รู้จัก "โรคฝีดาษลิง" การติดต่อ อาการและการรักษา
โรคฝีดาษลิง (Monkeypox) คืออะไร อันตรายแค่ไหน ?
"โรคฝีดาษลิง" หรือ ‘ไข้ทรพิษลิง’ เกิดจากการติดเชื้อไวรัสกลุ่ม Poxvirus พบครั้งแรกในลิงที่เลี้ยงไว้วิจัยในปี 1958 พบในคนครั้งแรกในปี 1970 ในประเทศคองโก ส่วนใหญ่พบการติดเชื้อในแอฟริกา มักตรวจพบในสัตว์ฟันแทะและลิง
นพ.จักรรัฐ พิทยาวงศ์อานนท์ ผู้อำนวยการกองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค ระบุว่า โรคฝีดาษลิงมี 2 สายพันธุ์
- สายพันธุ์ West African Clade อัตราป่วยตายอยู่ที่ 1%
- สายพันธุ์ Central African Clade อัตราป่วยตาย 10%
น.พ.เฉลิมชัย บุญยะลีพรรณ (หมอเฉลิมชัย) รองประธานกรรมาธิการการสาธารณสุข วุฒิสภา โพสต์ blockdit ส่วนตัว "ร้อยแปดพันเก้ากับหมอเฉลิมชัย" โดยมีข้อความว่า ฝีดาษลิงที่ระบาดในครั้งนี้ พบว่าเป็นสายพันธุ์แอฟริกาตะวันตก (West African Clade)
อาการของโรคฝีดาษลิง เมื่อติดเชื้อแล้ว
โรคฝีดาษลิงนั้น มีระยะสำหรับฟักตัวอยู่ที่ 5-21 วัน อาการป่วยส่วนใหญ่จะไม่ค่อยรุนแรง ช่วง 5 วันแรก
อาการระยะแรก : เริ่มด้วยมีไข้ ปวดศีรษะ ปวดตามร่างกาย อ่อนเพลีย ต่อมน้ำเหลืองโต
อาการทางผิวหนัง : เป็นตุ่มเริ่มจากจุดแดง เป็นตุ่มน้ำ ตุ่มหนอง และแห้งแตกออก โดยมักพบบริเวณหน้าแขนขา มากกว่าลำตัว ใช้เวลา 2-4 สัปดาห์ ตุ่มที่ผิวหนังถึงจะแห้งหมด
เชื้อฝีดาษลิง ติดต่อทางไหนได้บ้าง
เชื้อไวรัสสามารถเข้าสู่คนได้ทั้งทางเดินหายใจ และทางเยื่อบุหรือผิวหนัง โดย
- จากสัตว์สู่คน เช่น โดนสัตว์ป่วยข่วนหรือกัด รับประทานเนื้อสัตว์ป่าที่ไม่สุก
- จากคนสู่คน สัมผัสสารคัดหลั่งจากทางเดินหายใจหรือผิวหนังของคนป่วย เช่น น้ำลายจากการไอ หรือน้ำ หรือหนองจากตุ่มแผล
กลุ่มรักร่วมเพศเป็นกลุ่มเสี่ยงโรคฝีดาษลิง เป็นเรื่องจริงหรือไม่ ?
โรคฝีดาษลิงไม่ได้เจอเฉพาะกลุ่มรักร่วมเพศ หากใครสัมผัสกับสัตว์หรือคนที่ติดเชื้อ ก็สามารถเกิดการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสได้
โรคฝีดาษลิง อันตรายแค่ไหน
มีภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น หากเข้าตา ทำให้ตาอักเสบจนตาบอดได้ สมองอักเสบ ปอดอักเสบ แต่อัตราเสียชีวิตไม่สูงมากประมาณ 3-6%
การวินิจฉัยและรักษาโรค
- การวินิจฉัย : สามารถตรวจสารพันธุกรรม (PCR) ของเชื้อได้จาก น้ำลาย น้ำหรือหนองจากตุ่มแผล
- การรักษา : ยังไม่มียามาตรฐานเฉพาะเจาะจง แต่สามารถใช้ยาที่รักษาฝีดาษคนมารักษาได้ เช่น ยา Tecovirimat และ Cidofovir, Brincidofovir, การฉีดวัคซีน Smallpox
วิธีป้องกันและการดูแลตนเองไม่ให้เสี่ยงโรคฝีดาษวานร คือเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดสัตว์ฟันแทะหรือลิงที่มีอาการและคนที่มีอาการหรือมีความเสี่ยงสูง หากมีความกังวลหรือสงสัย สามารถปรึกษาแพทย์
อ้างอิงจาก: โรงพยาบาลไทยนครินทร์, กรมควบคุมโรค