แต่เดิมนั้น ไม้ยมก กับ เลขสองไทย เขียนอย่างเดียวกัน
ไม้ยมก หรือ ยมกเป็นตัวอย่างหนึ่ง ที่ใช้ได้ในการเขียนภาษาไทย มีลักษณะคล้ายเลขไทย (๒) ที่หางชี้ลงล่าง แต่เดิมนั้นไม้ยมกกับเลข ๒ เขียนอย่างเดียวกัน ไม้ยมกใช้ได้ กำกับหลังคำที่ ข้อความ ต้องการอ่านซ้ำ เช่น "มาก ๆ" อ่านว่า "มากมาก"
การใช้ไม้ยมก
วิธีใช้ไม้ยมก เมื่อประมวลจากการใช้ พอจะสรุปได้ดังนี้
ซ้ำคำ
"นี่ไม่ใช่งานง่าย ๆ" อ่านว่า "นี่ไม่ใช่งานง่ายง่าย"
"รู้สึกเหนื่อย ๆ" อ่านว่า "รู้สึกเหนื่อยเหนื่อย"
ซ้ำวลี
"เขาตะโกนขึ้นว่าไฟไหม้ ๆ" อ่านว่า "เขาตะโกนขึ้นว่าไฟไหม้ไฟไหม้"
"ในแต่ละวัน ๆ" อ่านว่า "ในแต่ละวันแต่ละวัน"
กรณีที่ไม้ยมกไม่สามารถใช้ได้
เสียงซ้ำ แต่เป็นคำคนละชนิดหรือต่างหน้าที่
"ซื้อมา 2 ผล ๆ ละ 5 บาท" ควรเขียนว่า "ซื้อมา 2 ผล ผลละ 5 บาท" (สมัยโบราณนิยมเขียนแบบประโยคแรก)
"นายดำ ๆ นา" ควรเขียนว่า "นายดำดำนา" ดำคำแรกเป็นวิสามานยนาม ดำคำที่สองเป็นกริยา
"คน ๆ นี้" ควรเขียนว่า "คนคนนี้" คนคำแรกเป็นสามานยนาม คนคำที่สองเป็นลักษณนาม
คำที่รูปเดิมเขียนซ้ำพยางค์ ซึ่งมีอยู่ไม่กี่คำ ได้แก่ นานา, จะจะ, ชิวชิว, เบเบ, ป็อมป็อม, วินวิน
ในคำประพันธ์ หรือบทร้อยกรอง เช่น
หวั่นหวั่นจิตรคิดคิดหวนครวญครวญหา (ไม่ควรเขียน "หวั่น ๆ จิตรคิด ๆ หวนครวญ ๆ หา")
ยกเว้น กลบทบางประเภทที่กำหนดให้ใช้กับไม้ยมก
การเขียนไม้ยมก
พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ทั้งฉบับ พ.ศ. 2525 และฉบับ พ.ศ. 2542 เขียนไม้ยมกโดยเว้นวรรคทั้งหน้าและหลังไม้ยมก เช่น "สิ่งที่เป็นเส้น ๆ หุ้มยวงขนุน" และ "ติด ๆ กัน"
หนังสือ หลักเกณฑ์การใช้เครื่องหมายวรรคตอนและเครื่องหมายอื่น ๆ หลักเกณฑ์การเว้นวรรค หลักเกณฑ์การเขียนคำย่อ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5 ระบุหลักเกณฑ์การเว้นวรรคไว้ว่า "ให้เว้นทั้งข้างหน้าและข้างหลังเครื่องหมายไปยาลใหญ่ ไม้ยมกหรือยมก เสมอภาคหรือเท่ากับ" หากแต่การเรียงพิมพ์ในเล่มกลับเว้นวรรคเฉพาะหลังไม้ยมก เช่น "หน่วยราชการต่างๆ เข้าร่วมประชุม" รวมทั้งชื่อหนังสือเอง ซึ่งชิดหน้า เว้นหลัง ("เครื่องหมายอื่นๆ") อย่างไรก็ตาม ใน หลักเกณฑ์การใช้เครื่องหมายวรรคตอนฯ ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 6 ได้กำหนดหลักเกณฑ์ว่าให้ "เว้นวรรคเล็กหน้าและหลังเครื่องหมายไปยาลใหญ่ ไม้ยมก เสมอภาคหรือเท่ากับ..." และการเรียงพิมพ์ในเล่มสอดคล้องกับหลักเกณฑ์ที่ระบุไว้ ตัวอย่างเช่น "วันหนึ่ง ๆ เขาทำอะไรบ้าง"
ปัจจุบันเราพบว่าสิ่งตีพิมพ์ต่าง ๆ รวมทั้งเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ในอินเทอร์เน็ต พิมพ์ไม้ยมกในลักษณะต่าง ๆ กัน ดังนี้
ไม่เว้นวรรคเลย เช่น "ต่างๆกัน" ซึ่งผิดหลักเกณฑ์
เว้นวรรคทั้งหน้าและหลังไม้ยมก เช่น "ต่าง ๆ กัน" ซึ่งถูกต้องตามหลักเกณฑ์ และ
เขียนไม้ยมกติดคำหน้า แต่เว้นวรรคด้านหลัง เช่น "ต่างๆ กัน" ซึ่งผิดหลักเกณฑ์
อนึ่ง ไม้ยมกไม่ใช่อักษร แต่มักจะจัดรวมไว้ในหมวดหมู่อักษรไทย เพื่อความสะดวกในการดูภาพรวมของอักษรและเครื่องหมายที่ใช้ในการเขียนหนังสือไทย