ต้องรู้ไว้วิธีซื้อ – ขาย คาร์บอนเครดิต ต้องเริ่มอย่างไร ได้ราคาเท่าไหร่

เมื่อเทรนด์โลก มุ่งสู่การลดปริมาณก๊าซคาร์บอน - ก๊าซเรือนกระจกจากการผลิต และการบริโภคลง บรรดาธุรกิจที่มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกเกินมาตรฐานจึงต้องเผชิญกับ ภาษีคาร์บอน (carbon tax)

โดยอัตราราคาภาษีคาร์บอนนั้นอยู่ในช่วง 1-137 เหรียญดอลลาร์สหรัฐต่อตันคาร์บอนไดออกไซด์  ซึ่งถือเป็นต้นทุนการผลิตที่เพิ่มขึ้น ธุรกิจเหล่านั้นจึงจำเป็นต้องหาซื้อ คาร์บอนเครดิต เพื่อมาชดเชย

องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) หรือ TGO ระบุว่า สถานการณ์ตลาดคาร์บอนในต่างประเทศมีผู้เล่นหนักๆ เช่น สหภาพยุโรป หรือ อียูที่เป็นตลาดคาร์บอนที่ใหญ่ที่สุดในโลก เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปี 2562 ทำให้ราคาคาร์บอนเครดิตตลาดนี้ มีมูลค่าที่ค่อนข้างสูงเฉลี่ยที่ 2,769 บาท/ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า

ประเทศไทย ราคาคาร์บอนเครดิต ในปี 2561 อยู่ที่ 21.37 บาท/ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า จนมาถึงปัจจุบันปี 2565 ราคาสูงขึ้นแบบก้าวกระโดดไปอยู่ที่ 107.23 บาท/ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า หรือประมาณ 3 ดอลลาร์/ตันคาร์บอนฯ ขณะที่ราคาคาร์บอนเครดิตในแต่ละตลาดหรือแต่ละมาตรฐานจะมีความแตกต่างกัน ปัจจุบันราคาคาร์บอนเครดิตโลกอยู่ที่ประมาณ 25ดอลลาร์ต่อตันคาร์บอนฯ

หากต้องการขาย หรือซื้อ คาร์บอนเครดิต ต้องทำอย่างไร?

• ตลาดคาร์บอนสามารถแบ่งออกได้ 2 ประเภท ได้แก่

1. ตลาดคาร์บอนภาคบังคับ(Mandatory carbon market) คือ ตลาดคาร์บอนที่จัดตั้งขึ้นสืบเนื่องจากผลบังคับในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกตามกฎหมาย ผู้ที่ไม่สามารถปฏิบัติตามเป้าหมายที่ตั้งไว้จะถูกลงโทษ และ/หรือ ผู้ที่สามารถปฏิบัติตามเป้าหมายที่ตั้งไว้จะสามารถได้รับสิทธิประโยชน์ต่างๆ หรือไม่ก็ได้ขึ้นอยู่กับการบัญญัติกฎหมาย
2. ตลาดคาร์บอนแบบภาคสมัครใจ(Voluntary carbon market) คือ ตลาดคาร์บอนที่ถูกสร้างขึ้นโดยไม่ได้มีกฎหมายที่เกี่ยวกับการควบคุมก๊าซเรือนกระจกมาบังคับ การจัดตั้งตลาดเกิดขึ้นจากความร่วมมือกันของผู้ประกอบการหรือองค์กร เพื่อเข้าร่วมซื้อขายคาร์บอนเครดิต ในตลาดด้วยความสมัครใจ ไม่ได้มีผลผูกพันตามกฎหมาย (ประเทศไทยเป็นแบบภาคสมัครใจ)

• การซื้อขายคาร์บอน สามารถดำเนินการได้ 2 รูปแบบ ได้แก่

1. การซื้อขายผ่านแพลตฟอร์มตลาดซื้อขาย(Trading Platform) หรือ ศูนย์ซื้อขายคาร์บอนเครดิตที่ตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการ (ศูนย์ซื้อขายคาร์บอนเครดิตของประเทศไทย อบก. อยู่ระหว่างการทำความตกลงกับผู้ประกอบการศูนย์ซื้อขายเพื่อเปิดให้บริการ โดย อบก. หรือ TGO)
2. ซื้อขายในระบบทวิภาค(Over-the-counter: OTC) ซึ่งเป็นการตกลงกันระหว่างผู้ต้องการซื้อและผู้ขายโดยตรง ซึ่งเป็นผู้พัฒนาโครงการที่ต้องการขายคาร์บอนเครดิตของตนโดยไม่ผ่านตลาด

ประเทศไทย มีหน่วยงานที่ดำเนินงานคาร์บอนเครดิต คือ  “องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน)” เรียกโดยย่อว่า “อบก.”  หรือ “TGO” ซึ่งเป็นหน่วยงานภายใต้การกำกับดูแลของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม  และมีตลาดซื้อขายปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ได้รับการรับรอง ผ่านโครงการ T-VER

เปิดขั้นตอน ซื้อ - ขาย คาร์บอนเครดิต

• ขั้นตอนที่ 1 : เปิดบัญชี T-VER Credit กับ อบก.

