"ทำไมเกาหลีถึงแบ่งเป็น 2 ประเทศ"
"ทำไมเกาหลีถึงแบ่งเป็น 2 ประเทศ" / UP-idea
ถ้าจะมีใครชวนเราไปท่องเที่ยวในดินแดนที่อยู่ในภาวะสงคราม เชื่อว่าคนส่วนใหญ่คงจะนึกถึงประเทศอย่างซีเรีย อิรัก หรืออัฟกานิสถาน และคงไม่กล้าคิดแม้แต่จะจองตั๋วเครื่องบิน แต่เชื่อหรือไม่ว่าหนึ่งในประเทศที่ยังอยู่ในภาวะสงครามกลับเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมของคนไทย นั่นคือ "ประเทศเกาหลีใต้"
คาบสมุทรเกาหลีเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญที่อยู่ตรงกลางระหว่าง 2 มหาอำนาจแห่งเอเซียคือจีนและญี่ปุ่น ในช่วงที่ชาวมองโกลมีอิทธิพลเหนือดินแดนเกาหลี กองทัพมองโกลใช้คาบสมุทรเกาหลีเป็นฐานทัพหลักในการบุกญี่ปุ่น แม้ว่าการรุกรานญี่ปุ่นของกองทัพมองโกลจะล้มเหลวไปแต่สงครามครั้งนี้ก็ทำให้เกาหลีมีบทบาทจริงๆ ในเวทีการเมืองระดับโลกครั้งแรก
ผ่านมาอีก 200 ปี เกาหลีก็มากลับมามีบทบาทสำคัญอีกรอบในการเป็นเส้นทางของ 2 มหาอำนาจอีกครั้ง แต่คราวนี้เป็นฝ่ายญี่ปุ่นที่รุกรานเกาหลีถึง 2 ครั้ง โดยที่มีเป้าหมายคือแผ่นดินใหญ่ของราชวงศ์หมิง แม้ว่ากองทัพซามูไรจะทำผลงานได้ดีในช่วงแรก แต่เมื่อต้องเจอกับกำลังหนุนของกองทัพจีน กองเรือรบเกาหลี และปัญหาในการส่งกำลังบำรุง ทำให้แผนการบุกจีนเริ่มติดขัด กองทัพญี่ปุ่นมาถอนตัวอย่างสมบูรณ์เมื่อ โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ ผู้นำญี่ปุ่นในตอนนั้นเสียชีวิตลง รัฐบาลใหม่ของญี่ปุ่นภายใต้การนำของตระกูลตุโกกาวะใช้นโยบายปิดประเทศ ทำให้เหตุการณ์การเมืองระหว่างจีนและญี่ปุ่นเงียบสงบไปอีก 300 ปี
ภายหลังจากญี่ปุ่นปฎิรูปการปกครองในสมัยเมจิ รวมทั้งปรับปรุงประเทศให้เป็นชาติอุตสาหกรรม กองทัพญี่ปุ่นก็เข้มแข็งขึ้นมาก และแล้วแผนการยึดแผ่นดินใหญ่ก็ถูกนำมาปัดฝุ่นอีกครั้ง ภายใต้ยุทธศาสตร์ ยึดเกาหลี ครองแมนจูเรีย บุกจีน และครอบครองทวีปเอเซีย
กองทัพญี่ปุ่นสามารถรบชนะกองทัพจีน กองทัพรัสเซียได้อย่างง่ายดายทำให้ญี่ปุ่นกลายเป็นมหาอำนาจแห่งดินแดนตะวันออกเหนืออำนาจเก่าทั้ง 2 ได้อย่างสมบูรณ์นี่เป็นการเปิดทางให้ญี่ปุ่นเข้ามาครอบครองคาบสมุทรเกาหลีภายใต้สัญญาให้เกาหลีเป็นรัฐภายใต้การอารักขาของญี่ปุ่น
แต่แล้วก็มีเรื่องใหญ่เกิดขึ้นเมื่อนักเคลื่อนไหวทางการเมืองชาวเกาหลีลอบสังหาร อิโต ฮิโรบุมิ นายกรัฐมนตรีคนแรกของญี่ปุ่นในระหว่างการเดินทางไปเจรจากับรัสเซีย การเสียชีวิตของฮิโรบุมิเป็นข้ออ้างสำคัญที่ทำให้ญี่ปุ่นเปลี่ยนจากการอารักขาเกาหลี กลายเป็นการผนวกดินแดนเกาหลีอย่างสมบูรณ์แบบและปิดฉากราชวงศ์โชซอนและระบบพระราชาของเกาหลี
