ซีพีกับดีลเทสโก้ จังหวะใหม่ค้าปลีกไทย

ผลการพิจารณาของคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า ทั้งของไทยและมาเลเซีย กรณีซีพีควบรวมกิจการเทสโก้ ออกมาตรงกัน โดยอนุมัติให้มีการควบรวมกิจการได้แบบมีเงื่อนไข เพราะไม่ถือเป็นการผูกขาด ซึ่งขั้นตอนต่อไป ทางกลุ่มซีพีจะนำเงื่อนไขของคณะกรรมการฯ ไปพิจารณาว่าจะเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย

ย้อนกลับไปดูข้อกังวลเรื่องการผูกขาด นักวิเคราะห์จากเอเซียพลัสได้ทำการศึกษาภาพรวมส่วนแบ่งตลาดกลุ่มค้าปลีกไว้ก่อนหน้าการพิจารณาของกขค. โดยดูจากภาพรวมเครือข่ายของ CPALL ในปัจจุบัน ซึ่งประกอบด้วย CPALL + MAKRO ที่มีส่วนแบ่งตลาดราว 31.9% เมื่อรวมกับ Tesco อีกราว 11.6% จะทำให้มีส่วนแบ่งตลาดรวม 43.8% ซึ่งเห็นได้ว่า ระดับส่วนแบ่งการตลาดดังกล่าว ไม่ถือเป็นการควบรวมที่เข้าข่ายการผูกขาดของกขค. เนื่องจากยังไม่มากกว่า 50%

นอกจากนี้ หากอิงตามเกณฑ์ส่วนแบ่งการตลาด 3 อันดับแรกสูงเกิน 75% จะถือว่าผูกขาดนั้น ในกรณีของส่วนแบ่งการตลาดของกลุ่ม CP + Big C (BJC) และ CRC สูงราว 59% ก็ถือว่าไม่เข้าข่ายการผูกขาดเช่นกัน

การวิจัยของบริษัทหลักทรัพย์ทั้งสองกรณีข้างต้น จึงตรงกับผลการตัดสินของเสียงส่วนใหญ่ในกขค. ดังนั้น การที่กรรมการเสียงข้างน้อยยังออกมาเล่นนอกเกม ไม่ยอมจบ โดยขอหมัดแถม ชกใต้เข็มขัดแบบนี้ ก็แสดงให้สังคมเห็นถึงความไม่เป็นมืออาชีพและความไม่มีน้ำใจนักกีฬาของตัวเอง

ในส่วนของนักวิชาการด้านการตลาด ดร.ธนวรรธน์ พลวิชัย อธิการบดีมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย มองว่า ไม่น่าจะเป็นการผูกขาดทางธุรกิจ เพราะประเทศไทยไม่ได้มีธุรกิจค้าปลีกเพียงรายเดียว แต่มีหลากหลายให้ทางเลือกสินค้ากันมากมาย จึงไม่น่าจะผูกขาดหรือสร้างแรงกดดันด้านราคาสินค้าเพียงผู้เดียว

ดร.ธนวรรธน์ มองว่า ธุรกิจที่ผูกขาดในประเทศไทยจะอยู่ในกลุ่มของภาครัฐ เช่น ธุรกิจไฟฟ้า ประปา หรือสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล เพราะภาครัฐจะเป็นเจ้าของทางธุรกิจ โดยผ่านทางรัฐวิสาหกิจ แต่ธุรกิจค้าปลีกค้าส่งในไทยมีให้เลือกและให้บริการหลายแห่งและหลายเจ้า จึงเป็นทางเลือกให้กับประชาชนที่จะซื้อสินค้า และที่ผ่านมาการแข่งขันในกรณีที่มีให้เลือกจึงเป็นสิ่งที่ประชาชนสามารถต่อรองการซื้อสินค้าได้มาก หากรายใดขายสินค้าที่แพงก็สามารถไปซื้อสินค้าในลักษณะเดียวกันอีกรายใดได้ ยิ่งใครที่ขายแพงโอกาสสินค้าตนเองจะขายไม่ได้สูงมาก จึงเกิดการแข่งขันด้านราคาเป็นทางเลือกให้กับผู้บริโภคอย่างมาก

นอกจากการแข่งขันด้านราคาแล้ว ยังมีแง่ดีอีกด้านหนึ่ง โดยสินค้าการเกษตรของไทยมีโอกาสและมีช่องทางเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในภาคธุรกิจเหล่านี้มากขึ้น เพราะกลุ่มธุรกิจเหล่านี้ยังจำเป็นที่ต้องสร้างภาพลักษณ์ของตนเอง โดยผ่านการชักชวนเชิญชวนให้เกษตรกรผู้ปลูกพืชผักผลไม้ให้มีโอกาสนำสินค้าเกษตรเข้ามาจำหน่ายภายในกิจการของตนเองมากขึ้น จึงเป็นสิ่งที่จะช่วยเพิ่มช่องทางการระบายสินค้าเกษตรให้กับเกษตรกรไทยได้อีกมากด้วย ดังนั้น การที่ซีพีจะซื้อโลตัสมาเป็นเจ้าของและมีช่องทางเพิ่มขึ้น จึงไม่น่าจะเป็นการผูกขาดทางธุรกิจ แต่น่าจะเพิ่มทางเลือกให้กับผู้ซื้อมากยิ่งขึ้น