ผู้ประสงค์จะซื้อ-ขายคาร์บอนเครดิต (TVERs) หรือผู้พัฒนาโครงการ จะต้องเปิดบัญชี T-VER Creditกับ อบก. ก่อนทำการซื้อ-ขายคาร์บอนเครดิต (TVERs) โดยจัดส่งเอกสารเพื่อขอเปิดบัญชีไปยัง อบก. ดังนี้

ขั้นตอนการเปิดบัญชี T-VER Credit

 กรณีที่เป็นบุคคลทั่วไป
      1) หนังสือแจ้งความประสงค์จะเปิดบัญชี T-VER Credit โดยระบุอีเมลที่ต้องการใช้งานในระบบ
      2) สำเนาบัตรประชาชน หรือหนังสือเดินทาง

กรณีที่เป็นนิติบุคคล
      1) หนังสือแจ้งความประสงค์จะเปิดบัญชี T-VER Credit โดยระบุอีเมลที่ต้องการใช้งานในระบบ
      2) ชื่อ ที่อยู่ และหนังสือรับรองนิติบุคล ที่กรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์ออกให้ โดยนายทะเบียนรับรองไม่เกิน 3 เดือน
      3) หนังสือมอบอำนาจให้ผู้รับมอบอำนาจ (ผู้ใช้งานระบบ)
      4) สำเนาบัตรประชาชน หรือหนังสือเดินทาง ของผู้มอบอำนาจ
      5) สำเนาบัตรประชาชน หรือหนังสือเดินทาง ของผู้รับมอบอำนาจ
      6) หนังสือรับรองการทำงานออกโดยบริษัท

 กรณีที่เป็นหน่วยงานราชการองค์กรของรัฐบาลรัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานของรัฐ
      1) หนังสือแจ้งความประสงค์จะเปิดบัญชี T-VER Credit โดยระบุอีเมลที่ต้องการใช้งานในระบบ
      2) ชื่อ ที่อยู่ และสำเนาพระราชบัญญัติกฎหมาย หรือหลักฐานที่เกี่ยวข้องแสดงการจัดตั้งหน่วยงาน
      3) หนังสือมอบอำนาจให้ผู้รับมอบอำนาจ (ผู้ใช้งานระบบ)
      4) สำเนาบัตรประชาชน หรือหนังสือเดินทาง ของผู้มอบอำนาจ
      5) สำเนาบัตรประชาชน หรือหนังสือเดินทาง ของผู้รับมอบอำนาจ

ซึ่ง หากประสงค์จะมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ผู้ดูแลระบบของ อบก. เป็นผู้แทนในการดำเนินการธุรกรรมในระบบ T-VER Registry ให้จัดทำหนังสือแสดงเจตจำนงที่ระบุให้อบก.เป็นผู้ดำเนินการแทน แนบพร้อมกับเอกสารเพื่อขอเปิดบัญชี

• ขั้นตอนที่2 : ซื้อ-ขายคาร์บอนเครดิต ( T-VER)

ผู้ประสงค์ขายคาร์บอนเครดิต :

เนื่องจากปัจจุบัน ระบบทะเบียนคาร์บอนเครดิต (T-VER Registry) ของ อบก. อยู่ระหว่างการปรับปรุงระบบชั่วคราว กรณีผู้ที่ประสงค์จะขายคาร์บอนเครดิตสามารถดำเนินการได้ ดังนี้
      1) เจ้าของบัญชี T-VER Credits หรือผู้ที่ได้รับมอบอำนาจจากเจ้าของบัญชี T-VER Credits แจ้งความประสงค์ในการขายคาร์บอนเครดิต โดยประกอบด้วยรายละเอียดดังนี้
[ชื่อบัญชีผู้ขาย ชื่อโครงการที่ต้องการขาย จำนวนคาร์บอนเครดิต ชื่อบัญชีผู้ซื้อ และ ราคาต่อหน่วย (สมัครใจ)] ไปยังเจ้าหน้าที่ อบก. ตามที่ปรากฎอยู่ด้านล่าง
      2) อบก. พิจารณาความถูกต้อง 
      3) อบก. จะดำเนินการโอน (Transfer) หรือหักล้าง (Cancel) คาร์บอนเครดิต ตามที่ได้รับแจ้งแก่ผู้ใช้งาน ภายใน 3 วัน ทำการ หลังจากตรวจสอบข้อมูล/เอกสารเรียบร้อยแล้ว
      4) อบก. จะส่งเอกสาร Transfer Notification/Cancellation Notification ไปยังอีเมลของเจ้าของบัญชี T-VER Credits หรือผู้ที่ได้รับมอบอำนาจจากเจ้าของบัญชี T-VER Credits ในการทำธุรกรรม

ผู้ที่ต้องการซื้อคาร์บอนเครดิต :

สามารถสอบถามไปยังเจ้าของคาร์บอนเครดิตได้โดยตรง ตามช่องทางติดต่อในเอกสารโครงการ โดยสามารถดูเอกสารโครงการได้จาก http://ghgreduction.tgo.or.th/tver-database-and-statistics/t-ver-registered-project.html

หมายเหตุ : การซื้อขายผ่านศูนย์ซื้อขายคาร์บอนเครดิต อบก. อยู่ระหว่างการทำความตกลงกับผู้ประกอบการศูนย์ซื้อขายเพื่อเปิดให้บริการ

หรือฟังง่ายๆ จากคริปลิงค์นี้ ของนายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้กล่าวไว้ สั้นๆ ง่ายๆ แต่ได้ใจกความโดยตรง https://fb.watch/gGbTCBjjgi/