"ผศ.ดร.วรัชญ์ ครุจิต" โพสต์ 10 จรรยาบรรณสื่อ กรณี "กราดยิงหนองบัวลำภู"

        ศ.ดร.วรัชญ์ ครุจิต รองคณบดีฝ่ายวางแผนและพัฒนาคณะนิเทศศาสตร์และนวัตกรรมการจัดการ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) NIDA โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Warat Karuchit ว่า จรรยาบรรณสื่อ กรณี #กราดยิงหนองบัวลำภู

1. แสดงความเห็นใจต่อครอบครัวผู้สูญเสีย ไม่ซ้ำเติมความทุกข์ด้วยการตอกย้ำหรือถามซ้ำๆถึงความรู้สึก หรือเน้นภาพการร้องไห้เสียใจ ไม่ควรเกาะติดหรือขุดหาข้อมูลต่างๆจากครอบครัว หรือข้อมูลผู้บาดเจ็บ ควรเคารพและให้ความเป็นส่วนตัวกับครอบครัวผู้สูญเสีย รวมถึงครอบครัวของคนร้ายด้วย ไม่ละเมิดสิทธิผู้อื่น ***โดยเฉพาะกับเด็ก***

2. ไม่ลงภาพศพ (แม้แต่ภาพเบลอ) ไม่ว่าจะเหยื่อหรือคนร้าย ซึ่งทั้งเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลแล้ว และยิ่งซ้ำเติมความสลดใจมากยิ่งขึ้น รวมถึงการทำกราฟิกด้วย (รวมถึงผู้ใช้สื่อทุกคน ก็ไม่ควรส่งต่อภาพหรือคลิปผู้เสียชีวิตในช่องทางใดๆด้วยนะครับ)

3. พึงระลึกว่า ในกรณีนี้ ผู้ได้รับผลกระทบไม่ใช่แค่ครอบครัวผู้เสียชีวิตหรือผู้บาดเจ็บ แต่เป็นคนในจังหวัด คนที่เป็นพ่อแม่ และแม้แต่คนทั้งประเทศ ที่สะเทือนใจ และอาจก่อให้เกิดความเศร้าเสียใจ หรือซึมเศร้ากับการรับข่าวนี้ได้ จึงต้องระมัดระวังไม่ตอกย้ำสลดใจมากจนเกินไป

4. ระมัดระวังการนำเสนอข้อมูลของคนร้าย รายละเอียดของการกระทำ ประวัติในอดีต หรือสิ่งที่คนร้ายเคยแสดงออก เช่นโพสต์ระบาย หรือจดหมายก่อนลงมือก่อเหตุ เพราะอาจกลายเป็นข้อมูลในการกระทำอาชญากรรมเลียนแบบ และเป็นการแก้ตัว เป็นข้ออ้างในการก่อเหตุ หรือเป็นการให้ความสนใจกับคนร้าย ทำให้คนร้ายกลายเป็นคนโด่งดัง ซึ่งอาจเป็นเป้าหมายของคนร้ายหรือผู้ที่ต้องการกระทำตาม ควรใช้ความพยายามในการเอ่ยชื่อคนร้ายให้น้อยที่สุด เฉพาะเมื่อจำเป็นเท่านั้น รวมถึงการแสดงรูปด้วย (ซึ่งในขณะนี้ไม่จำเป็นแล้ว)

5. หลีกเลี่ยงการเหมารวมในประเด็นต่างๆ เช่นอาชีพของคนร้าย หรือปัญหาทางจิต ไม่ว่าจะเป็นความคิดเห็นของตนเองหรือผู้อื่นแม้จะเป็นผู้มีชื่อเสียง

6. ระมัดระวังการรายงานข่าว ต้องแน่ใจว่ารายงานข่าวได้อย่างถูกต้องตามข้อเท็จจริง รายละเอียดที่ผิดไป เช่นชื่อ เหตุจูงใจ รายละเอียดการก่อเหตุ จะทำให้สังคมเกิดความสับสนวุ่นวายมากยิ่งขึ้นไปอีก และซ้ำเติมความเจ็บปวดให้กับผู้เกี่ยวข้อง อย่ารายงานด้วยการคาดการณ์

7. ไม่พยายามขยายเนื้อหาให้เกิดความรู้สึกมากขึ้นไปอีก เช่นการใช้คำขยายว่า เป็นเหตุการณ์กราดยิงที่มีผู้เสียชีวิตสูงสุดในประวัติศาสตร์ ซึ่งอาจส่งผลเสียและเป็นเหตุจูงใจในการเลียนแบบอาชญากรรม

8. นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับผู้เสียชีวิตด้วยความเคารพ พูดถึงในมุมที่ดี สร้างสรรค์ เพื่อให้สังคมระลึกถึง

9. รายงานข่าวด้วย “ความเห็นอกเห็นใจ” (empathy) ในฐานะเพื่อนมนุษย์คนหนึ่ง และคำนึงว่าข้อมูลที่รายงานนี้ มีประโยชน์ต่อสังคมมากกว่าโทษจากการสร้างความตื่นตระหนกหรือสลดใจ หรือก่อให้เกิดการเลียนแบบหรือไม่ มากกว่าเรตติ้ง ยอดไลก์ ยอดแชร์ หรือการสร้างกระแสจากข่าวนี้

10. สิ่งที่สังคมต้องการต่อจากนี้ คือข้อมูลที่มีส่วนช่วยรักษาบาดแผลในจิตใจของคนในสังคม และเนื้อหาที่ช่วยป้องกันหรือลดความเสี่ยงจากเหตุการณ์นี้ เช่น ภาพการช่วยบริจาคเลือดของประชาชน คำแนะนำจากจิตแพทย์ในการลดความเครียดจากการเสพข่าวนี้ การมีส่วนในการเฝ้าระวัง ป้องกันเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และเป็นบทเรียนให้กับสังคมได้อย่างไร
ขอแสดงความเสียใจอย่างยิ่งต่อผู้สูญเสียทุกคน และขอให้สมาคมวิชาชีพสื่อ รวมทั้ง กสทช. ช่วยดูแลการทำงานของสื่อในกรณีนี้ด้วยครับ