ในช่วงการยึดครองของญี่ปุ่น ฝ่ายเกาหลีก็มีนักเคลื่อนไหวหลายคนที่พยายามต่อต้านญี่ปุ่น บางคนก็ใช้แนวทางของลัทธิคอมมิวนิสต์เพื่อให้ได้รับการสนับสนุนจากมหาอำนาจอย่างโซเวียต ผู้นำฝ่ายคอมมิวนิสต์ที่โดดเด่นมากคือ คิม อิล ซุง ผู้ที่ต่อมาจะเป็นบิดาแห่งประเทศเกาหลีเหนือและเป็นคุณปู่ของผู้นำคนปัจจุบันอย่าง คิม จอง อึน
ในช่วงปลายของสงครามโลกเมื่อสงครามฝั่งยุโรปสงบลง มหาอำนาจได้เบนเข็มความสนใจมายังสงครามแปซิฟิค โดยทุกประเทศลงความเห็นว่าเกาหลีควรจะได้รับการปลดปล่อยจากกองทัพญี่ปุ่น ภายใต้ความเป็นพันธมิตรทางทหารเพื่อจัดการญี่ปุ่นแต่ไฟของสงครามเย็นได้ถูกจุดขึ้นแล้ว และเกาหลีจะเป็นหนึ่งในประเทศที่เป็นเหยื่อของสงครามเย็นนี้
ความวุ่นวายในการปลดปล่อยเกาหลีเริ่มขึ้นเมื่อกองทัพโซเวียตได้บุกเกาหลีมาจากทางเหนือ ในขณะที่สหรัฐอเมริกายืนกรานว่าจะดูแลและปลดอาวุธทหารญี่ปุ่นในภาคใต้ และแล้วเส้นแบงพรมแดนที่ 38 องศาก็ถูกใช้เป็นเส้นกั้นระหว่างอิทธิพลของโซเวียตและสหรัฐอเมริกา
ยังไม่ทันจะได้ฉลองอิสรภาพจากกองทัพญี่ปุ่นคนเกาหลีก็ต้องตื่นมาพบว่าประเทศของตนเองถูกแบ่งเป็น 2 ส่วนเสียแล้ว นับแต่นี้เกาหลีในฝั่งเหนือจะถูกปกคลุมโดยอิทธิพลของลัทธิคอมมิวนิสต์ของสหภาพโซเวียต ส่วนฝั่งใต้ก็จะกลายหนึ่งในเรือบรรทุกเครื่องบินที่ไม่มีวันจมของสหรัฐอเมริกา
เมื่อหมดเวลาที่โซเวียตและอเมริกาจะปกครองเกาหลี ทั้งประเทศก็เริ่มจัดระเบียบการปกครองโดยคนของตนเอง เกาหลีเหนือภายใต้อิทธิพลของลัทธิคอมมิวนิสต์ก็ได้ คิล อิล ซุง เป็นผู้นำ ตระกูลของเขาจะปกครองเกาหลีเหนือต่อมาอีก 3 ชั่วคน จนถึงยุคปัจจุบัน ส่วนฝ่ายใต้ก็เริ่มใช้ระบบประชาธิปไตยโดยมีสหประชาชาติเป็นผู้ช่วงตั้งระบบให้
สงครามเกาหลีมาระเบิดขึ้นเพียง 5 ปีหลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 สงบ เมื่อ คิม อิล ซุง มั่นใจว่ากองทัพของเขาจะสามารถปราบทหารเกาหลีใต้และประชาชนฝั่งใต้ก็เรียกร้องกองทัพของเขาเพื่อรวมชาติ ภายใต้ความซับซ้อนของการเมืองระหว่างประเทศ สตาลินผู้นำโซเวียตได้ขอให้จีนคอมมิวนิสต์เป็นผู้ออกหน้าช่วยเกาหลีเหนือ โดยโซเวียตจะแอบสนับสนุนอยู่เบื้องหลัง
ภายในระยะเวลาไม่กี่เดือนกองทัพเกาหลีเหนือก็เกือบจะครอบครองเกาหลีใต้ได้ทั้งประเทศ ทหารเกาหลีใต้รักษาพื้นที่สุดท้ายไว้ได้แค่รอบๆ เขตเมืองปูซานเท่านั้น สถานการณ์มาพลิกผันเมื่อกองทหารนานาชาตินำโดยสหรัฐอเมริกาเข้ามาแทรกแซงก็สงครามเกาหลีตามมติของสหประชาชาติ
