“พระอินทร์” เทพเจ้า 2 ศาสนา
เล่าเรื่องของ “พระอินทร์” เทพเจ้า 2 ศาสนา
เมื่อวานนี้ได้พูดถึงเรื่องช้างเอราวัณไปแล้วทั้งที วันนี้มาพูดถึงเรื่องของ “พระอินทร์” เสียหน่อยเป็นไร ซึ่งความจริงแล้วคงแทบไม่มีคนไทยคนไหนที่ไม่รู้จักพระอินทร์ เพราะพระอินทร์เป็นเทพเจ้าที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมและวิถีชีวิตความเชื่อของคนไทยอย่างมากมายจนนับไม่ถ้วนเลยก็ว่าได้
พระอินทรเป็นเทพเจ้าที่มีความเป็นมาเก่าแก่โบราณมาก ดังปรากฏในคัมภีร์ฤคเวท ซึ่งเป็นคัมภีร์ของศาสนาพราหมณ์ตั้งแต่ยุคที่ชาวอารยันเพิ่งเข้ามาตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีปเลยก็ว่าได้ ในยุคนั้น พระอินทร์ถือเป็นเทพเจ้าที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของชาวอารยัน เป็นประมุขแห่งทวยเทพทั้งปวง เป็นผู้ทรงวัชระ (สายฟ้า) สำหรับกำราบอสูร ทรงนักรบผู้ปกครองสวรรค์และโลกมนุษย์ พระองค์จะทรงรถม้าเป็นพาหนะ แวดล้อมไปด้วยเทพที่เป็นบริวารจำนวนนับไม่ถ้วนไปบนท้องฟ้า ซึ่งคติความเชื่อนี้ก็คล้ายกับชาวอารยันในทวีปอื่นที่มีเทพเจ้าสูงสุดทรงวัชระเช่นกัน เช่น เทพซูสของกรีก หรือธอร์ของชาวนอร์ส
อย่างไรก็ตามเมื่อถึงยุคศาสนาฮินดู พระอินทร์ได้ถูกลดความสำคัญลงไปมาก กลายเป็นเพียงเทวดาชั้นรอง โดยมีเทพเจ้าหน้าใหม่ขึ้นมาเป็นใหญ่ ได้แก่พระพรหม พระศิวะ (อิศวร) และพระวิศณุ (นารายณ์) หรือที่บางครั้งก็เรียกรวมกัน “ตรีมูรติ” พระอินทร์ในศาสนาฮินดูเป็นเพียงเทวดาผู้ปกครองสวรรค์ชั้นดาวดึงส์เท่านั้น
ส่วนในศาสนาพุทธนั้น มีตำนานเล่าว่า พระอินทร์แต่เดิมนั้นเป็นมนุษย์ชื่อ มฆมาณพ เป็นผู้มีใจกุศลชอบช่วยเหลือสังคม เริ่มต้นจากการทำความสะอาดสถานที่ต่าง ๆ ให้สวยงามเหมาะแก่การใช้ประโยชน์ ซึ่งแม้ว่าเมื่อทำเสร็จแล้วจะมีผู้อื่นชุบมือเปิบฮุบสถานที่นั้นไปครองก็ไม่โกรธ ต่อมามีผู้เลื่อมใสจึงได้เข้าร่วมกลุ่มจนมี 33 คน ซึ่งนอกจากจะช่วยกันพัฒนาบ้านเมืองแล้ว กลุ่มของมฆมานพยังได้สอนให้ชาวบ้านทำความดีละเว้นความชั่ว ทำให้มีผู้เสียผลประโยชน์ไม่พอใจใส่ความมฆมาณพและคณะต่าง ๆ นานา เจ้าเมืองจึงจับมฆาณพเอาไว้และนำไปประหารด้วยการให้ช้างเหยียบ แต่ด้วยผลบุญที่ทำไว้ช้างจึงไม่ทำร้ายมฆมาณพ เมื่อเจ้าเมืองรู้เรื่องและสอบสวนจนได้ข้อเท็จจริงจึงได้ปล่อยตัวมฆมาณพไป เมื่อมฆมาณพเสียชีวิตจึงได้ไปเกิดใหม่บนสวรรค์เป็นพระอินทร์ และยังมีความชื่อในเรื่องว่า หากผู้ใดทำความดีก็มีโอกาสที่จะไปเกิดเป็นพระอินทร์ได้เช่นกัน
ในคติความเชื่อของไทย พระอินทร์มีหน้าที่ในการดูแลความเป็นอยู่ของชาวโลก คอยช่วยเหลือคนดีและทำลายคนชั่ว มีตำนานว่าพระอาสน์ของพระอินทร์นั้นตามปรกติแล้วจะอ่อนนุ่ม แต่หากมีเหตุร้ายบนโลกที่จำเป็นต้องให้พระอินทร์ช่วยเหลือ พระอาสน์นั้นก็จะแข็งขึ้นมาเหมือนหิน พระอินทร์ก็จะทราบว่ามีเหตุให้พระองค์ต้องลงไปยังโลกมนุษย์ ดังเช่นในเรื่องสังข์ทองตอนหกเขยตีคลี
เรื่อง https://www.siamganesh.com/indra.html
และ https://www.the101.world/indra-king-rama-i/