ในหลวงโปรดเกล้าฯ รับโรงพยาบาล ของเรือนจำทั่วประเทศ ไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ ด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐ ทรงให้ความสำคัญเรื่องของสุขภาพ ทรงเห็นว่า การรักษาความสมบูรณ์แข็งแรงของร่างกายเป็นปัจจัยของเศรษฐกิจที่ดีและสังคมที่มั่นคง ด้วยน้ำพระทัยอันประเสริฐเปี่ยมด้วยพระเมตตาคุณและมหากรุณาธิคุณ

ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับโรงพยาบาลทุกแห่งของเรือนจำทั่วประเทศ มาไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ ทรงโปรดให้ปรับปรุงบริการสาธารณสุขในเรือนจำทั่วประเทศครั้งใหญ่ที่สุด โดยทรงพระราชทานเวชภัณฑ์และวิธีการทำงาน อย่างละเอียดทุกขั้นตอน เพื่อธำรงรักษาไว้ซึ่งสิทธิมนุษยชนของความเป็นมนุษย์ทุกคน และเพื่อความเป็นคนของคนไทย แม้ว่าจะต้องตกเป็นผู้ต้องขัง ทรงโปรดให้ผู้แทนพระองค์ ไปตรวจงาน และมอบหมายแนวทางการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง

ในอดีตปัญหาสุขภาพของผู้ต้องขังในเรือนจำเป็นปัญหามากและแก้ไม่ตก ผู้ต้องขังทุกคนและญาติพี่น้อง มีความวิตกกังวลทุกข์ร้อน เกี่ยวกับความป่วยเจ็บในเรือนจำยิ่งกว่าเรื่องใดๆ เพราะต่างรู้ดีถึงสภาพและความขาดแคลนทุกด้าน

โครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความ ดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์" เป็นโครงการที่ในหลวงรัชกาลที่ ๑๐ ทรงมีพระราชดำริว่า โรงพยาบาลราชทัณฑ์ เป็นโรงพยาบาลแห่งเดียวในสังกัดกระทรวงยุติธรรมต้องให้บริการแก่ผู้ต้องขังที่เจ็บไข้ได้ป่วยจำนวนมาก แต่ยังขาดแคลนบุคลากร เครื่องมือแพทย์และเวชภัณฑ์

ซึ่งกรมราชทัณฑ์ มีหน้าที่ดูแลสุขภาพของผู้ต้องขังเพื่อให้เข้าถึงการรับการรักษาพยาบาลอย่างเท่าเทียมตามหลักมนุษยธรรม เมื่อพ้นโทษออกไปจะได้มีสุขภาพดี จึงพระราชทานความช่วยเหลือทั้งการจัดหาอุปกรณ์และเครื่องมือทางการแพทย์ รวมทั้งมีจิตอาสาพระราชทานเข้าไปให้ความช่วยเหลือด้านการแพทย์ การพยาบาล การอบรมให้ความรู้ในเรื่องต่างๆ

ปัจจุบันเรือนจำมีผู้ต้องขังจำนวนมาก แต่กรมราชทัณฑ์มีข้อจำกัดด้านงบประมาณ บุคลากร เครื่องมือแพทย์ และเวชภัณฑ์ที่ไม่สอดคล้องกับจำนวนผู้ต้องขังที่แออัด ในปี 2563 ได้รับพระราชทานเงินมาให้จัดซื้อครุภัณฑ์ทางการแพทย์ไว้ใช้ทั้งในเรือนจำและโรงพยาบาลภายนอกจำนวน 190 ล้านบาท ปี 2564 พระราชทานให้อีก 118 ล้านบาท ซึ่งจะทำให้ประชาชนและโรงพยาบาลภายนอกได้ใช้ประโยชน์ร่วมกัน

โครงการพระราชทานสอดคล้องกับตามหลักสากล หลักสิทธิมนุษยชน หลักมนุษยธรรม และมาตรฐานขั้นต่ำขององค์การสหประชาชาติในการปฏิบัติต่อผู้ต้องขังหลายฉบับ ไม่ว่าจะเป็นปฏิญญากรุงเทพ และข้อกำหนดแมนเดลา และไม่ได้ใช้งบประมาณของทางราชการแต่อย่างใด