กองทหารนานาชาติได้รุกไล่ทหารเกาหลีเหนือจนกลับข้ามเส้นขนานที่ 38 องศา และเกือบจะชนะเกาหลีเหนือทั้งประเทศ แต่ก็เป็นกองทัพจีนคอมมิวนิสต์ที่โผล่มาเข้าร่วมสงครามโดยช่วยเกาหลีเหนือ สถานการณ์โลกตอนนั้นเข้าขั้นวิกฤตเพราะจีนกับโซเวียตเป็นพันธมิตรกัน สงครามเต็มรูปแบบกับจีนย่อมหมายถึงสงครามโลกครั้งที่ 3 อย่างแน่นอน กองทัพเกาหลีเหนือและกองทัพสหประชาชาติจึงได้มีการเจรจาหยุดยิงกันเพื่อยุติสงครามเกาหลี
แม้จะมีการเจรจาหยุดยิงแต่ทั้ง 2 เกาหลีก็ยังอยู่ในภาวะสงครามในทางปฏิบัติมาตั้งแต่ปี 1953 แม้จะมีการเจรจาพยายามรวมชาติอยู่หลายครั้งแต่ก็ยังไม่เป็นผลสำเร็จ แม้ว่าทั้ง 2 เกาหลีจะใช้ธงรวมชาติเดินร่วมกันในการแข่งขันโอลิมปิคปี 2000 ที่ซิดนีย์มาแล้ว การเจรจาสุดยอดระหว่าง 2 เกาหลีครั้งนี้ถือเป็นโอกาสที่ใกล้เคียงยิ่งขึ้นไปอีกในการยุติสงครามรวมชาติของทั้ง 2 เกาหลี
จากประวัติศาสตร์อันยาวนานของการถูกครอบครองโดยคนต่างชาติ ตั้งแต่จีน ญี่ปุ่น โซเวียต อเมริกา หรือการแบ่งเกาหลีเป็น 2 ส่วน ประชาชนเกาหลีเกาหลีไม่ได้มีส่วนร่วมต่อการตัดสินใจเลย แต่ก็ต้องจำใจไปตามเงื่อนไขของการเมืองระหว่างประเทศ แต่วันนี้เกาหลีใต้ได้กลายเป็นหนึ่งในมหาอำนาจทางเศรษฐกิจ ไม่ได้เป็นประเทศเล็กๆ ที่ใครๆ ก็สามารถมาชี้นิ้วสั่งได้ง่ายๆ อีกแล้ว ภายใต้อำนาจการต่อรองที่เปลี่ยนไปนี้ต้องมาติดตามกันว่าความฝันอายุ 60 ปี ที่ทั้ง 2 เกาหลีจะรวมประเทศกันจะเป็นจริงได้มากน้อยขนาดไหน
ภาพประกอบจากภาพยนต์สงครามเกาหลีเรื่อง Brotherhood: Taegukgi
------------------------------------------------------------------
Note 1: มีเรื่องเล่าว่าเมื่อ อิโต ฮิโรบุมิรู้ว่าคนที่ยิงเขาเป็นชาวเกาหลี เขาถึงกับพูดว่า "ไอ้หมอนั่นมันโง่จริงๆ" เพราะเขาใช้นโยบายต่อเกาหลีอย่างนุ่มนวลมาก และก็เป็นจริงดังที่เขาว่าไว้เพราะหลังจากนั้นเกาหลีก็ถูกยึดครองเต็มรูปแบบ
----------------------------------------------------------------
https://www.facebook.com/upideatogether/photos/a.240988439798408/251908825373036/?type=3&theater
References:
https://en.wikipedia.org/wiki/Korean_War…
https://www.britannica.com/biography/Ito-Hirobumi
https://www.theguardian.com/world/…/sep/11/northkorea.sydney
https://en.wikipedia.org/wiki/Mongol_invasions_of_Japan