ราชกิจจานุเบกษา “เตาเผาศพ” แหล่งกำเนิดมลพิษที่ควรต้องควบคุม

กลายเป็นเรื่องราวดราม่ากันไปหลังจากที่เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่ประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เรื่อง กำหนดให้เตาเผาศพเป็นแหล่งกำเนิดมลพิษที่จะต้องถูกควบคุมการปล่อยทิ้งอากาศเสียออกสู่สิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2565 ลงนามโดย นายวราวุธ ศิลปอาชา รมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ซึ่งประกาศดังกล่าวระบุว่า โดยที่เป็นการสมควรปรับปรุงการกำหนดให้เตาเผาศพเป็นแหล่งกำเนิดมลพิษที่จะต้องถูกควบคุมการปล่อยทิ้งอากาศเสียออกสู่สิ่งแวดล้อม อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 68 แห่ง พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยคำแนะนำของคณะกรรมการควบคุมมลพิษ

โดยเนื้อหาสาระของประกาศดังกล่าวนั้น ก็มีเพียงแค่การกำหนดให้เตาเผาศพต้องถูกควบคุมมาตรฐานการปล่อยมลพิษออกสู่สิ่งแวดล้อมตามมาตรฐานค่าความทึบแสงของเขม่าควันจากปล่องเตาเผาศพที่กำหนดไว้ในประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เรื่อง กำหนดมาตรฐานค่าความทึบแสงของเขม่าควันจากปล่องเตาเผาศพ แต่ทั้งนี้ ต้องไม่ใช้วิธีทำให้เจือจาง (Dilution) โดยให้บังคับใช้กับเขตกรุงเทพฯ เขตเมืองพัทยา เขตเทศบาลนครและเขตเทศบาลเมือง ในวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป ส่วนเขตพื้นที่อื่นให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนดสามปี นับแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป

หลังจากมีการเผยแพร่ประกาศดังกล่าวออกไปก็ทำให้มีประชาชนจำนวนไม่น้อยที่วิพากษ์วิจารณ์เรื่องดังกล่าวว่าเป็นการรีดภาษี หรือเพิ่มค่าใช้จ่ายให้กับประชาชน บางคนก็ระบุว่าต่อไปคนจนตายคงห้ามเผาศพ ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว แม้ว่าประกาศดังกล่าวอาจจะทำให้เตาเผาศพในวัดต่างๆ ต้องมีการเพิ่มมาตรฐานให้สอดคล้องกับมาตรฐานของกรมควบคุมมลพิษ แต่ต้องไม่ลืมว่าการเผาศพนั้นหากทำโดยไม่มีมาตรฐานก็ทำให้เกิดมลพิษและเป็นอันตรายต่อทุกคนจริงๆ

จากข้อมูลของข้อมูลจากกรมควบคุมมลพิษ พบว่า ปัญหามลพิษทางอากาศจากการเผาศพ เช่น เขม่าควัน และกลิ่น มักจะเกิดในช่วงต้นๆ ของการเผา โดยตามประเพณีจะมีการเผาโลงไปพร้อมกับการเผาศพในช่วง 30 นาทีแรก มักเกิดเนื่องจากการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์หรืออุณหภูมิไม่สูงพอทำให้เกิดสารมลพิษ เช่น ฝุ่นละออง ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ รวมทั้งเขม่าและขี้เถ้าจากการเผาไหม้เชื้อเพลิง และกลิ่นจากการสลายตัวของสารอินทรีย์ในศพ ซึ่งก่อให้เกิดความเดือดร้อนรำคาญ และมีผลกระทบต่อสุขภาพจิตของประชาชนด้วย

มลพิษที่เกิดจากเตาเผาศพ เกิดขึ้นจาก

(1) การเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ ได้แก่ ฝุ่นละออง/เขม่าควันกลิ่นเหม็น SO2 CO และ NO2

(2) การเผาไหม้วัสดุตกแต่งโลงศพ เช่น พวงหรีด พลาสติก สีทาโลง ซึ่งจะก่อให้เกิดโลหะหนัก เช่น แคดเมียม ตะกั่ว ปรอท และสารไดออกซินและฟิวแรน

ซึ่งสารพิษประเทศโลหะหนักแบบ ตะกั่ว ปรอท นั้นถือเป็นสารพิษที่ส่งผลต่อระบบต่างๆ ของร่างกายเป็นอย่างมาก ในขณะที่สารไดออซิน และฟิวแรน นั้นนอกจากจะมีพิษแล้วยังเป็นสารก่อมะเร็งอีกด้วย นอกจากนี้ฝุ่นละออง เขม่าควัน ก๊าซคาร์บอนต่างๆ ยังเป็นต้นเหตุของฝุ่น PM2.5 รวมถึงภาวะโลกร้อน (Global Warming) อีกด้วย

การปรับปรุงให้เตาเผาศพของประเทศไทยมีมาตรฐานที่ดีต่อสุขภาพเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ด้วยการกำหนดรูปแบบเชื้อเพลิง ระบบการเผา และการควบคุมคุณภาพการปล่อยควันหรือสารพิษ จึงเป็นสิ่งที่มีความจำเป็น เพราะส่งผลโดยตรงต่อชีวิตของประชาชน รวมถึงสภาพแวดล้อมโดยรวม