแคล้ว เรื่องกำสีเนห์
หลอนแก้วน้อง ใจ๋ยังบ่เหว ..... เตี้ยงสมคะเน เหมือนปี้กึ๊ดเล่า .... หลอนปี้จุ๊ ก่ยังล่ายเจ้า ..... ขอหื้อฟ้าผ่า หัวแม่เมียต๋าย
ลูกแม่ญิงอู้เล่นก่บ่ดาย ..... ลูกป้อจาย อู้แต้ก่บ่ฟัง.... หลอนนายต๋าย ไปเป๋นไก่ตั้ง ..... ปี้น้อยจักต๋าย เป๋นพืน ฟู่บ่ถูก วันพูกก่บ่ขืน ..... ฟู่มะคืนตึงบ่ขืนเมื่อเจ๊า ....
ก๋านฮักกั๋น หองข้าตึงเจ้า ..... เผียบเหมือนเหล้า ..กับปาง ปากกำได ปี้ก็ตึงอ้าง ..... บ่ใจ้จ๋างจาก น้องเหนอ

(.หญิง.)หลอนว่าแต้ เหมือนดังกำจ๋า ..... น้องขอสัญญา กับตั๋วปี้น้อย บ่ขอฮักไผซักเต้าเกิ่งก้อย ..... ขอฮักปี้น้อย ใจยานี้ก่คนเดว
คนอื่นนับร้อยตึงบ่แลบ่เหลว ..... จะขอฮักเดวจายเดว ก่เต้านี้.... หลอนว่าน้องจุ๊หรือสัปปะหลี้ ..... ขอหื้อฟ้าผ่า หัวป้อผัวต๋าย
ลูกแม่ญิง บ่ไจ้ว่าบ่ดาย .....ลูกป้อจาย ขี้จุ๊ก่แต้ๆ .... กิ๋นก่ยังตึ้งแก้ สะเรียมยำใส่แย้ .....บะเขือแจ้ยำใส่เตา ก่อนปี้น้อยใจ๋ยา ฮักแต้ข้าเจ้า ..... ก็ยินดีจิ่ม แต้เหนอ

เครดิต :

http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2010/11/K9926613/K9926613.html